Araştırmacılar, Dünya’nın atmosferinde kayaların milyarlarca yıllık oksijenlenmesine izin veren tetiği bulmuş olabilirler. Bulgular, oksijenasyonun olduğunu ve tek bir tetikleyici olayın devasa atmosferik değişimi sağladığını gösteriyor.
Fotosentetik siyano bakteriler onu bir yan ürün olarak üretse de dünyanın erken okyanusları ve atmosferi serbest oksijene sahip değildi. Yaklaşık üç milyar yıl önce, okyanusta küçük serbest oksijen cepleri ortaya çıkmaya başlamış ve yaklaşık 2.4 milyar yıl önce atmosferik oksijenin hızla arttığı gözlemlenmiştir.Yaklaşık 200 milyon yıllık bu süre boyunca, atmosferdeki serbest oksijen miktarı aniden yaklaşık 10.000 kat arttı. Bu durum büyük Oksidasyon Olayı olarak adlandırılıyor. Oksidasyon olayı dünya yüzeyindeki kimyasal reaksiyonları tamamıyla dönüştürmüştür.
British Columbia Üniversitesi’nden jeolog Matthijs Smit ve meslektaşı Bern Üniversitesi profesörlerinden Klaus Mezger, Büyük Yükseltme olayının kıtaların terkibini de değiştirdiğini söylüyor. Bu sebeple bu iki bilim insanlı dünyanın her yerinde bulunan mağma kayaçlarının jeokimyasının incelemeye başladılar. Yaklaşık 48 bin kayayı inceleyen bilim insanları bir bağlantı bulmak için çalışma yürüttü.
Smit, basın açıklaması yaparak “Okyanuslarda serbest oksijen birikmeye başlayınca aynı zamanda kıtaların bileşiminde şaşırtıcı bir değişim yaşandı.” dedi. Modern İzlanda ve Faroe Adaları’ndaki kayalar, oksijenasyon öncesinde kıta bölgelerinde bulunanlara benzer örnekler sunuyor. Buradaki kayalar magnezyum bakımından zengin ve silisli düşük kayalardır. Bununla birlikte, geçmişteki kayalar, suyla temas ettiğinde oksijeni kilitleyen ve oksijen tüketen kimyasal reaksiyonları başlatan, mineral olivini içeriyordu. Muhtemelen, siyanobakterilerin oksijen ürettiği zamanlarda, Dünya tarihinin başlarında yaşananlar bunlardı.
Kıtasal kabuk bugünkü haline gelinceye kadar olivin neredeyse kayboldu ve başlattığı reaksiyon durdu.Bu durumda oksijenin birikmesine izin verdi. Okyanuslar oksijenle doyurulduktan sonra, gaz atmosfere geçti. Bilim insanları bu noktanın yaşam çeşitliliğinin başladığı nokta olduğunu, bu değişimin ardından dünyanın yaşanabilir bir yer haline geldiğini söylüyor.
