20 milyon yıllık fosillerden yepyeni moleküllere kadar, olağanüstü bilim bulguları arenasında kızlar hükmediyor.
İşte, bilimsel, arkeolojik ve paleontolojik keşifler konusunda, favori keşiflerimizden birkaçı ve onları yapan kızlar:
1. Molly ve Megalodon
En son buluntu 9 yaşındaki Molly Sampson’ın sayesinde geldi. 2022’de 4. Sınıf öğrencisi ve ailesi, Noel sabahı Maryland’deki Calvert Sahili’nde köpekbalığı dişi arıyorlardı. Aslında, babasıyla fosil sevgisini paylaşan Molly, özellikle megalodon dişleri arıyordu ve Calvert Sahili, onları bulmak için popüler bir yer.
Ancak Molly, eli büyüklüğünde yaklaşık beş inç uzunluğunda (12,7 santimetre) bir megalodon dişi keşfettiğinde, pazarlık ettiğinden çok daha fazlasını elde etti. Adı kelimenin tam anlamıyla “dev diş” anlamına gelen soyu tükenmiş bir köpekbalığından gelse bile, bu kesinlikle alışılmadık derecede büyük bir keşifti (bilinen en büyük megalodon dişi sadece birkaç inç daha uzundur).
Molly, yerel bir deniz müzesinde 15 ila 20 milyon yıllık keşfini doğruladığında, hayatta bir kez karşılaşılabilecek bu keşif dünya çağında manşetlere çıkacak kadar büyüktü. Diş, özel koleksiyonunda kalmaktadır.
2. Saga’nın kılıcı
Bir zamanlar Saga adında küçük bir kız, bir gölün sularında yüzyıllardır saklı kalmış gizemli bir kılıç keşfetti. Evet, kulağa eski bir destanın başlangıcı gibi geliyor ama gerçekten 2018’de oldu.
İsveç, Tannö yakınlarındaki bir gölde yaz tatilindeyken, o zamanlar 8 yaşında olan Saga Vanecek, göl yatağından uzun, paslı ve tortu kaplı bir nesne kopardı.
Uzunca bir süredir oradaydı (1500 yıl kadar) ama Saga onun bir kılıç olduğunu anında anladı, hala deri ve tahta kın kalıntılarıyla kaplıydı.
Başlangıçta bir Viking Çağı kılıcı olduğuna inanılan arkeologlar daha sonra bıçağın Göç Dönemi olarak bilinen bir dönemde MS400 ila 500 yılları arasında daha eski olduğunu belirlediler.
İnternetin, Saga’nın kılıcı tutması ve İsveç kraliçesi olarak hak ettiği yeri alması yönündeki neredeyse evrensel dileğine rağmen, eser bunun yerine bulunduğu yerden çok da uzak olmayan bir müzede, korumaya devam edecek olan konservatörlerin gözetiminde bulunuyor ve çalışıyor. Bir taç giyme töreni yerine, İsveç’in ulusal miras kurulu Saga’ya yaklaşık 1600 dolar nakit ödül ödedi.
3. Neshama’nın Mısır Tılsımı
Neshama Spielman, kendisi ve ailesi, uygunsuz bir şekilde kazılan ve gerektiği gibi arkeolojik denetim yapılmadan taşınan tonlarca kir ve molozu inceleme girişimi olan Temple Mount Eleme Projesine katılarak bazı bilim çalışmaları yaparken 8 yaşındaydı.
Neshama, Kudüs’teki molozları incelerken küçük bir nesne buldu uzun zaman önceki sahibinin boyunlarına taktığı bir muskanın parçası. 2016 yılına kadar arkeologlar Neshama’ya ve dünyanın geri kalanına muskanın Mısır kökenli ve 3000 yıldan daha eski olduğunu bildirdi.
Ayrıca, tılsım bir firavunun adını taşıyordu: MÖ 1479’dan 1425’e kadar hüküm süren 3. Thutmose, kabaca Kudüs’ün Mısır yönetimi altında olacağı zaman. Projedeki diğer şaşırtıcı buluntuları görmek için buraya tıklayıp sanal sergiyi gezebilirsiniz.
