Güneş sisteminin dışına yakın bir yerde, Neptün‘ün yörüngesinin ötesinde, bir şeyler oluyor. Birkaç nesne her şeyden farklı şekilde yörüngede dönüyor ve nedenini bilim insanları tarafından bilinmiyor.
Popüler bir hipotez, Gezegen Dokuz ismi verilen görünmeyen bir nesnenin burada olabileceği yönünde. Gökbilimciler büyük bir merakla gezegen 9’u arıyor. Fakat şimdi fizikçiler daha makul olduğunu düşündükleri alternatif bir açıklama yaptılar.
Yaşanan bu yörüngesel yalpalamalara büyük bir cismin yerine birkaç küçük Kuiper Kemerinin veya trans-Neptunian cisimlerin (TNO’lar) birleşik çekim kuvveti neden olabilir.
Astrofizikçiler, İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nden Antranik Sefilian ve Lübnan’daki Amerikan Beyrut Üniversitesi’nden Cihad Touma’ya bu hipotezi öne sürüyor. Eğer bu fikir tanıdık geldiyse, bunun nedeni Sefilian ve Touma’nın bu fikri düşünen ilk kişiler olmamalarından kaynaklanıyor.
Ancak onların hesaplamaları Güneş Sistemindeki diğer sekiz gezegeni dikkate alarak bu nesnelerin garip yörüngelerinin önemli özelliklerini açıklıyor.
Gezegen Dokuz hipotezi ilk defa 2016 yılındaki bir çalışmada açıklandı. Kuiper Kuşağı’nda bir cüce gezegen üzerinde çalışan gökbilimciler, birçok TNO’nun, Güneş Sisteminin gaz devlerinin kuvvetli çekimsel etkisinden “koptuğunu” ve Kuiper Kuşağı’nın geri kalanından farklı olan garip döngü yörüngeleri olduğunu fark ettiler.
Ancak bu altı nesnenin yörüngeleri de rastgele görünmeyen bir şekilde kümelenmiştir; bir şey onları bu pozisyona çekmiş gibi görünüyordu.
Modellemeye göre, daha önce görünmeyen bir gezegen burada bazı tesirler ortaya çıkarıyor olabilirdi. Şimdiye kadar, bu gezegen belirsiz kaldı. Bu garip bulunabilir. Ancak uzaklığın inanılmaz bir mesafede olması ve aranan cismin tam yerinin bilinmemesi karanlık bir nesneyi görmekte önemli teknik zorluklar yaratıyor.
Gezegen Dokuz’un hala bulunamamış olması bilim insanlarını alternatif açıklamalar aramaya zorluyor. Sefilian , ‘Gezegenin Dokuz hipotezi büyüleyici bir şeydir, ancak hipotezlenen dokuzuncu gezegen mevcutsada şu ana kadar tespit edilemedi’ dedi.
Bilim insanları diğer hipotez üzerinde de bir çalışma yürütmek istiyor. Sefilian, ‘Dokuzuncu bir gezegenin var olduğunu düşünmek ve onun oluşumu ve sıra dışı yörüngesi hakkında bir sürü endişe taşımak yerine, neden sadece Neptün’ün yörüngesinin ötesinde bir disk oluşturan küçük nesnelerin gravitesini hesaba katmıyor ve bizim için bunun ne anlama geldiğini görmüyoruz’ açıklamasında bulundu.
Araştırmacılar, bağımsız TNO’ların, ayrıca Güneş sistemindeki gezegenlerin (ve yerçekimlerinin) bir bilgisayar modelini ve Neptün’ün yörüngesini geçen devasa bir enkaz diski yarattılar.
Araştırmacılar diskin kütlesi, eksantrikliği ve oryantasyonu gibi elemanlara twea uygulayarak, ayrılan TNO’ların kümelenmiş halka yörüngelerini yeniden yaratabildiler.
Sefilian , ‘Dokuzuncu Gezegen’i modelden çıkarırsanız ve bunun yerine geniş bir alana dağılmış çok sayıda küçük nesneye izin verirseniz, bu nesneler arasındaki toplu çekim, bazı TNO’larda gördüğümüz eksantrik yörüngeleri kolayca hesaplayabilir’ diyor.
Bu, Colorado Boulder Üniversitesi’nden bilim insanlarının geçen yıl kolektif yerçekimi hipotezini ilk kez ortaya koydukları zaman yaşadıkları bir sorunu çözdü.
Hesaplamaları, bağımsız TNO’lar üzerindeki yerçekimi etkisini hesaba katsa da yörüngelerinin neden aynı şekilde eğildiğini açıklayamıyorlardı. Her iki modelde de bir başka sorun daha var: gözlenen efekti üretmek için, Kuiper Kemerinin en az birkaç Dünya kütlesinin kolektif bir gravitesine ihtiyacı var.
Ancak mevcut tahminler, Kuiper Kuşağı kütlesini Dünya kütlesinin sadece yüzde 4 ila 10’una koyuyor.
Güneş Sistemi oluşum modellerine göre, çok daha yüksek olması gerekiyor. Sefilian, ‘İçerideyken bir yıldızın etrafındaki bir enkaz diskinin tamamını görmek zordur, bu yüzden Kuiper Kemerinde görebildiğimizden çok daha fazlası olabilir.
Diskin doğrudan gözlemsel kanıtlarına sahip değiliz. Ancak Gezegen 9’un varlığı da henüz ispatlanmış değil.
Bu nedenle alternatif fikirleri araştırıyoruz’ açıklamasında bulunuyor. Her iki olasılık da gerçek olabilir. Bu bölgede büyük bir disk de bulunabilir, Gezegen 9’da. Şimdi bilim insanları her yeni TNO’nun keşfi ile davranışlarını açıklamaya yardımcı olabilecek daha fazla kanıt topluyor.
Ekibin araştırması Astronomical Journal’da yayınlanacak ve ön baskıyı arXiv‘de bulabilirsiniz.
Yorumlar 1