Yemeğe karşı olan isteksizliğimizi yenmemiz gerekecek. Mars’ta bir milyon insanı beslemek için ne gerekli olabilir? Laboratuvarda yetiştirilen et, serada yetiştirilen ürünler ve kriket çiftlikleri, yeni çalışma alanlarını oluşturur.
Mars’a gelen mürettebat, görev planları söz konusu olduğunda, NASA genellikle Kızıl Gezegende, sadece kısa mesafeli gidiş-dönüş turları üstlenir. Bunun dışındadış mekanı kolonileştirme hedefi ile ortaya çıkmış ticari şirketlerde bulunmaktadır. SpaceX özellikle Mars’ta bir medeniyet geliştirmeyi amaçlamıştır.
Mars’ta uzun süre kalmak için en pratik strateji, Dünya’dan gelen ikmal gemilerine güvenmek yerine, Kızıl Gezegen’de zaten var olan kaynaklardan yararlanmayı içermektedir.
Araştırmacılar, Mars’dakiyerleşim yerlerinin ihtiyaç duyacağı beş ana tüketilebilir kaynak arasında; enerji, su, oksijen, inşaat malzemesi ve yiyecek olarak sıralıyorlar. Bunlardan ilk dördü Mars’ta bol miktarda potansiyel olarak bulunuyor.
Örneğin, nükleer fisyon reaktörleriyle desteklenmiş olan güneş enerjisi, Marslılar için enerji sağlanmasına yardımcı olabilir.
Karbondioksit oksijene dönüşebilir.
Mars’taki buz ve sulu mineraller su kaynaklarıdır. Karbondioksit oksijene dönüşebilir. Son olarak, Mars toprağı kolayca yapı malzemeleri için tuğla haline getirilebilir.
Buna karşılık, Mars’ta doğal olarak mevcut olan hiçbir gıda maddesi yok ve basit bir kimyasal reaktör kullanarak, örneğin Kızıl Gezegendeki herhangi bir ham madde üretmenin kolay bir yolu olmadığını söylüyorlar. Üniversitede gezegen bilimci KevinCannon, “Yemekler muhtemelen Mars’ta yerel olarak yapmak için en zor şey olacak ve kendi kendine yeterli bir çözüm bulmak istiyorsanız, hepsini ithal edemezsiniz” diyor.
Bu zorluk göz önüne alındığında, bilim insanları, Mars’ta 1 milyon insanı besleyecek kadar gıda üretme hedefine ulaşmak için neyin gerekli olduğunu görmek istedi.
“Oluşturduğumuz Mars topraklarında bitki yetiştirmek isteyen birçok insanla çalışıyorduk ve bu bizi gelecekteki insan misyonları için aya ya da Mars’a gıda üretmek için ne gibi araştırmalar yaptığımıza yönlendirdi” diyerek Cannon ve “Odağın çoğunun çok düşük kalorili sebzeler üzerinde olduğu ve alternatif protein kaynaklarındaki en son yeniliklerin göz önüne alınmadığını belirtti.”
NASA’nın Mars’a kısa süreli görevler planladığı şekilde yapmak yerineSapceX, hayal ettiği gibi bir şehir inşa ederek 1 milyonluk koloniyi nasıl besleyecek?
Araştırmacılar, çiftlik hayvanlarının süt ve et için yetiştirilmesinin, Mars’ta uzayda taşınması zorlukları nedeniyle yakın vadede pratik olmayacağını belirtti.
Aynı zamanda, çoğu insanın tamamen vejetaryen olmak istemediğide göz önüne alındığında çözüm için böcek çiftlikleri ve laboratuvarda yetişen etler önerildi.
Marslı Diyetinde Kullaılan Gıda Kaynakları
Araştırmacılar, böcek çiftliklerinin nispeten az miktarda su ve yem kullanırken birim arazi başına çok fazla kalori sağladıkları için Mars mutfağı için çok uygun olduğunu belirtti. Özellikle cırcır böcekleri, potansiyel olarak birçok farklı tariflere dahil edilmiş ve saklanmış cırcır unu ile birlikte, yenilebilir böceklerin daha umut verici örneklerinden biridir.
