Bilim insanları soğuk Baltık İç Denizi’nin çamurlu tabanında duran, yüzlerce yıldır neredeyse bütünüyle korunmuş ve sağlam bir batık gemi buldu. Geminin mükemmel bir şekilde korunması sayesinde, bilim insanları geminin Rönesans Dönemi’ne ait olduğunu belirleyebildiler. Bu zaman dilimi 15. Yüzyıl yahut 16. Yüzyılın başlarına, ChristopherColumbusve Leonardo da Vinci ’nin yaşadıkları döneme tekabül etmektedir.
Geminin kesin orijini bilinmemekle birlikte, gemi şimdilik İsveççe’de“bilinmeyen (kimliği belirsiz) gemi” anlamına gelen “OkäntSkepp” şeklinde isimlendirilmiştir. Deniz Araştırma Şirketi MMT’den deniz arkeoloğu Rodrigo Pacheco-Ruiz, “Gemi neredeyse dün batmış gibi görünüyor, gövde hasarsız ve direkler yerli yerinde” diye konuştu.
“Ana güvertede son derece az rastlanan, ana gemi direğine dayalı ve mürettebatı gemiye yahut gemiden taşımak amacıyla kullanılan bir yardımcı bot bulunuyor.” Tuzlu suların yüzeyinin 140 metre (460 feet) altında bir şeyler olduğunu gösteren ipuçları, 2009’da İsveç Deniz İdaresi tarafından yönlendirilen kenar tarayıcılı deniz radarı alışılmışın dışında bir şeyler tespit ettiğinde açığa çıktı.
Enkazın Önemi Bu Yıla Kadar Bilinmiyordu
Ama 10 yıl sonrasına (bu yılın başlarına) kadar, enkazın önemi gerçek anlamda ortaya konmamıştı. Ve tamamen tesadüfen MMT’nin bir doğalgaz boru hattı döşemek üzere deniz tabanını araştırdığı sırada karanlığın içinden uzun bir gemi beliriverdi. New York Times’a konuşan Pacheco-Ruiz “Muhteşem bir şey, halen mutluluktan kendimizden biraz geçmiş vaziyetteyiz” dedi.
Bilim insanları batık gemiyi daha detaylı olarak incelemek için, Stril Explorer kaşif gemisinin güvertesinden denize indirilmek üzere uzaktan kumandalı araçlar konuşlandırdı. Araştırmacıların derinlemesine inceleyebileceği yüksek çözünürlüklü ve 3 boyutlu modeller sağlayan bu araçlar; batan geminin fotogrametrik (fotografik ölçüme dayalı) analizinde kullanıldı.
Gemi, 16-18 m (52-60 feet) boylarında, Colombus’un 19 m uzunluğundaki amiral gemisi Santa Maria’dan sadece biraz daha kısa. Yardımcı botun, gövdenin ve direklerin hasar görmemesinin yanı sıra, gemi armasının bir kısmı, cıvadra (gemi ön kılavuzu) ve dekoratif kıç yatırması (geminin gövdesinin her iki yanının kıç bölümünde bir araya geldiği kısım) da sağlam durumda.
Hatta ve hatta, bocurgat (gemide rıhtım halatlarını çekmekte kullanılan halatı saran çıkrık)ve sintine tulumbası (gemide toplanan su ve yağların tahliyesini sağlayan pompalar) da kısmi olarak korunmuş vaziyettedir ve dönel silahlar rampada mevzilendirilmiş şekilde görülebilmektedir.
Gemi muazzam bir tarihi öneme sahip
Araştırma takımı, geminin bu seviyede korunmuş olmasını; tahtadan imal edilmiş batık bir gemiyi ekseriyetle harap edecek organizmaların yaşamına daha az müsait olan Baltık Denizi’nin derinliklerindeki soğuk, hafif tuzlu ve hipoksik (oksijence fakir) sulara dayandırıyor. Araştırmacılar, enkaz halindeki geminin muazzam bir tarihi öneme sahip olduğunu belirtiyor.
Bu batık gemi, Baltık Denizi’nde daha önce keşfedilen ve 1564’te 1. Öland Savaşı’nda batan “Mars” isimli savaş gemisinden ya da 1628’de ilk seferi sırasında batan “Vasa” isimli büyük savaş gemisinden yalnızca daha sağlam değil, aynı zamandadaha eski. Daily Mail’e demeç veren Pacheco-Ruiz“Bu, Baltık Denizi ’ndeki en eski gemi enkazı.
Dünyada bu kadar eski bir döneme ait bunun gibi bir gemi yok. Daha eski gemiler mevcut fakat bunlar yalnızca kalastan yahut metalden ibaret, direkleri ve çapaları olan bir batık gemiyle karşılaşmamıştık.” diye konuştu. “Bu batık gemi, ait olduğu dönem itibarıyla ezber bozuyor.
Üniversiteler ve ticaret sektörü ile iş birliğimizi genişletmenin büyük önem arz ettiğini düşünüyorum; nitekim geçmişte bu arayışlar, hep definecilerce ve kültürel mirası anlamayan insanlarca yapıldı.” Tabii ki, OkäntSkepp’in hikayesi henüz son bulmuş değil.
Yanıtlanmak üzere bekleyen en büyük soru ise, ortada hasara işaret eden bir sebep gözükmemesine karşın geminin neden battığı. Bunu anlamak için, bu gizemli enkazdan itinayla örnek toplayabilmek üzere gerçekleştirilecek ayrı bir keşif sürecine ihtiyacımız olacak.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
Nil’deki bu batık gemi Heredot’un Mısır gemileriyle ilgili yalan söylemediğinin ilk kanıtı
Mısır’da türünün ilk örneği bir gemi kalıntısı bulundu
76 Yıl Sonra Bulunan Savaş Gemisi!
‘Dünyanın en eski gemi enkazı’ Karadeniz’de bulundu
Yazar: Özgür Ülker
Kaynak: https://www.sciencealert.com/a-mysterious-500-year-old-shipwreck-has-been-found-at-the-bottom-of-the-baltic-sea?perpetual=yes&limitstart=1
