Cody Watling ve İngiltere Oxford Üniversitesi’nden meslektaşları, UK(Birleşik Krallık) Biobank’a kayıtlı 472.377 İngiliz yetişkinden toplanan verileri analiz ederek diyet ve kanser riski arasındaki ilişkiyi araştırdı.
Yaşları 40 ile 70 arasında değişen katılımcılar, ne sıklıkla et ve balık yediklerini bildirdiler ve araştırmacılar, sağlık kayıtlarını kullanarak ortalama 11 yıllık bir süre içinde gelişen yeni kanserlerin görülme sıklığını hesapladılar.
Haftada beş kez veya daha az et yemek, daha düşük kanser riski ile ilişkili bulundu
Analizlerde diyabet durumu, demografik, sosyoekonomik ve yaşam tarzı faktörleri de hesaba katıldı. Katılımcılardan haftada beş defadan fazla et yiyenler 247.571 kişi (%52), haftada beş veya daha az et yiyenler 205.382 kişi (%44), balık yiyip et yemeyenler 10.696 kişi (%2) ve vejetaryen veya vegan olanlar 8.685 kişiydi(%2). Çalışma süresi boyunca 54.961 katılımcıda (%12) kanser gelişti.
Araştırmacılar, genel kanser riskinin haftada beş kez veya daha az et yiyenlerde %2, balık yiyip et yemeyenlerde %10 daha düşük olduğunu buldular. Haftada beş kereden fazla et yiyenlere kıyasla vejetaryenler ve veganlarda ise kanser riski %14 daha düşüktü.
Erkek ve kadınlarda yaygın kanser türleri değerlendirildi
Belirli kanserlerin görülme sıklığı katılımcıların diyetine bağlı olarak karşılaştırırken, yazarlar haftada beş kez veya daha az et yiyenlerin, haftada beş defadan fazla et yiyenlere kıyasla kolorektal (kolon ve rektum) kanser riskinin %9 daha düşük olduğunu bulmuşlardır.
Ayrıca, haftada beş kereden fazla et yiyenlere kıyasla, balık yiyen ancak et yemeyen erkeklerde prostat kanseri riskinin %20 ve vejetaryen diyet uygulayan erkeklerde %31 daha düşük olduğunu bulmuşlardır. Menopoz sonrası kadınlardan vejetaryen diyet uygulayanların meme kanseri riski, haftada beş defadan fazla et yiyenlere göre %18 daha düşüktü.
Yeni çalışmalar yolda
Araştırmacılar, çalışmalarının gözlemsel doğasının, diyet ve kanser riski arasında nedensel bir ilişki hakkında kesin sonuçlara varılmasına izin vermediğine dikkat çekiyor. Ek olarak, UK Biobank diyet verilerinin katılımcıların yaşam boyu diyetlerini temsil etmediğini de söylemek gerek. Bunun için yazarlar, az et içeren veya hiç et içermeyen diyetler ile daha uzun takip süreleri olan daha büyük popülasyonlarda bireysel kanser riski arasındaki ilişkilerin araştırılması gerektiğini söylüyorlar.
İşlenmiş et ürünlerine dikkat!
Bu sonuçlar bize et tüketimimizi sınırlamak için iyi bir sebep sunuyor. Ancak unutulmamalı ki vejetaryen ve vegan beslenme yaklaşımı bu konuda kapsamlı bir bilgiye ve çok iyi düzenlenmiş bir diyet programına ihtiyaç duyuyor. Aksi takdirde bilinçsiz bir beslenme programı ciddi besin yetersizliklerine ve hastalıklara sebebiyet verebilir. Ayrıca et tüketim tercihinde özellikle işlenmiş et ürünlerine (sucuk, sosis vb.) daha temkinli yaklaşmamız gerektiğini de unutmamakta fayda var.
REFERANS: Watling et al. Risk of cancer in regular and low meat-eaters, fish-eaters, and vegetarians: a prospective analysis of UK Biobank participants. BMC Medicine, 2022 DOI: 10.1186/s12916-022-02256-w
Çeviren : Egemen Erdem ÖZTÜRK / Kaynak: sciencedaily