Araştırmacılar, böcekleri beğenmeyenler için, “hücresel tarım”- yani laboratuvar yemeklerinde yetişen hücrelerden elde edilen gıdalardan elde edilen yiyecekler- Mars’taki insanların biraz daha tanıdık bir diyet yemelerine yardımcı olabilir.
Alglerden et ve balıklara, inek sütü ve tavuksuz yumurtalara kadar her şeyin mümkün olduğunu söylediler. Yatırımcıların bu tür teknolojiyi geliştirmek için harcadıkları yüksek miktardaki paranın, iki yıl boyunca tipik bir hamburgerin maliyetini köftesi başına 325.000 ila 11 $ arasında düşürdüğünü de eklediler.
Ekinlere gelince..
Araştırmacılar, ekinlere gelince, Mars yerleşimlerinin konsept sanatının genellikle seralara sahip olduğunu, ancak bunun pratik olmadığını kanıtlayabileceğini söyledi. Mars güneşten çok uzakta olduğu için, güneş ışığının en güçlü olduğu ekvatorda bile bitkilerinin alacağı ışık miktarı Alaska’daki verimden farklı değil.
Üstelik, seralar açık pencere bölmelerinden yapılmasına rağmen, bunlar hala Dünya üzerindeki ışığın yüzde 50 ila 70’ini emmektedir. Ve Mars’ın üzerinde daha da fazla engelleyebilmektedir. Kızıl Gezegendeki hava Dünya’dan çok daha soğuk ve daha incedir.
Araştırmacılar, bunun yerine, Mars’ta bitki yetiştirmek için güçlü LED’lerle aydınlatılmış özel seraların gerekli olduğunu, bunun için fiber optik kablolar aracılığıyla toplanan güneş ışığının serada kullanılacak aydınlatmaları destekleyeceği düşünülüyor.
Hidroponik veya aeroponik sistemleri içeren topraksız tarım mümkündür. Ancak bu düzenekler için Mars’a tepsiler, pompalar ve rezervuarlar gibi ekipmanların sevk edilmesi gerektirdiğine değindiler.
Buna ek olarak, toprak bazlı tarım, bitki hastalıklarına karşı daha sağlam olabilir, ancak inorganik Mars kili, bitki büyümesini destekleyebilecek canlı bir toprağa dönüştürmek için ek bir çalışma gerektiriyor.
Önceki araştırmalar, buğday, mısır, soya fasulyesi, yer fıstığı ve tatlı patates gibi Mars kolonisini beslenmekonusunda özellikle pratik olduğunu kanıtladı. Genetik modifikasyon, bitkileri Marslılar için çeşitli şekillerde daha kullanışlı hale getirebilir- örneğin karbondioksit tüketimi artırılarak verimliliği çoğaltılması gibi.
Mars Diyeti
Cannon, “Bugüne kadarki araştırmaların neredeyse tamamı, astronotları beslemek için bitki yetiştirmeye odaklandı. Ancak bitkiler tonlarca yer kaplıyor ve başka bir gezegende bu durum, ortamın basınçlandırılması, ısıtılması ve aydınlatılmasını gerektiriyor.
Geniş kapsamda ele alındığında Mars’ta büyük gıda üreten seraların inşa edilmesi anlamına geliyor.” Dedi. “Başka bir gezegende büyük bir nüfusu beslemek istiyorsanız, sulu sebzeler fikrinden uzaklaşmalı ve gerçekten yeterli miktarda kalori üretmek için gereken muazzam miktarda enerji, su ve hammadde hakkında düşünmelisiniz.”
