Bazen bir olayın boyutunu anlayabilmek için onun bütününü görmek gerekir. Avrupa’da Copernicus Programı da yangınların Dünya’ya ne ölçüde zarar verdiğini göstermek amacıyla kullandığı yeni görselleştirme tekniği tam da bunu sağlıyor.
Uydu görüntüleri ve sensör verilerini bir araya getiren 92 saniyelik klip. Son 12 ay boyunca orman yangınlarından etkilenen alanları haritalandırarak 2019 yılında alevlere teslim olan gezegenimizi gözler önüne seriyor.Görüntüler ilerledikçe sorunun ciddiyeti daha da belirginleşiyor: 2019 yılında bazı bölgelerde mevsim geçişleriyle ilişkili olarak aralıklı yangınlar görülürken, bazı bölgelerde bu yangınların yıl boyunca neredeyse hiç sönmediği gözlemleniyor.
Bu veriler, European Centre for Medium-Range Weather Forecasts (Avrupa Orta Menzilli Hava Tahminleri Merkezi) tarafından kurulan Kopernik Atmosfer İnceleme Servisi (CAMS) aracılığıyla bir araya getirildi ve halka sunuldu. European Centre for Medium-Range Weather Forecasts’in bu girişimi, şirket ve devletlere yangınlar ve sonuçları konusunda planlama hizmeti sunma amacıyla kurulmuştur.
ABD’de yüzlerce bina yıkıcı alevler yüzünden yerle bir oldu
CAMS’de kıdemli bir bilim insanı olan Mark Parrington: “CAMS için doğa yangınlarını gözlemleme açısından oldukça yoğun bir yılı geride bıraktık.” ve “Yıl içerisinde yangınların yoğunluğunu ve bu yangınların gezegenin dört bir yanına yaydığı dumanı yakından inceledik.” açıklamalarında bulunuyor.
“İncelemelerde bulunurken yangınlarda oldukça sıra dışı hareketler ile karşılaştık. Yılın belirli zamanlarında yangın gözlemlemeyi beklediğimiz bölgelerde dahi gerçekleşen olaylar oldukça şaşırtıcıydı.” Yılbaşından bu yana, Kaliforniya ‘dan yayılan ve ardında uzaydan görülebilen bir yıkım izi bırakan yangın örneklerine tanık olduk.
Özellikle on binlerce dönüm alanın yanmasına neden olan Kincade yangını ile birlikte, ABD’de yüzlerce bina yıkıcı alevler yüzünden yerle bir oldu. Kuzey Kutup Dairesi’nde de Dünya’nın en soğuk bölgelerindeki sıcaklık değişimlerinin işaretçisi niteliği taşıyan yangınlar da gözlemlendi. Kopernik’in videosunda bu yangınları, kış mevsiminden yaza geçerken Kuzey yarımkürede görebilirsiniz.
Sidney’de hava kalitesinin zararlı olarak kabul edilmiş seviyenin 12 katına ulaştığı görüldü.
2019 yılı boyunca kutup dairesinde karbon kaynaklarını yakmakla beraber atmosferdeki ısı değişimine de olumsuz anlamda katkıda bulunan yüzden fazla yangın meydana geldi. Bu yangınlar oldukça fazla sera gazı yaymanın yanı sıra, atmosferdeki karbondioksiti soluyan ağaç ve bitki nüfusunun da azalmasına neden oluyor.
Bu duruma bir de insan yaşamı ve mülkleri üzerindeki tehdit dahil edildiğinde ortaya endişe verici bir durum çıkıyor. Geçtiğimiz günlerde yakın bölgelerdeki yangınların neden olduğu duman ve gaz bulutları nedeniyle Avustralya, Sidney’de hava kalitesinin zararlı olarak kabul edilmiş seviyenin 12 katına ulaştığı görüldü.
CAMS, 2019 başı ve Kasım sonu arasındaki süreçte 6,375 megaton karbondioksitin yangınlar nedeniyle atmosfere karıştığı tahmininde bulunuyor. Ayrıca bahsettiğimiz bu yangınların yanı sıra; Suriye, Endonezya ve Kanada’nın Alberta eyaletinde de oldukça büyük yangınların da meydana geldiğini belirtmeliyiz.
Öyle ki Ablerta’daki yangında oluşan duman CAMS uyduları tarafından da izlendiği üzere Atlantik Okyanusu üzerinden Avrupa’ya kadar ulaşmıştı. Ancak, Avrupa ve tropikal iklimin görüldüğü Afrika’nın güneyindeki bölgelerde bu tür yangınlar 2000’li yıllardan önceki seviyenin altında seyrediyor.
Bu da bize sürekli değişim gösteren karmaşık bir manzara sunuyor. Fakat, gezegenimizin sürekli ısındığı ve mevsimlerin değiştiği göz önünde bulundurulduğunda yangınların binalara ve hava kalitesine zarar vermeye devam ederek sayılarının artacağını tahmin etmek o kadar da zor durmuyor.
Bu yüzden 2020’deki yangınlarla ilgili videoda bizi çok daha korkunç bir tablo bekliyor olabilir.
“2019 yılında yangın aktiviteleri oldukça ortalama seviye görülmüş olmasına rağmen, oldukça yıkıcı olan sürekli yangın sezonunun görüldüğü yerler de dahil olmak üzere bazı bölgelerde olağandışı yoğun faaliyetler gerçekleşti.”
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Ormanların Yok Oluşuyla İlgili Yeni Bir Araştırma Yapıldı
- İzmir’de bor madeninden yangın söndürme tozu üretildi
- İrlanda’da Yaşanan Bir Yangın Geçmişten İnanılmaz Bir Mesajı Ortaya Çıkardı
Çeviri: Kerem Hacıoğlu
