Anophelesgambiae, sıtmanın yayılmasından sorumlu sivrisinek türlerden birisidir. Araştırmacılar, laboratuvarda yaptıkları bir deneyde bu sivrisinek popülasyonunu tamamen ortadan kaldırmak için gen düzenlemesini kullandılar. Ekip, tekniklerini sıtmayı bulaştıran sivrisinek Anophelesgambiae üzerinde test etti. Çalışmada bir sivrisineğin erkek mi yoksa dişi mi olacağına kararlar veren doublesex adlı bir genin parçasıdeğiştirildi. Imperial College London’daki bilim insanlarının gerçekleştirdiği bu düzenlemeyle birlikte dişi sivrisineklerde üremenin engellenmesi sağlandı. Bilim insanları bu çalışmayla, bilimin yaban hayat içerisindeki sivrisinek popülasyonlarını kontrol etmek için kullanılıp kullanılamayacağını anlamak istiyor. Araştırmacılar, dişi sivrisinek gelişiminden sorumlu olan doublesex geninin bir kısmını değiştirmek için Crispr olarak bilinen gen düzenleme tekniğini kullandılar.
Modifiye edilmiş geni taşıyan erkekler hiçbir değişiklik göstermedi ve değiştirilmiş genin bir kopyası olan dişi sivrisineklerde de herhangi bir değişiklik görülmedi. Bununla birlikte, değişmiş genin iki kopyasına sahip dişi sivrisinekler hem erkek hem de dişi özelliklerini gösterdi, ısırmadı ve yumurta bırakmadı. Bundan önce yapılan çalışmalardaki çeşitli yaklaşımları sivrisineklerde kullanma girişimleri sorunlara yol açmıştır: Böcekler genetik modifikasyona karşı direnç geliştirmiştir. Bu, hedeflenen genlerin işlevlerini sürdürmelerine izin veren doğal mutasyonlar geliştirdiği ve bu mutasyonlar yavrulara aktarıldığı için ortaya çıkmıştır.
Bununla birlikte, doublesex geni oldukça korunmuş bir gendir. Bu da rastgele mutasyonların organizma için çoğunlukla ölümcül olduğu anlamına gelir. Bu şekilde, bilim insanları potansiyel bir direniş kaynağının yanından geçebildiler. Araştırmacılar şimdi, doğal ortamlarda sınırlı sayıda sivrisinek popülasyonları üzerinde tekniği test etmek istiyorlar. Bu testler esnasında gıda ve diğer ekolojik faktörler için rekabet sonuçları etkileyebilir. Vahşi doğada testlerin gerçekleştirilmesi için henüz zaman var. Ancak gen değiştirme teknikleri sivrisineklerde işe yararsa, sıtma mikrobunun ortadan kaldırılması için büyük bir adım atılmış olacak.
Kaynak: https://www.bbc.com/news/science-environment-45628905
Gen Düzenlemeyle Sıtma Taşıyan Sivri Sinekler Yok Edilebilecek
