Her ne kadar modern bir icat gibi görünse de, aslında çalar saatler uzun zaman önce, Antik Yunanlılar tarafından icat edildi. Bir alarm saatinin temel fikri Ptoleme Krallığı, İskenderiye’de yaşamış Antik Yunan bir mühendis, fizikçi ve matematikçi olan Ktesibios’a dayanır.
Ktesibios (M.Ö 285-22), gaz veya basınçlı hava kullanan bir mühendislik dalı olan, Pnömatiklerin babasıydı. Ktesibios zamanının ilerisinde büyük bir bilim insanıydı. Bazıları onu antik bir dahi olarak tanımlardı. Onun en iyi bilinen üç icadı; su pompası, su saati ve müzik aletinin atası borulu bir org olan hydraulis’tir. Tarihte bilinen en eski saatler, su saatleridir.
Su saati, zamanı izlemek amacıyla icat edildi. Ktesibios’un su saati, içine belirli bir ritimle su dolan bir depodan oluşuyordu. Depoya su doldukça içindeki duba yükseliyordu. Dubanın ucundaki iğne ise bir silindirin üzerinde bu yükselmeyi işaretliyordu. Bu ilk alarm saatidir. Ayrıca su saatlerinin sesi bir kişiyi uyandırmak için yeterli değildi. Açıkçası insanların vaktinde ayağa kalkabilmesi için daha etkili bir şeye ihtiyaç vardı.
Platon (429?-M.Ö 347), ünlü Antik Yunan filozofu, kaplar ile bir çalar saatin kendi versiyonunu inşa etti. Akademideki öğrencisinin uyumasından çok memnun değildi. Böylece, doldurma kabına bir tüp ekledi ve bir sifon oluşturdu. Su, tüpü dolduracak kadar yükseldiğinde ve dökülmeye başladığında hepsini bir anda başka bir kaba pompaladı.
Bu son kap genelde kapalıydı fakat ince açıklıkları vardı, bu da hızlı bir şekilde dolduğunda bir çaydanlık gibi ıslık çalmasına neden oldu. Platon’un icadı başarılı oldu ve “çalar saat” kullanan insanlar zamanında uyandı.
Editör: Aksel Deniz Günal