Bilim insanları kanda bulunan ve yağ bazlı hormonları görüntüleyen teknikler kullanarak beynin vücuttaki yağ seviyesinin nasıl izlediğini anladığını düşünüyor. Ancak yapılan son araştırmalar bunun yepyeni bir mesajlaşma sistemiyle gerçekleştiğini ortaya çıkardı.
Araştırmadaki verilerin gösterdiğine göre bütün duyusal sistemimiz yağ doku(adipoz) aracılığıyla beyine iletiliyor.
‘Bu yeni mesajlaşmanın keşfi ilk kez beynin yağınızla ilgili pasif mesajlar almak yerine onu aktif olarak araştırdığını ve değerlendirdiğini ortaya koyuyor. ‘sözlerini kullanan Scripps Araştırma Enstitüsü nörobilimcisi Li Ye, aynı zamanda bu yeni sistemin çok derin manalara gelebileceğini de söylüyor.
Bu yeni mesajlaşma sisteminin anlaşılması ilerde günden güne artan kilolu insanları ve bunlarla ilişkili hastalıkların (diyabet, kalp hastalıkları) tedavisinde kullanılabilecek büyük bir etmen olabilir.
Bu yeni sistem zaten halihazırda karmaşık bir şekilde bağlantı kuran genlerimiz, çevresel faktörler, beslenme şeklimiz ve mikrobiyomlara ek olarak enerji depolamada büyük bir görevi olan yeni bir katman olabilir.
Bilim insanlarının uzun bir süredir bildiğine göre nöronlar yağ dokular tarafından çevrelenmiştir ve bu nöronlar memelilerde sempatik sinir sisteminde rol almaktadır. (Sempatik sinir sistemi, vücudu gerilime hazırlar. Stresli bir durum sırasında etkindir. Vücudun otomatik, bilinçsiz bir şekilde verdiği yanıtları düzenleyen sistem)
Bunlar fiziksel aktivite, açlık ve stres durumlarında yağ yıkımını teşvik eder.
Ama olay ne zaman tersine dönse yani beyinden yağlara bir mesaj gitse, bu olayın nasıl olduğuyla ilgili sorular merak konusu olmuştu.
Scripps Araştırma Enstitüsü nörobilimcisi Yu Wang :’Bu araştırmaya başladığımızda bu sorulara nasıl yanıt vereceğimizi bilmiyorduk.’ sözlerini kullandı.
Bu olayların sonucunda Wang ve meslektaşları yeni bir görüntüleme tekniği olan HYBRID teknolojisini ve hedeflenmiş hücre manipülasyon methodu (ROOT) gibi teknikleri geliştirdiler. Bu yeni teknikler, vücudumuzdaki yağın derinlerindeki nöronlara onları mahvetmeden ulaşmanın bir yolunun olduğunu gösterdi.
Araştırmacılar HYBRID’ı (hidrojrel takviyeli temizlenmiş memeli dokusu) geniş bir dokuda yakın ve hassas bir inceleme için geliştirdi. Bu teknik yağdaki opaklığı kaldıran ve konfigürasyonu bozulmadan ona daha saydam bir görüntü veren bir tekniktir. Hedef dokulara florasan proteinlerin enjekte edilmesiyle araştırmacılar, ilgi çeken bir görüntü elde ettiler.
Bu görüntüler Wang ve ekibine adipoz nöronların yarısının sempatik nöronlara bağlanmak yerine duyusal nöronlara bağlandığını gösterdi. Daha sonra araştırmacılar, ROOT (organ takibi için optimize edilmiş retrograd vektörü) kullanarak farelerde farklı alt kümelerde bulunan nöronları ortadan kaldırdı.
Duyusal nöronların kaybolması farelerde, kahverengi yağ dokusuyla beraber daha fazla yağ toplanmasına neden oldu. Ayrıca farenin vücut sıcaklığı arttı çünkü kahverengi yağ dokusu vücuttaki yağ ve şekeri sıcaklığa çeviren bir dokudur.
Araştırmacılar yeni tanımlanan duyusal nöron sistemlerinin sempatik sinir sisteminden gelen sinyalleri düzenlemekte rol aldığı sonucu varmışlardır. Bu talimatlar vücuttaki yağların yakılması ve onların işlevselliğinin durdurulması gibi talimatlar olabilir.
‘Bu bize beynin yağ dokusuna gönderdiği mesajın tek bir talimat olmadığını söylüyor.’ sözlerini kullanan Li bu 2 tip nöronlar yağların yakılmasında gaz ve pedal görevi görüyor kelimelerini de kullandı. Bilim insanları aynı zamanda bu nöronların iç duyumda (vücudumuzdan gelen duyu algıları) önemli rol aldığını düşünmektedir.
Bu araştırma Nature‘da yayınlandı.
AHMET TUĞRUL DEĞER
