Zamanla ilgili deneyimimiz her zaman saatle aynı paralelde ilerlemiyor. Ünlü bir söz (genellikle Einstein’ın söylediği varsayılır): “Bir dakika boyunca sıcak bir ocağın içerisine girin, bu size 1 saat gibi gelecektir. Bir saat güzel bir kızla oturun, bu size 1 dakika gibi gelecektir” demektedir.
Norveç’teki Kavli Sistemler NörobilimEnstitüsü’den (NTNU) bilim insanları, bu öznel deneyimle doğrudan alakalı olan enigmatik lateral entorhinal korteks (LEC) olarak adlandırılan beyin hücreleri ağını keşfettiler.
NTNU de Kavli Enstitüsü müdürü Nobel ödüllü profesör Edvard Moser, “Bu ağ, olaylar için zaman damgaları sağlar ve bir deneyim dahilinde olayların sırasına izler” açıklamasında bulundu.
İnsanların ve diğer canlıların vücutlarında farklı bedensel fonksiyonları ölçmek için çok farklı “biyolojik saatler” vardır. Özellikle de ne zaman uyumamız gerektiğini söyleyen 24 saatlik sirkadiyen ritmimiz veya hipokampal hücrelerimizde 10 saniyelik dilimler gibi.
Yeni araştırma deneyimlerimizi, etkinlikler zincirimizi ve anılarımızı kaydetmek için “beynin derinlerinde güçlü bir zaman kodlama sinyali” gibi çalışan çok özel bir “nöral saat” i tanımlamaktadır.
Makalenin başyazarı Albert Tsao, “Çalışmamız, bir olay yaşandığında beynin zamanı nasıl hissettiğini ortaya koyuyor. Ağ, zamanı açıkça kodlamıyor. Ölçtüğümüz şey, devam eden deneyim akışından türetilen öznel bir zamandır” diyor.
Bu bulguya ulaşmak için bilim adamları farklı görevler yerine getirirken farelerin beyinlerini analiz ettiler. İlk olarak fareler etrafta koşmak ve çikolata parçaları kovalamakta özgürdüler. İkinci bölümde, sekiz şekilli bir yuvarlak labirentte dönerken çikolatayı kovalama gibi zor bir görev verildi.
İki etkinliğin zaman ölçüm ağı olan LEC’nin zaman kodlama sinyallerinde büyük bir fark görüldü. Uyarıcı “eğlenceli” ilk görev için, farenin olaylar dizisi hakkında iyi bir zaman ve fikir kaydına sahip olduğu ortaya çıktı.
İkinci bölümdeLEC’nin faaliyeti sabit ve öngörülebilir, aynı zamanda tekrarlayan ve üst üste binmişti. Tsao, “Elde ettiğimiz veriler farelerin her bir turda saflık derecesinin daha iyi anlaşılmasını sağladı.
Ancak deney boyunca baştan sona zamanla ilgili zayıf bir anlayışa sahiptiler” diyor. Araştırmacıların açıkladığı gibi, yaptığımız faaliyetlerin (deneyimlerimizin içeriği) LEC’deki zaman sinyalinin gidişatını değiştirebileceğini ve zamanı nasıl algıladığımızı çarpıttığını gösteriyor.
