Gamze KORKMAZ
Southwest Araştırma Enstitüsü’nden bir bilim insanı, bu Kızıl Gezegendeki tuzlu suyla kaplı alanların, tıpkı Dünya’mız gibi yaşamı mümkün kılıp kılmadığını anlamak için Mars atmosferini modelledi. Ayrıca Uzay Araştırmaları Derneği’nden (USRA) ve Arkansas Üniversitesi’nden bilim insanlarını da kapsayan bir ekip, potansiyel Mars ekosistemlerini kirletmekle ilgili endişelerin ortadan kalkmasına da yardımcı oldu. Bu sonuçlar, Nature Astronomy adlı dergide yayınlandı.
Mars’ın düşük sıcaklıkları ve aşırı kuraklığı nedeniyle, damlacıklar tuzları çözmediği sürece, yüzeyinde bir su damlası anında donar, veya buharlaşır.
Bu tuzlu su daha düşük bir donma sıcaklığına sahip olacaktır. Ve bu durumda saf sıvı sudan çok daha yavaş buharlaşır. Mars’ın her yerinde tuzlara rastlamak söz konusu. Bundan dolayı da tuzlu suya da rastlamak olası.
SwRI’nın kıdemli araştırmacı bilim insanı ve çalışmanın yazarlarından biri olan Dr. Alejandro Soto konu hakkındaki fikirlerini şu cümlelerle özetliyor:
“Ekibimiz, sıvı su sıcaklığının ve erişilebilirlik sınırlarının karada yaşayan organizmaların çoğalmasına izin verebileceği alanların yaşanılacak bir yer olup olmadığını öğrenmek için Mars’ın belirli alanlarını inceledi.
Hem atmosferik modellerden hem de uzay aracı ölçümlerinden Mars’a ilişkin iklim bilgilerini kullandık. Mars’ın yüzeyinde ve sığ yeraltı yüzeyinde tuzlu suların nerede, ne zaman ve ne kadar durağan olduğunu öngörmek adına bir model geliştirdik.”
Mars’ın hiper-kurak koşulları
Tuzlu su, saf sudan daha düşük sıcaklıklarda sıvı olduğu için, bir SWRI bilim insanı, yüzeyinde tuzlu su alanlarının hayatı mümkün kılıp kılmayacağını öğrenmek için Mars iklimini modellemiştir. NASA, ısınmış uzay aracından dolayı da oluşmuş olabilecek Phoenix aracındaki damlacıklar da dahil olmak üzere Kızıl Gezegende tuzlu suya rastladı.
Soto sözlerine şöyle devam ediyor:
“Aslında Dünyadaki yaşamın bile bir sınırı var ve bazı tuzlardan tuzlu su oluşumu, Mars yüzeyindeki değerin % 40’ının üzerindedir. Ancak sadece mevsimsel olarak Mars yılının sadece % 2’sinde sıvı suya erişim olabileceğini bulduk. Bu da mevcut koşullarda yaşamı imkansız kılıyor.”
Saf sıvı su Mars yüzeyinde sabit olmasa da yapılan modellemeler, suyun istikrarlı bir şekilde oluşmasını ve ekvatordan Mars yüzeyinde yüksek enlemlere kadar art arda altı yıl boyunca yılın birkaç döneminde,diğer zamanlara öncekinden daha geniş bir aralıkta kalabileceğini gösterdi. Ancak, sıcaklıklar, yaşamı mümkün kılabilmek için en düşük sıcaklıkların bile çok altındadır.
Soto, “Bu sonuçlar, Kızıl Gezegeni keşfetmede karşılaşacağımız risklerin bir kısmını azaltırken, Mars’ta yaşanabilir koşullar konusu üzerine gelecekte yapılacak çalışmalara katkıda bulunuyor.” diyor.
Gamze Korkmaz / Phys
