Birçoğumuz, kusmadan ishale ve zayıflatıcı mide kramplarına kadar gıda zehirlenmesi ‘nin hoş olmayan belirtilerine aşinayız. Virüslerin de rol oynamalarına rağmen, yaygın suçlular bakterilerdir.
Salmonella ve Kampilobakter zehirlenme çizelgelerini aşmaktadır. Bazı bakteriler toksinlerini teslim etmeden öce vücutta çoğalarak hasara yol açar. Bu da bağırsakta bağışıklık reaksiyonuna yol açar. Staphylococcus aureus gibi diğerleri, yiyecekleri toksinleyerek bizleri zehirliyor.
Salmonella, tifo, paratifo ve gıda zehirlenmesine yol açabilen, çubuksu, Gram-negatif bir enterobakteri cinsidir.
Kampilobakter, genellikle spiral ve s harfi şeklinde, ince ve uzun bir yapıya sahip gram negatif bakteri cinsidir. Kampilobakterler bulaşıcı ishal hastalıklarına yol açabilirler.
Staphylococcus aureus, Staphylococcaceae familyasından bakteri türüdür. Gram pozitiflerdendir. Yaklaşık 20 türü bulunur. Nozokomiyal etkenidir. İnsan cilt florasında kommensal olarak da bulunur.
Bakteri içeri girer
Bazı bakteriler veya enterotoksinler (bağırsak toksinleri) sert mide koşullarından kurtulabilir ve bağırsaklara doğru ilerleyebilir. Izdırap, acı orada başlar. Bazen rahatsız edici bir yemek yedikten 72 saat sonra başlar.
Bakteri çoğalır
Vücudun bağışıklık sistemi tarafından fark edilmeyen bakteri sessizce çoğalır ve toksinler üretir. Bağırsak mukozasını istila ederek mukozaya nüfuz ederek güçlü bir bağışıklık tepkisi yaratırlar.
Bağışıklık tepkisi
Bağışıklık hücreleri, bağırsak iltihabına ve şişmeye neden olan, rahatsızlığa yol açan proinflamatuar sitokinler adı verilen sinyal proteinlerini serbest bırakır.
Su basmış bağırsaklar
Bağırsak duvarı, besin maddelerini ve suyu yiyeceklerden emmek üzere tasarlanmıştır. Bakteriyal toksinler duvardaki gözeneklerin açılmasına neden olur, su ve diğer moleküller içeri dolar.
İshal ve dehidrasyon
Bağırsaktaki aşırı sıvı ve elektrolitler, bakterileri ve toksinleri temizlemede yararlı bir rol oynayan sulu ishale yol açar. Bu da dehidrasyona neden olur.
Kusma
Bazı bakteriler kusmaya neden olmaz, ancak stephylococcus aureus enterotoksinleri olur. araştırmalar, beynin kusma merkezine sinyal ileten bir vagus sinirini uyarabileceklerini göstermektedir.
Yusuf Can Kılıç
