Bağışıklık Sistemimizi Neandertallere Borçluyuz

Biz, modern insanlar, soyumuzda hayatta kalabilen tek üyeler olsak da, bir zamanlar dünyada diğerleri vardı: Neandertaller ve Siberyada yaşamış olan Denisovanlar. Neandertallerde %1 ile %4 oranında modern Avrasyalı, Denisovanlarda %4 ile %6 arası modern Melanezyalı geni bulunması, modern insanın atalarıyla bir zamanlar çiftleşmiş olduklarını gösterdi.
Araştırmacılar, taşıdığımız Neandertal ve Denisovan genlerinin evrimimiz üzerindeki etkinliğini daha fazla anlamak için bağışıklık sistemimize yardımcı olan ve HLA genlerinin varyantlarını araştırdı.

Sonuç: Avrupalılar HLA varyantının yarısını, Asyalılar %80’ini, Papua Yeni Gineliler %95’ini Neandertal ve Denisovanlara borçlu.
Bu oranların bu kadar fazla olmasının nedeni, HLA varyantlarının dönem koşullarında Afrika’dan çıkıp Neandertal ve Denisovanlarla çiftleşen modern insana avantaj sağlamış olmasıydı. Örneğin, modern insanlar, HLA-B*73 isimli varyantı Afrika’dan çıkıp Batı Asya’ya geldiklerinde Denisovanlardan almıştı, bu varyant bölgedeki mikroplara karşı topluluğu korumuştu.

Neandertaller ile Çiftleşmemiz Bize Fayda Sağlamış, Onların Yok Olmasına Sebep Olmuş Olabilir

Neandertallerle ortak atamız, Afrika’dan 100,000 yıl önce çıkıp insan popülasyonlarını değiştirerek dünyayı dolaştı. İlk defa 100,000 yıl önce, ikinci defa 50,000 yıl önce melezleme yoluyla Neandertaller ile DNA alışverişi yaptı. İkinci melezlemede Neandertal ve modern insanlar, çok yakın akraba olduklarından, kolay bir şekilde birbirlerine virüs de bulaştırdı.
Ancak binlerce yıldır Afrika dışında yaşamakta olan Neandertaller, modern insanın hassas olduğu birçok virüse bağışıklık da geliştirmişti. Hastalığın yanı sıra, bağışıklık genleri de modern insana aktarıldı. İnsanların adapte olma işlemini tamamlamış genetik koruma almaları, kendi kendine zamanla gerçekleşecek adaptasyon mutasyonlarını beklemekten daha avantajlı olmuştu.
Bu genler bu sayede atalarımızın hayatta kalmasına yardımcı oldu ve modern Avrupalılara kadar aktarıldı. Ancak Stanford Üniversitesinde yapılan araştırmaya göre Neandertaller bizim kadar şanslı değildi. Nesillerinin tükenmesinin bir nedeni onlara bulaştırdığımız hastalıklar olabilir.
Avrupalıların Amerika’ya girdiklerinde birçok hastalığı da beraberinde taşıması gibi, modern insan da tropik bölgeden çıkıp Doğu Akdeniz’e gittiğinde Neandertallere bağışıklıkları olmayan hastalıklar bulaştırmıştı.
Feyza Delibalta / kaynak: livescience