İki hayalet galaksinin keşfi astronomi camiasında bir kargaşa yarattı. Fakat hala neler olup bittiği bilinmiyor. Tahminlerine göre, Dünya’dan 60 küsür milyon ışık yılı uzakta iki galaksi kozmik bir hareketlenmeye sebep oluyor.
NGC 1052-DF2 ve NGC 1052-DF4 (veya kısaca DF2 ve DF4) olarak adlandırılıyorlar. Bu tuhaf galaksiler, önemli miktarda karanlık madde içermeden doğan, bilinen ilk galaksiler. Bu keşif doğrulanırsa, bu iki galaksinin varlığı galaksilerin nasıl oluştuğuna ve geliştiğine dair anlayışımıza ışık tutacak. Ancak Carl Sagan’ın da dediği gibi olağanüstü iddialar olağanüstü kanıtlar gerektirir. Ayrıca, bazı araştırmacılara göre bu karanlık madde içermeyen galaksilerin varlığına dair kanıtlar yeterince sağlam değil.
İddia: Burada Görecek Bir Şey Yok
Yale Üniversitesi’nden astrofizikçi Pieter van Dokkum DF2’yi ilk fark ettiğinde kesinlikle çok şaşırmıştı. Hubble Uzay Teleskopu’ndan gelen bilgilerin incelenmesinin ardından sonuçlar açıktı. DF2 diğer galaksiler gibi karanlık madde ile dolu değil.
“Bu çok şaşırtıcı, arkasına bakabileceğiniz devasa bir leke gibi. O kadar seyrek ki, arkasındaki tüm galaksileri görebiliyorsunuz. Tam anlamıyla şeffaf bir galaksi. “
Galaksinin kütlesini hesaplamak için araştırmacılar DF2’nin küresel kümelerini (yaşlı yıldızlardan oluşan büyük gruplar) inceledi. Tahmini kütle değerini görünür olan maddeyle karşılaştırdılar (bu iki değer oldukça yakındı). Sonuçlar galaksinin yalnızca görünür maddeden oluştuğunu gösterdi.
Ancak bu hesaplama galaksiye olan uzaklığın doğru bir şekilde değerlendirilmesine bağlı. Van Dokkum’un ekibi, ilk tahminleriyle alakalı yorumları değerlendirdiler. DF2’nin uzaklığını yaklaşık 61 milyon ışık yılı olarak güncelledi. İlk tahminlerden biraz daha düşük ama hala ihmal edilebilir miktarda karanlık maddeye sahip olacağı aralıkta.
Grup, benzer şekilde çok az karanlık madde içeren ikinci galaksiyi, DF4’ü, araştırmaya devam etti. “Bence kesinlikle bu veriler tartışılamaz. Çünkü yıldız fiziği çok iyi bilinen bir alan ve mesafe göstergeleri oldukça açık.”
Karşı İddia: Hepsini Yanlış Anladınız
Kanarya Adaları Astrofizik Enstitüsü’nden Ignacio Trujillo, van Dokkum’un da söylediği gibi DF2, 60 ile 65 milyon ışık yılı uzaklıkta ise karanlık maddesiz doğmuş bir galaksi olmak için çok iyi bir aday olacağını düşünüyor ancak DF2 daha yakınsa galaksinin gözlemlenen özellikleri onu tipik karanlık madde yoğunluklu galaksilerle aynı kefeye koyacaktır.
Trujillo ve ekibi DF2’nin uzaklığını hesaplamak için toplandı. Van Dokkum’un ekibinin ölçümlerini tekrar etti ve bunlara kırmızı dev yıldızların parlaklıklarının bir analizini de ekledi. Ekip buradan çıkan sonuçları incelediğinde ise DF2’nin sadece yaklaşık 42 milyon ve DF4’ün sadece 46 milyon ışık yılı uzaklıkta olduğu sonucuna vardı. Bu, her iki galaksinin de sıradan galaksilerden bekleyeceğimiz kadar karanlık madde içerdiği anlamına gelir.
Trujillo’nun ekibi sonuç kâğıdına şöyle ekledi: “Sonuç olarak, hem NGC 1052-DF2 hem de NGC 1052-DF4’ün karanlık madde içermediğini söyleyen önerme hala kesin bir temele oturtulmaktan çok uzak.”
Editör: Aksel Deniz Günal
