Gizemli bir tarihe sahip olan Türkiye’de bulunan Çatalhöyük Neolitik yerleşimi dünyanın en eski şehir merkezlerinden biridir. Orada yaşayan insanların ilginç bir süs zevki vardı. Kazılar sonucunda ortaya çıkan evlerde hayvan dişleri, boynuzları ve kemiklerinin dekoratif kullanımı öne çıkarken ölü insan kafatasları bile süs eşyası olarak kullanılıyordu.
Yeni yapılan araştırma sonucunda Neolitik İnsanlar vücutlarını süslemek için insan dişlerini kullandıkları ortaya çıktı.
Bölgede bulunan ve M.Ö. 6300 ile 6700 yıllarına ait olduğu tahmin edilen üç diş, süs amacıyla bilinçli bir şekilde değişikliğe uğradığının belirtilerini gösteriyor. Arkeologlara göre, Yakın Doğu’da bulunan bu türler ilk süs dişleridir.
“Tarih öncesi Yakın Doğu’daki bu tür eserlerin nadirliği bu nesneler için derin sembolik bir anlam ifade eder ve Yakın doğu Neolitik döneminde cenaze gelenekleri ve insan vücudu parçalarının kullanımının sembolik önemi hakkında yeni bilgiler sunar.”
Üç dişin hepsinde kök içinden bir delik vardır. Dişlerden biri evde, çökmüş bir duvarın kalıntıları arasında, ikincisi ise bir binayı desteklemek kurulan direklerin temelinde bulundu. Üçüncü olan küçük azı dişi ise bir mezarda bulundu.
Analizler Yapıldı
Kopenhag Üniversitesi ‘nden Scott Haddow liderliğindeki uluslararası bir bilim ekibi, deliklerin nasıl yapıldığını belirlemek için dişlerin, mikroskobik ve radyografik analizlerini yaptı.
Dişlerde kum saati şeklinde deliğin etrafında net bir sondaj izleri vardı. Deliğin her iki tarafı da özenle açılarak ortada dişin ortasın buluşulmuş. Dişlerde cila belirtileri ile birlikte kullanıma bağlı olarak yıpranma ve aşınma belirtileri de gözlendi.
Araştırmacılar, “Her iki maddenin kaplamalarında ve köklerinde gözlenen yağlı görünüm, kullanımları itibari ile insan derisi veya giysiler gibi göreceli bir yumuşak malzemeler ile temasları tutarlı olduğunu gösteriyor.” dedi.
“Genel olarak, her iki delinmiş diş, süs eşyaları olarak uzun süreli kullanım öneren tutarlı aşınma düzenleri sunar.”
Ancak üçüncü diş diğer iki dişte görülen delme veya aşınma belirtilerini göstermez ve içindeki deliğin aslında bir boşluk olması olasıdır. Doğal olarak insanların yetişkin dişlerinin çıkması için süt dişlerini dökmeleri gerekir. Ancak araştırmacılar bulunun bu üç dişin de yetişkin bireylerden olmasının ilginç olduğunu belirtti. Ek olarak da bunlardan ikisinde hiçbir hastalık belirtisi görülmedi. Bu da dişlerin ölümden sonra alınmalarının muhtemel olduğunu gösteriyor.
Neolitik döneme ait dişten yapılmış bir kolye nadir olsa da dünyanın diğer yerlerinde de bulunmuştur. 2010’da yayınlanan bir yazıda İtalya’da takılan dişten yapılmış bir kolye diş sahibiyle güçlü bir kişisel bağlantıya işaret edebileceğini, muska ya da sevgi işareti olarak kullanılabileceğini göstermektedir.
Ancak bu konu hala kendi içinde gizem barındırmaktadır.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Neolitik Çağ Alet Kültürü
- Taş Devri: İnsan Tarihinin %99’luk Kısmı
- Çatalhöyük’ten Alınan 8000 Yıllık Dışkı Örnekleri Antik Bir Parazite Işık Tutuyor
Editör / Yazar: Muhammed Ragıb ÇALIK
