Bazı anılar hayatımız boyunca yanımızda taşıyacağımız izler bırakır bizde. Mesela, bir köpek saldırısından sonra, dünyanın en köpek dostu insanında bile korku dolu hatıralar kalır. Neyseki travmatik anılar kalıcı olmak zorunda değildir.
Yeni bir araştırmaya göre genel bir anesteziğin, rahatsız edici anıların etkilerini azalttığı gözlendi. Bu buluş, fobiler ve kaygılar gibi bazı psikolojik hastalıkların tedavisinde anesteziklerin kullanılmasına kapı aralıyor.
İspanya, Madrid Teknik Üniversitesinden olan ve bu yeni araştırmayı yürüten Nörobilimci Bryan Strange: “ Bu prensibin kanıtıdır.” Diyor. “Bir anestetik kullanarak spesifik olarak hedeflediğimiz anının duygusal yükünü azaltabiliyoruz.”
Aktif Unutma
8 yıl önce yayınlanan bir yayınında Dr. Strange ve ekibi, elektrik çarpma terapisinin (burada kafatasından geçirilen elektrik akımıyla bir epileptik felç uyarılıyor) depresyonlu hastalarda hafızayı zayıflattığını göstermiştir.
Bu prosedür, hasta üzerinde girişim kullanılarak uygulanır, bu nedenle anestezi gerektirir. Dr. Strange ise bu terapinin ne kadar girişimden, ne kadar da anesteziden etilendiğini merak etmiş.
Dr. Strange: “Eğer genel anestezikler bu terapide kısmen de bir katkı sağlıyorlarsa, denemeye değer.” diyerek bir araştırma başlatmış. Araştırmacılar; endoskopi, kolonoskopi ve gastroskopi için gelen 50 hastayla işe başlamışlar.
Bu araştırmaya katılan hastalara bir hafta öncesinden izletilen slayt şovda önce nötral bir duyguyla başlayan slayt şov, negatif bir doruk yaratır ve sonra tekrardan normal duyguya döner.
Slayt şovda bir anne ve oğlu evlerinden çıkarlar ve sokakta yürürler. Daha sonra slayt şov bir araba kazasını gösterir. Slayt şovun seslendiricisi “Yoldan karşıya geçerken çocuğa bir araba çarpar ve bu onu ölümcül derecede yaralar.” Der.
Bir sonraki slayt hastaneyi, doktoru ve çocuğun ayağını gösterir. En son final slaytında ise konudan farklı bir slayt konulur.(Örneğin bir sokak fotoğrafı gibi) Hastalar, endoskopik prosedür için anesteziye yatmadan önce araştırmacılar, hastaların slaytta gördükleri anıları tekrardan hatırlatmak için slaytın ilk fotoğrafını gösterirler.
Hastalara bir sonraki slaytın ne olduğunu sorduktan sonraki 2 dakika içerisinde anesteziyi yaparlar. Bazı hastalara bu süreç uygulanmamıştır.
Tozlu Anılar
Bir sonraki gün yapılan çoktan seçmeli sorularda, anestezi öncesi bu anıyı aktifleştiren hastaların anının duygusal kısmını hatırlamakta güçlük çektikleri gözlenmiştir. Anıyı aktifleştirmeyen hastaların ise nötral ve duygusal kısımları hatırlamada bir sıkıntı yaşamadıkları gözlenmiştir.
DrStrange: “ Bu araştırmanın ima ettiği şey, genel anestezinin beynin duygusal hafıza oluşturan kısmındaki aktiviteyi azaltmasıdır.” Diyor. Dr. Strange, genel anestezinin gerçek hayattaki anıları nasıl etkileyeceğini veya bunun fobiler ve kaygılar konusunda nasıl kullanılacağı konusunda temkinli olmak gerektiğini söylüyor.
Ancak araştırmanın sonucuna bakarak da: “Genel anesteziklerden bir yarar beklemek de yanlış olmaz” diyor.
Araştırma, Science Advances dergisinde yayınlandı.
Editör / Yazar: Uzay TEMEL