4. Clara’nın İnanılmaz Molekülü
Kansas City, Missouri 5. Sınıf öğrencisi Clara Lazen için, sıradan bir okul deneyi on akademinin zirvelerine taşıdı. Clara, farklı türde moleküllerin modellerini oluşturmasına izin veren bir kit ile çalışarak karbon, nitrojen ve oksijen atomlarının bir kombinasyonunu bir araya getirerek serbest stile geçti ve öğretmeninin kafasını kaşımasına neden oldu. Daha önce hiç görmediği bir molekül yaratmıştı.
Öğretmen, gizemli yapılandırmayı Humboldt’taki California Eyalet Üniversitesi’nde kimya profesörü olan arkadaşı Zoellner ile paylaştı. Zoellner, Clara’nın tetranitratoksikarbon molekülünün gerçekten yeni ve keşfi hakkında bilimsel bir makale yazılmasını gerektirecek kadar özel olduğuna karar verdi. Ortaya çıkan çalışma, 2012’de Computational and Theoretical Chemistry (Hesaplamalı ve Teorik Kimya) adlı dergide yayınlandı ve Clara, makale üzerinde ortak yazar kredisi kazandı. 10 yaşındaki biri için fena değil.
5. Mary’nin Fantastik Fosilleri
Son girişimiz, burada bahsedilen diğer kızlardan yaklaşık 200 yıl önce yaşadı. Ama inanılmaz keşifler yapan kızları tanımak söz konusu olduğunda duygusal ve tarihsel bir favori Adı Mary Anning idi. 1799’da İngilltere’de Dorset, Lyme Regis’te doğan Mary, bir proto-paleontologdu.
Sınırlı bir eğitime rağmen, Mary yine de bir fosil toplayıcı olarak kendisine bir isim yaptı.
O ve babası, o döneme ait fosil zenginliği nedeniyle, şimdi Jurassic Coast olarak bilinen yerin bir parçası olan evinin yakınındaki kayalıkları sık sık tararlardı. (Jurassic Coast, Güney İngiltere’nin Manş Denizi sahilindeki bir Dünya Mirası Sitesidir.)
Yerli halkın turistlere merak olarak satmak için fosil veya deniz kabukları toplaması yaygındı ve Mary’nin ailesi de aynı şekilde kendilerini geçindirmek için yaptı. Ancak Mary, kireçtaşı ve kayalıklardan seçilmiş fosilleri belirleme ve dikkatli bir şekilde çıkarma konusunda özellikle yetenekliydi.
1811’de bir çocukken, Mary’nin ilk büyük keşfi, şimdiye kadar bulunan en eski örneklerden biri ve tartışmasız türünün en iyisi olan bir ichthyosaur iskeletiydi. (İhtiyozorlar, Mezozoik dönemde yaşamış deniz sürüngenleri idi.)
Ayrıca plesiosaur ve pterosaur fosillerinin önemli erken keşiflerini yaptı.
Mary, yaşamı boyunca çalışmaları için tüm Avrupa’da tanındı. Ve zamanın pek çok jeoloğu onun düzenli müşterisiyken, bilim camiasında kayda değer bir tanınma eksikliği yaşadı. Dönemin tüm kadınları gibi, prestijli Jeoloji Derneği’nin toplantılarına katılması ve hatta katılması bile yasaklandı. Bununla birlikte, yaşamının sonlarına doğru ( Mary 1847’de göğüs kanserinden öldü) Dernek, onun bilime katkılarını gecikmeli olarak kabul etti ve onu desteklemek için para bağışladı.
Üyelerinin kaçının onun keşiflerinden yararlandığını düşünürsek, bu çok büyüktü. Ama onun heykelini falan dikmişler gibi değil. Bunun yerine, bu görev 150 yıldan fazla bir süre sonra başka bir olağanüstü kıza düşecekti.2018’de 11 yaşındaki Evie Swire, Mary Anning’in bronz heykeli için bir bağış toplama kampanyası başlattı.100.000 dolardan fazla toplanan Anning heykeli nihayet Mayıs 2022’de Lyme Regis’te yaratıldı ve açıldı. Aferin Evie!
Çevirmen: Beylem Oktay
