Diş fırçasını bütün kültürler kullanmıyor.

Çoğu insan dişlerini temizlemek için diş fırçası, diş macunu ve diş ipi kullanır, ancak bu kullanımlar evrensel değildir. Birçok yerli grup ve hatta gelişmekte olan ülkelerdeki insanlar dişlerini temizlemek için geleneksel teknikler kullanıyor.

Bu tekniklerden bazıları diğerlerinden daha etkilidir. Orta Doğu ‘daki birçok insan ve Güney ve Güneydoğu Asya ‘nın bazı bölgeleri dişlerini temizlemek için erak ağacından (misvak olarak da bilinir) dallar kullanır.

Dalın ucu hafifçe dövülerek liflerin çıkması sağlanır, elde edilen lifler su veya gül suyu ile nemlendirilir ve ardından lifler dişlere sürtünür (aşağıdaki videoda nasıl temizlediğini görebilirsiniz).

Erak ağacının ahşabı misvak (Salvadora persica), diş çürümesini önleyen yüksek konsantrasyonda florür ve diğer antimikrobiyal bileşenlere sahiptir. Diğer ağaç dalları, özellikle ağzı ferahlatan aromatik ağaçlar, farklı kültürlerde kullanılıyor.

Bu sözde çiğneme çubukları binlerce yıldır kullanılıyor. İlk kaydedilen kullanım antik Babylonia ‘da (M.Ö 3500) idi, ancak Çin’de M.Ö. 1600’lere kadar da kullanıldı.

Dalların kullanılması, çeşitli çalışmalarda gösterildiği gibi geleneksel bir diş fırçasıyla benzer temizleme etkilerine sahip olabilir. Ancak çubuklar dişler arasındaki bölgelere ulaşamaz ve düzgün kullanılmazlarsa diş etlerine zarar verebilir ve dişleri aşındırırlar.

*Diş fırçasını bütün kültürler kullanmıyor. Fakat Alternatif Yöntemler Ne Kadar Etkili?*

Parmaklar

Bazı kültürlerde insanlar çeşitli maddeleri parmaklarıyla dişlerine sürtüyorlar. Örneğin, bazı Müslüman ülkelerde insanlar ceviz ağacı kabuğunu dişlerine sürtüyorlar. Bu ağacın kabuğu antimikrobiyal özelliklere sahiptir ve ayrıca beyazlatıcı bir etkiye sahip olduğuna inanılmaktadır.

Bununla birlikte, etkinliğini veya yan etkilerini araştırmak için herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Hindistan ’ın kırsal bölgeleri, Afrika, Güneydoğu Asya ve Güney Amerika ‘daki bazı insanlar dişlerini temizlemek için tuğla tozu, çamur, tuz veya kül kullanırlar.

Bu bileşenler lekeleri ve plakları etkili bir şekilde çıkarsalar da, florür içermezler ve çoğu zaman aşındırıcıdırlar; bu da hassas dişlere ve diş etlerinin geri çekilmesine neden olur.

Ayrıca geleneksel bir diş temizleme tozu olan aktif kömüre, biraz da olsa geri dönüş yapılıyor. Bazı modern diş macunları ve diş fırçaları bu bileşeni içeriyor ve ortaya çıkan sonuçlar bu bileşenlerin zararlı bakterileri etkisiz hale getirebileceğini göstermektedir.

Ancak doğal ürünlerin hepsi de önerilmemektedir. Güneydoğu Asya’da diş temizliği için sıklıkla kullanılan betel bitkisi ve areka somunları dişleri ve diş etlerini lekeler. Bundan da kötüsü, artan ağız kanseri riski ile ilişkilendirilir.

Diş macunu veya diş fırçası içermeyen bir diğer diş temizleme yöntemi de yağ çekmektir – eski bir Ayurvedik uygulaması. Bu yöntemde, az miktarda hindistan cevizi, susam, ayçiçeği veya zeytinyağı 15 dakika boyunca ağzın etrafında dolandırılır.

Bunun bakterileri ve toksinleri temizlediğine inanılıyor. Yağ çekme yönteminin (oil pulling method), rutin fırçalama ve diş ipi ile birlikte yapıldığında, son araştırmalara göre diş eti iltihabının azalmasına yardımcı olabildiği görülmektedir

Modern yöntemler

Dünya Sağlık Örgütü ‘ne göre diş çürüğü ve diş eti hastalığı (diş eti iltihabı ve periodontit) en sık görülen hastalıklar arasında yer alıyor. Birkaç istisna dışında, bu hastalıklar ideal ağız hijyeni ve sağlıklı beslenme ile önlenebilir.

Bu hastalıklardan muzdarip kişilerin yüksek yüzdesi, çoğu insanın ağız hijyeni yöntemlerinin ideal standarda uymadığını ve iyileştirilmesi gerektiğini göstermektedir.

Modern ağız hijyeni cihazları özellikle ağızdaki bölgelere ulaşması zor olanları bile temizlemek için tasarlanmıştır ve oldukça etkilidir, ancak yalnızca doğru yapıldığında. Bununla birlikte, yağ çekme gibi bazı alternatif temizleme teknikleri de ek bir fayda sağlayabilir.

Josefine Hirschfeld , Restoratif Diş Hekimliğinde Akademik Klinik Öğretim Görevlisi, Birmingham Üniversitesi.

Çeviri: Esra KAŞ