Büyük depresyon rahatsızlığı olan insanlar için egzersizin ciddi bir ruh hali güçlendirici olabileceğine artık hiç şüphe yok. Haftada bir saatlik bir fiziksel aktivite bile gelecekteki atakların riskini azaltmak için yeterli olabilir.
Şaşırtıcı bir şekilde, depresyondaki insanlar arasında egzersizin, hem antrenman sırasında hem de hemen sonrasında, zihnin ve ruh halinin belirli özellikleri üzerindeki ani etkileri hakkında çok az şey biliniyor.
Iowa Eyalet Üniversitesinde kinezyoloji uzmanı Jacob Meyer çalışmasında “Egzersizin ruh sağlığına etkileri üzerine yapılan birçok araştırmada genel olarak çok geniş sağlık ölçütleri kullanılmıştır. Bizim burada özel olarak ilgilendiğimiz şey şuydu: Akut egzersiz, yani günlük bir egzersiz seansı, depresyonun birincil belirtilerini nasıl etkilemektedir.” diyor.
Depresyonun kronik biçimleri, iç karartıcı bir ruh halinde hissetmekten daha fazlasına sebep olan çeşitli ruhsal değişikliklerden oluşur. Çoğunda, anhedoni (memnuniyetsizlik, keyiften yoksun, haz almama) olarak adlandırılan, depresif dönemlerle birlikte gelen zevk ve memnuniyetin tamamen kaybı görülür.
Ayrıca hastalığın, hafıza kaybı ve işlem hızı gibi egzersizden faydalanabilecek bozulmuş bilişsel işlevlerle ilişkisi vardır.
Antrenmanın hem zihinsel hem de ruhsal becerilerdeki değişiklikleri nasıl etkilediği ile ilgili bilgimize daha fazla ayrıntı ekleyebilmek için Meyer ve ekibi, 30 gönüllünün çeşitli test sonuçlarını inceledi.
Gönüllülerin orta dereceli yarım saatlik bisiklet binme ve ya dinleme seansı öncesindeki, sürecindeki ve sonrasındaki verileri test edilmek üzere toplandı.
Testler, mevcut ruh halini ve hisleri değerlendirmek için bir anket, anhedoniyi ölçmek için bir ölçek ve Stroop renk ve kelime testi gibi çeşitli bilişsel değerlendirmeleri içeriyordu.
Hepsi birlikte ele alındığında değerlendirmeler, depresyon ile uğraşan bir kişinin egzersiz seansı boyunca ruhsal durumunun nasıl geliştiğine dair daha net bir profil oluşturmayı amaçladı. Orta dereceli bisiklet seansına katılan katılımcılar genellikle ruh hallerinde antrenman bittikten sonra en az 75 dakika süren bir iyileşme yaşadıklarını bildirdiler.
Anhedoni hissi de ortadan kalkmıştı, ancak antrenmandan 75 dakika sonra geri dönmeye başlamıştı. Yine de dinlenme seansındaki kişilerle karşılaştırıldığında olumlu bir sonuçtu.
Belki de daha şaşırtıcı olanı bilişsel yetilerdeki çeşitliliklerdi. Tamamen gelişmiş tepki süresi öngörülen sağlıklı bireyler üzerindeki önceki bulguların aksine bu örnekteki sonuçlar karışıktı.
Antrenman boyunca, katılımcıların Stroop testi sonuçları kısmen daha hızlıydı. Yine de bu, antrenman bitiminden 25 ila 50 dakika sonra düştü ve egzersiz yapmayanlara göre daha yavaş oldu. Bunun neden böyle olabileceği veya diğer ana depresif bozukluk belirtileriyle bağlantılı olup olmadığı belli değil.
Fiziksel aktivite sonrası ruh halinde ve genel keyifte doğrudan bir gelişme olduğu gerçeği, depresyondaki insanları daha fazla egzersiz yapmaya teşvik etmeye yardımcı olabilir. Gerçi bu o kadar da basit olmayabilir.
Depresyon, motivasyonu azaltır; yani evden çıkmanın ya da hareket etmenin getirdiği heyecan beklentisi bile alışkanlıklarda değişiklik yapmak için yeterli olmayabilir. Yine de kritik adımı atmayı başaranlar için, kara bulutun kalktığı en az bir saatlik bir zaman aralığı olduğunu bilmek günü biraz daha iyi planlamaya yardımcı olabilir.
Meyer “ Harika olan şey, bu faydaların depresif ruh hali ve anhedoni üzerinde 75 dakika boyunca sürebilmesidir. Ne zaman azalmaya başladığını belirlemek için daha uzun bir çalışma yapmaya ihtiyacımız var; fakat sonuçlar depresyondaki insanlar için psikolojik ya da bilişsel olarak daha zorlayıcı bir şeyler yapacakları egzersiz sonrası bir zaman aralığı öneriyor.” diyor.
Bu çalışma Psychology of Sport and Exercise’de yayınlanmıştır.
Rozaçiy Çiçek
