“Bilimsel bilgimizin tümü büyük bir felakette yok olsa ve gelecek kuşaklara sadece tek bir cümle iletilebilecek olsak, en az sözcükle en çok ilgi içeren ifade ne olurdu?” Richard Feynman
Ünlü fizikçi Richard Feynman zamanında öğrencilerine bu soruyu sormuş. Nobel ödüllü bir fizikçi bu soruyu soruyorsa bir sebebi olmalı değil mi?
Bundan yaklaşık 91 yıl öncesine kadar , evrenimizin durağan olduğu görüşü kabul görmekteydi. Daha sonrasında uzak bulutsuları gözlemleyen Edwin Hubble – ve ayrıca daha öncesinde Vesto
Slipher gibi – astronomlar sayesinde bu durumun böyle olmadığını, evrenimizin genişlediğini ve bu genişleme hızının giderek arttığını biliyoruz.
Durum böyle olunca, zamane fizikçileri ilk şunun farkına varmış ; Gözlemlenen diğer galaksiler bizden hızla uzaklaşıyorsa, bu filmi geri sardığımızda tüm galaksilerin önceden tek bir noktadan çıkması gerekmez mi ?
Yani evrenin bir başlangıcı olmalı.
Big bang : İsim babasının Fred hoyle , fikir babasınin George Lemaitre olduğu bir teoridir. Günümüzde bile , bilim ile pek alakası bulunmayan kişiler tarafından kabul edilmeyen bir teoridir , Big Bang.
Ancak bu konuda bilimin güçlü kanıtları bulunmaktadır.
Birincisi, biraz önce bahsettiğimiz , galaksilerin birbirinden hızla uzaklaşması.
İkincisi de , kozmik mikrodalga arka plan ışıması. Bu iki bilimsel gerçek : evrenin bize sunduğu gözlenebilir kanıtlardan sadece iki tanesidir. WMAP gibi uydularla kozmik mikrodalga arka plan ışımasının haritasını çıkarabiliyoruz.
Yeryüzünde bulunan teleskoplar sayesinde de galaksilerin bizden hızla uzaklaştığını gözlemleyebiliyoruz.
Peki bu kanıtlar her zaman ” gözleme tabii tutulabilecek mi ?
Malesef hayır. Bu konuda herhangi bir zaman dilimi öngörmek pek mümkün olmasa da , evren hızla genişlemeye devam ettiği sürece doğal olarak evrenin toplam ısısı düşecektir. Bu sebeple kozmik mikro dalga arka plan ışıması üzerine olan kanıtlarımız yok olacaktır.
Aynı durum galaksilerin bizden uzaklaşması konusu için de geçerlidir: Işık hızı , Newton’un öngördüğünün aksine sonsuz hızda değil, yaklaşık olarak 300.000 km/sn’lik değerdedir. Durum böyle olunca, evren genişledikçe diğer galaksilerden gelen görünür ışık bize ulaşmayacaktır. Bu yüzden, bilimsel bilgi aktarımı fazlasıyla önem arz etmektedir.
( Ufak bir ekleme : Andromeda bize yaklaşmaktadır. Evet evren genişliyor, diğer galaksiler bizden uzaklaşıyor. Ancak andromeda ve samanyolu arasında kütle Çekimsel bir bağ vardır; genişleme hızına karşı koyacak güçte. Tahminler üzerine andromeda ve galaksimiz yaklaşık 4.5 milyar yıl sonra çarpışacaktır. )
Soru cevap etkinliğinde kullanılan kaynaklar : Feynman fizik dersleri – cilt 1 – Lawrence Krauss – Hiç yoktan bir evren
Yazan: Alper Kirlioğlu