1 milyon insandan oluşan bir Marslı kenti beslemenin ne olabileceğini görmek için araştırmacılar, göçmenlikten ve Dünyada gelişmiş uluslara oranla bir yılda Dünya başına 1.000 kişi başına 10’luk bir doğum oranıyla büyüyen bir nüfusu modelledi.
Sonuçta, bir asır boyunca Mars’a yaklaşık 1 milyon göçmen götürmek için yaklaşık 6.900 mürettebat gemisine ihtiyaç duyulduğunu ve bu süre zarfında Mars’ta doğan yaklaşık 340.000 insanın olduğunu varsaydılar.
Bilim insanları, her bir insanın ihtiyaç duyacağı kalori miktarını hesapladı. Buğday, mısır, tatlı patates, cırcır böceği ve laboratuvarda yetiştirilen tavuğu içeren bir diyetle arazi kullanımını modelledi.
İstiflenebilen Tüneller İnşa Etmek
1 milyon kişilik bir Mars kolonisinin, 100 yıl boyunca yaklaşık 9.000 mil (14.500 kilometrelik) uzunluğunda dikey olarak istiflenebilen tüneller inşa ederek, 100 yıl içinde gıda konusunda kendi kendine yeterliliği sağlayabildiğini buldu.
Ancak koloninin, yaklaşık 54.000 kargo nakliyesiyle taşınan büyük miktarlarda yiyeceğe ihtiyacı olacaktır. Bilim insanları, Mars’taki çiftlik inşaatlarının oranını artırmak gibi ithal edilen gıda miktarını önemli ölçüde azaltmak için kullanılabilecek çeşitli stratejiler olduğunu belirtti.
Bilim insanları, marslıları gelecekte en iyi şekilde nasıl besleyeceğiyle ilgili olarak;ürün verimliliğini artırmaya, en verimli ve en lezzetli böcek türlerini denemeye, üretilen etin lezzetini ve dokusunu iyileştirmeye, bitki yetiştirmek için kullanılan LED aydınlatmanın verimliliğini arttırmaya ve hızlı bir şekilde binaların basınçlandırılmış, korumalı alanlarının inşa edilebilmesi için otomatik yöntemler geliştirmeye odaklanması gerektiğini düşünüyorlar.
“Bariz eleştiriler, bunun bilim kurgu olduğu yönünde- Mars’a insan misyonları günümüzden uzak bir gelecekte, o zaman neden şimdi bu konuda çalışmayı zahmet ediyor?” dedi.
Cannon. “Bu satırları okuyan herkes, SpaceX’in ne yaptığını ciddiye almalı- zaten ilk yerleşimcileri Mars’a gönderecek olan gemilerin prototiplerini inşa ediyor ve test ediyorlar.”
“Bunun nasıl yapıldığını çözmenin zamanı” dedi.
Araştırmacılar, Marslıları nasıl besleyecekleri konusundaki araştırmaların Dünyadaki insanları da beslemeye yardımcı olabileceğini söyledi.
Cannon, “Soğuk ve ince bir atmosfer olan Mars tarafından getirilen kısıtlamalar, sizi fabrika tipi yetiştiricilik uygulamalarıyla Dünya’da yapılanlardan daha sürdürülebilir. Ayrıca etik olarak üretmeye zorluyor” dedi. “Öyleyse, bir ‘Mars diyetine’ geçmek gezegenimize yardım edebilir.”
Bilim insanları, bunun nasıl yapılacağı hakkında bazı bilgiler veren http://eatlikeamartian.org adlı bir web sitesi hazırladılar.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
Mars’ı Yaşanılabilir Kılmak İçin Önemli Bir Yol
Mars’taki 7. Yılında Curiosity’nin Bize Gösterdiği 7 Muhteşem Şey
Mars’ın Metan Gizemi ve Yaşamdaki Etkileri Hakkında Yeni Bir Fikirler
Bilim insanlarından yeni iddia: Mars’ta yaşamı destekleyebilecek miktarda oksijen bulunabilir
Yazar: Fatma Betül ÖZDEMİR
Kaynak: liebertpub
