Dünyadaki en akıllı canlı varlıkları düşündüğünüzde aklınıza ne gelir? İnsanoğlu büyük olasılıkla listenizin ilk sırasında yer alır. Yunuslar, şempanzeler ve filleri de düşünebilirsiniz. Muhtemelen bitkileri düşünmezsiniz. Neticede bir baş marulla veya bir sap kerevizle çok ilginç bir muhabbetiniz olmamıştır. Oysaki bitkiler bazı hayret verici şeyler yaparlar. Bitkiler vakti geldiğinde toprağın altından ne zaman dışarı çıkıp büyüyeceklerini bilirler. Hatta bazı bitkiler böcekleri tuzağa düşürür ve avlarlar.
- Bitkilerin beyni var mı?
- Bitkiler düşünebilir mi?
- Ya da burada başka bir şey mi oluyor?
Bitkiler insanların sahip olduğu gibi bir beyine sahip değildir. Onlar insanlar gibi düşünemez de. Bununla birlikte, onların şaşırtıcı şeyler yapmasına izin veren son derece kompleks bir mekanizmaları olabilir. Bitkilerin beyni olmamasına rağmen zamanı söyleyebilirler. Bitkiler, büyümeyi ne zaman bastıracaklarını bilmelerini sağlayan zamana duyarlı genlere sahiptir. Bu genler, soğuk günler geçtikten sonra, büyümeyi bastırmayı bırakıyor ve büyümenin başlamasına izin veriyor. Benzer mekanizmalar, bitkilerin yapraklarını ve tohumlarını ne zaman bırakacaklarını ve yapraklarını günlük olarak ne zaman açıp kapatacaklarını da biliyor. Venüs sinek kapanı gibi etçil bitkiler, gizlenerek bekler ve aniden kapanarak böcekleri ve bazen kurbağaları bile tuzağa düşürebilirler. Bu kompleks işi başarmak için beyinlerini kullanmazlar.
Bunun yerine ince ayarlı tüyleri avları tarafından harekete geçirilir. Harekete geçirildiğinde, iç mekanizmaları , Venüs sinek kapanının eşsiz yapraklarının hızlıca kapanarak avın tuzağa düşmesini sağlıyor. Bu mekanizma o kadar ileri düzeydedir ki, işlemi tetiklemek için 20 saniye içerisinde birbirinden farklı iki tüy ile temas ettirilmesi gerekir. Bu gerçek bir av bulunmadığında yanlışlıkla tetiklemeyi önler. Eğer bu örnekler yeterince etkileyici değilse; Polonyalı bitki biyologları yakın zamanda, bitkilerin bilgiyi hatırlayabildiğini ve tepki verebildiğini iddia ettikleri araştırmanın sonuçlarını bildirdiler.
Onlar bitkilerin,bir hayvanın merkezi sinir sistemine benzer bir şeklide çalışan dahili bir iletişim sistemini kullanabileceklerine inanıyorlar. Araştırmacılar, bu çalışmanın, bir bitkinin ışığa maruz kalmasıyla bilgiyi hatırlayabileceğini gösterdiğini iddia ediyorlar. Doğru zaman geldiğinde, bitkiler, bilgiyi bitkinin başka bir bölümüne nakledebiliyor. Bitki zekasına ilişkin yapılacak çok fazla araştırma olmasına rağmen, bitkilerin beyinden gelen düşüncelere eşdeğer olmasa da, bazı ilginç bitki davranışlarına izin veren, çok karmaşık bir sisteme sahip oldukları görülmektedir.
Editör / Yazar: Esra KAŞ
Kaynak: https://wonderopolis.org/wonder/do-plants-think
