Bilim İnsanları Alarm Verdi, Ölümcül Mantar Dünyaya Yayıldı

Bilim insanlarının nereden geldiğini net olarak bulamadığı, başlıca antimikrobiyal ilaçlara dirençli son derece tehlikeli bir mantar enfeksiyonu tüm dünyaya yayılıyor. The New York Times’a göre, İngiltere, İspanya, Hindistan, Venezuela ve ABD dahil olmak üzere tüm dünyada ilaca dirençli bir mantar türü ortaya çıktı.

Büyüyen Tehdit

Candida auris adlı mantar, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne (CDC) göre normalde cilt ve mukoza zarlarında zararsız yaşayan bir maya. CDC ilk önce 2016’da ilaca dirençli C. auris hakkında bir uyarı yayınladı ve bugün bunu “ciddi bir tehdit” olarak nitelendirdi.
Bu uyarıya göre, maya ilk olarak 2009’da Japonya’daki bir hastanın kulak akıntısında ortaya çıktı. Ancak eski tıbbi örneklerin retrospektif bir incelemesi ile, mayanın geçmişinin Güney Kore’de 1996’ya kadar uzandığı öğrenildi.
CDC’ye göre, C. auris mantar türlerinin çoğu, en az bir antifungal, yani mantar enfeksiyonlarında kullanılan ilaç sınıfına karşı dirençlidir ve üçte birinden fazlası iki ilaç sınıfına da dayanıklıdır. Bu türün bir alt kümesi, şu an var olan üç antifungal ilaç sınıfının hepsine dirençlidir.
Enfeksiyonu daha da endişe verici kılan şey ise, bu mantarın yüzeyler üzerinde direnç göstermesi ve hastane ve kliniklerde kişiden kişiye yayıldığının belgelenmiş olması.

Times raporuna göre, Chicago bölgesindeki bazı huzurevlerinde yapılan testler sonucunda, test edilenlerin yarısında C. auris mantarı tespit edildi. Şimdiye kadar, CDC Amerika Birleşik Devletleri’nde 587 vaka raporu oluşturuldu. C. auris enfeksiyonları, yaşlılar ve gençler dahil olmak üzere, bağışıklık sistemi zayıf olan herkes için ölümcül olabilir.
Enfeksiyon tipik olarak sağlık bakım ortamlarında yayılır ve çoğu zaman risk gruplarını etkiler. İlk belirtiler ateş, vücut ağrıları ve halsizliktir. Özellikle kana, beyne veya kalbe yayılırsa hastalık ölümcül olabilir.

Nasıl Ortaya Çıktı

İlaca dirençli C. auris türleri, farklı kıtalarda genetik olarak farklılık gösterir; bu, ilaç direncinin ayrı ayrı fakat aynı anda dünya çapında geliştiğini gösterir. Bu mantarların artışına neyin sebep olduğu belirsizdir, ancak, ekinlerde yaygın olarak fungisit (mantar ilacı) kullanılmasının C. auris’in ilaç direnci geliştirmesini teşvik ettiği söyleniyor.

Azol olarak adlandırılan mantar öldürücüler, PLOS Pathogens dergisinin 2012 araştırmasına göre, ilaca dirençli başka bir mantar olan Aspergillus fumigatus’un artmasına neden olmuştur. Bazı araştırmacılar, aynı mantar ilaçlarının, C. auris’in en güçlü ve en dirençli türlerinin hayatta kalması için bir yaşam alanı oluşturduğunu düşünüyor.
Benzer bir kriz, çiftlik hayvanlarında aşırı antibiyotik kullanılması ile antibiyotiğe dirençli bakteriler ortaya çıktığında da yaşanmıştı. Şimdi, CDC, C. auris’in genetiğini çözümleyip, yayılmasının nasıl durdurulacağını bulmaya çalışıyor. Times’a göre, bu biraz zor olacak. Çünkü gazetenin yaptığı bir habere göre, Londra yakınlarındaki Royal Brompton Hastanesi çalışanları, tüm odayı mikrop öldürücü hidrojen peroksit spreyi ile ilaçladılar. Ve her şey öldü – C. auris hariç.