Gama aminobutirik asit (GABA), beyninizde bir nörotransmitter olarak çalışan, doğal olarak oluşan bir amino asittir. GABA, belirli beyin sinyallerini inhibe ettiği ve merkezi sinir sisteminizdeki aktiviteyi azalttığı için inhibitör bir nörotransmitter olarak kabul edilir.
Serbest bırakıldığında, iki reseptör olan GABAA ve GABAB’a bağlanır ve salgılanma hızlarını yavaşlatır. GABA, araştırmacıların nöropsikolojik rahatsızlıkları anlamaya başlayabilecekleri bir yerdir. Enerji Bölümü SLAC Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı bilim insanları, GABA’nın reseptörlerinden birinin ayrıntılı bir haritasını geliştirdiler ve sadece yapısını değil, aktif duruma nasıl geçtiğinin yeni ayrıntılarını keşfettiler.

Bilim insanları molekülün ayrıntılı resimlerini çekmek için cryo-elektron mikroskopisini kullanarak GABAB’ı inceledi. Cryo-elektron mikroskopisi, bir numunenin görüntülerini oluşturmak için ışık yerine elektron demetleri kullanır ve daha sonra numuneyi bir elektron mikroskobundaki zorlu koşullar altında korumak için dondurur.
Bilim insanları GABAB’ın yapısını hem inaktif hem de aktif durumlarda haritalamayı umuyorlardı. Şaşırtıcı bir şekilde, iki ara sınıfın varlığını ve kaba haritalarını buldular. Çalışmanın yazarı ve yapısal biyolog olan Cornelius Gati, “Bunların var olduğunu bile bilmiyorduk” dedi.

Aktif durumu gözlemlemek için, GABAB’ya iki molekül eklendi ve GABAB reseptörünü aktif durumunda stabilize eden ek görüntüler alındı.
Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde yapısal biyolog ve çalışmanın ortak yazarı Vadim Cherezov, eklenen molekülün GABAB’a bağlandığı bölge gibi yeni adımlarla birlikte bu adımların her birini görebilmenin, araştırmacıların nöropsikolojik hastalığı tedavi etmek için daha iyi ilaçlar tasarlamalarına yardımcı olabileceğini söyledi.
Yapısı ve sınıflar arasındaki geçişleri hakkındaki bulgular, bilim insanlarının GABA reseptörlerini daha iyi anlamalarına yardımcı olabilir ve sonunda psikoz ve diğer hastalıklar için daha iyi tedavilere yol açabilir.
Ülkü Güngör