NASA’nın DART uzay aracı, ilk gezegen savunma testinde hedef asteroidi vurdu.
NASA’nın DART uzay aracı, Dünya ile olası bir göktaşı çarpışmasını önlemek için tasarlanan dünyanın ilk gezegen savunma sistemi testinde Pazartesi günü hipersonik hızda uzak bir asteroide başarıyla çarptı.
Bu demek oluyor ki yaşadığımız gezegene dışardan gelecek olası tehlikeleri yok edecek teknolojiye sahip olduğumuz anlamına geliyor.
DART’ın piyasaya sürülmesinden 10 ay sonra, Washington DC dışındaki görev operasyonları merkezinden yapılan NASA web yayınında canlı olarak bir asteroidin veya herhangi bir gök cismi hareketini değiştirmeye yönelik ilk girişimini duyurdu.
Canlı yayın, DART’ın kamerası tarafından, yaklaşık bir futbol stadyumu büyüklüğündeki Dimorphos asteroidine çarpan, NASA’nın DART uzay aracı çekilen görüntüleri Dünya’dan yaklaşık 6,8 milyon mil (11 milyon km) uzaktan Nasa merkezine iletti.
Yaklaşık yedi yıl süren 330 milyon dolarlık görev, bir uzay aracının bir asteroidin yörüngesini saf kinetik kuvvetle değiştirip değiştiremeyeceğini ve Dünya’yı olası bir çarpmadan uzak tutacak kadar rotadan saptırıp değiştiremeyeceğini belirlemek için tasarlandı.
Deneyin amaçlanan etkisini gerçekleştirmenin ötesinde başarılı olup olmadığı, gelecek ay asteroitin yer tabanlı teleskop ile yapılan gözlemlerinde belli olacak. Ancak NASA yetkilileri, uzay aracının amacına ulaştığını söyleyerek Pazartesi günkü testin hemen sonucunu kutladı.
Kasım 2021’de bir SpaceX roketi tarafından fırlatılan DART, yolculuğunun çoğunu NASA’nın uçuş direktörlerinin rehberliğinde yaptı ve kontrolü yolculuğun son saatlerinde otonom bir yerleşik navigasyon sistemine devretti.
Pazartesi akşamı gerçeklerşen çarpışma, Laurel, Maryland’deki Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’ndaki görev operasyonları merkezinden gerçek zamanlı yani anlık olarak izlendi.
DART’ın yerleşik kamerası tarafından yakalanan hedef asteroidin saniye saniye görüntüleri son çarpışma anına kadar gelen görüntü verileri ile (çarpışma anına kadar) NASA’nın canlı web yayınınında yayınlandı. Nasa hemen akabinde uzay aracının çarptığını teyit etti ve kontrol odasında tüm ekip çoşkuyla çarpışmayı kutladı.
DART’ın göksel hedefi, aynı adı taşıyan ve Yunanca ikiz anlamına gelen bir ikili asteroidin parçası olarak Didymos adında beş kat daha büyük bir ana asteroidin yörüngesinde dönen yaklaşık 560 fit (170 metre) çapında dikdörtgen bir asteroid “aycık” idi.
Her iki nesne de Dünya için gerçek bir tehdit oluşturmaz. NASA bilim insanları, DART testlerinde bir terslik dahi olsa tehlike oluşturamayacağını söyledi.
Dimorphos ve Didymos, yaklaşık 66 milyon yıl önce Dünya’ya çarparak dinozorlar da dahil olmak üzere dünyadaki bitki ve hayvan türlerinin yaklaşık dörtte üçünü yok eden, dehşet verici Chicxulub asteroidine kıyasla çok küçük.
NASA bilim insanlarına ve gezegen savunma uzmanlarına göre, daha küçük asteroitler çok daha yaygındır ve yakın vadede daha büyük bir teorik endişe vetehdit oluşturur. Dimorphos büyüklüğünde bir asteroid, gezegen çapında bir tehdit oluşturma yeteneğine sahip olmasa da, büyük bir şehri doğrudan isabetle yerle bir edebilir.
Detaylı bilgi için, NASA’nın Asteroide Çarpacak DART Projesi makalemizi okuyabilirsiniz.
