Deniz Tabanından Sızan Yağ Deprem Riskini Artırıyor Olabilir.
Oregon kıyısı yakınlarındaki Pythia vahasından “kimyasal olarak farklı sıvı” fışkırıyor.
Bilim insanları, Oregon yakınlarında deniz tabanından “ateş hortumu gibi” fışkıran garip bir ılık sıvı buldular ve bunun Kuzeybatı Pasifik’teki deprem aktivitesi hakkında bazı ipuçları sağlayabileceğinden şüpheleniyorlar.
Washington Üniversitesi liderliğindeki araştırmacılar, türünün ilk örneği keşfi Pythia vahası olarak adlandırdı. Newport sahilinin yaklaşık 80 kilometre açığında bulunan ekip, okyanus yüzeyinin yaklaşık 1,2 kilometre altında, deniz tabanından çıkan beklenmedik baloncukları belirlemek için gemi sonarını kullandı.
Daha fazla araştırma yapıldığında, deniz tabanından akan sıvının kimyasal olarak etrafındaki sudan farklı olduğu, “aşırı” miktarlarda bor ve lityum, ancak özellikle klorür, potasyum ve magnezyumu daha az içerdiği ortaya çıktı.
Çalışmanın ortak yazarı ve Washington Üniversitesi’nde oşinografi doçentlerinden Evan Solomon, yaptığı açıklamada şunları söyledi: “O yönde keşif yaptılar ve gördükleri şey sadece metan kabarcıkları değil, deniz tabanından yangın hortumu gibi çıkan suydu. Bu, daha önce hiç görmediğim ve bildiğim kadarıyla daha önce gözlemlenmemiş bir şey”
Daha da tuhafı, sıvı arka plan sıcaklığından yaklaşık 9°C (16,2°F) daha sıcaktı. Keskin sıcaklık farkı, sıvının, sıcaklıkların tahmini olarak 150 ila 250°C (300 ila 500°F) olduğu Dünya yüzeyinin altındaki 1700 Cascadia depreminden kaynaklandığını gösteriyor. (1700 Cascadia depremi, 26 Ocak 1700’de Cascadia yitim zonu bölgesi boyunca, tahmini moment büyüklüğü 9.0 olan bir depremdir. )
Masif Cascadia Yitim Bölgesi, iki dev tektonik plaka arasındaki bir fay hattı üzerindedir. Ekip, bu sıcak sıvının derin yeraltı kökenleri göz önüne alındığında, bu sıvının Dünya’nın sürekli değişen tektonik aktivitesinde rol oynadığından şüpheleniyor.
Solomon, fay bölgesinden sızan sıvının biraz kayganlaştırıcı gibi olduğunu, plakalar arasındaki sürtünmeyi azalttığını ve plakaların birbirlerine karşı hafifçe kaymasını sağladığını öne sürüyor. Bu nedenle, yağ sızdırması, plakalar arasındaki gerilimin arttığını ve bir deprem meydana gelme potansiyelini artırdığını gösteren endişe verici bir işaret olabilir.
Solomon, “Megathrust fay bölgesi bir hava hokeyi masası gibidir” diye açıkladı. “Akışkan basıncı yüksekse, hava açılmış gibi olur, bu da daha az sürtünme olduğu ve iki plakanın kayabileceği anlamına gelir. Akışkan basıncı daha düşükse, iki plaka kilitlenir, işte o zaman stres birikebilir.
Bu garip yayları tespit etmek zor gibi görünse de, araştırmacılar yakınlarda başka kaynakların olabileceğinden şüpheleniyorlar. Eğer ortak bir özellik iseler, belki de tektonik aktivite ve hatta deprem tehlikeleri hakkında bazı içgörülere sahip bilim insanlarını aşabilirler.
Washington Üniversitesi’nden oşinografi profesörü olan ortak yazar Deborah Kelley, “Pythia vahası, deniz tabanının derinliklerinde etkili olan süreçlere nadir bir pencere sağlıyor ve kimyası, bu sıvının levha sınırına yakın bir yerden geldiğini gösteriyor” diye ekledi. “Bu, yakındaki fayların, merkezi Cascadia Batma Bölgesi boyunca sıvı basıncını ve mega itme kayma davranışını düzenlediğini gösteriyor.”
Çalışma Science Advances dergisinde yayınlandı.
Çeviren: Barış ARICAN
