Yeni araştırmalar, beyinlerimizin doğrudan vücuda temas olmasa bile dokunma yerini tespit edebildiğini gösteriyor. İlgi çekici yeni bir çalışma; tuttuğumuz bir nesneyi kendi uzvumuzmuş gibi, başka bir şeyle nasıl temas ettiğini hissedebildiğimizi gösteriyor.
Örneğin bir şeye dokunmak için elinizde bir çubuk tutuyorsanız; beyin gelen titreşim desenlerini kullanarak neler olup bittiğini algılayabilmek için yeni bir özel sinir setini aktive eder. Elbette tuttuğumuz bir şeye dokunulursa, parmaklarımızda basınç değişimini hissedebiliyoruz ama bu son çalışma nesne üzerindeki temasın tam yerini nasıl belirleyebileceğimizi gösteriyor.
Deneyler ve Sonuçlar
Fransa’daki Lyon Üniversitesi’nden sinirbilimci Luke Miller, Scientific American’dan Richard Sima’ya
“Elimizde tuttuğumuz araç beyin tarafından vücudunuzun duyusal bir uzantısı gibi algılanıyor.” dedi.
400 farklı testte Miller ve arkadaşları tahta çubuklarla yaptıkları tutacak 16 gönüllü ile çalıştı.
Onlardan çubukta birbirine yakın yerlere ikinci kez ne zaman dokunulduğunu söylemelerini istediler.
Ve sonuçlar şaşırtıcı derecede iyiydiler: yaklaşık %96 başarılı tahmin edebildiler.
Deneyler sırasında araştırmacılar ayrıca katılımcıların beyin aktivitesini kaydetmek için elektroensefalografi (EEG) ekipmanı kullanıyordu.
Bu taramalar, beynin hem kendi derimizdeki hem de tuttuğumuz nesnelerdeki dokunuşları tespit etmek için özellikle birincil somatik duyusal kortekste ve posterior parietal kortekste (görsel, işitsel ve duyusal sistemden gelen bilgileri vücudu harekete geçirmeye yönelik planlamayı yapan bölge) benzer sinirsel mekanizmalar kullandığını gösterdi.
Bir nesneye dokunulduğunda oluşan titreşim durmadan önce dokunulan yeri tahmin edebiliriz. Ana deneyi esas alarak araştırmacılar bu tahmin etme süresinin 20 milisaniye gibi kısa bir süre olduğunu söylüyor.
Aslında bu yeni bir fikir değil. Etraflarında ne olduğunu algılamak için baston kullanan görme engelli insanları düşünün. Ama daha önce hiç kimse beyinde olup bitenlere çok daha ayrıntılı bir şekilde bakmamıştı.
Beyin, Pacinian reseptörleri adı verilen derimizdeki belirli sinir uçlarından gelen titreşimleri çözebilir. Elimizdeki bu reseptörlerden bilgi alarak, beynimiz bir nesnenin neresine vurulduğunu anlayabilir. Araştırmacılar, bu araçların ne yaptığı hakkında daha iyi geri bildirim almak için araçları tutma şeklimize adapte olabileceğimizi düşünüyorlar.
Bu araştırmalar sayesinde protezlerin daha iyi tasarlanması sağlanabilir. Ayrıca beyin ile nesneler arası ilişkiyi çözerek beynimizin tıpkı bir sensör gibi çalışabilmesi de mümkün olabilir. Bu çalışma aynı ekibin daha önceden, nesnelerin bir uzuv gibi nasıl hareket edebileceği hakkında yaptığı deneylere dayanıyor. Fakat bu kez beynimizin içinde neler olduğu hakkında daha fazla bilgiye sahibiz.
Araştırmacılar yayınladıkları makalede
“Araçların daha önce takdir edilmeyen bir şekilde insan davranışlarının temeli olduğunu gösteriyoruz: vücudumuzun sinirsel düzeyde ki somatik duyu sınırlarını genişletiyorlar.” diye belirttiler.
Araştırma, Current Biology. ‘de yayınlanmıştır .
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Beyin, Eşyaların Dokusuna Nasıl Tepki Veriyor?
- İnsan Beyni Hakkında Şimdiye Kadar Duymadığınız 4 Harika Gerçek!
- İnsan beyninde 11 boyutlu yapılar keşfedildi.
- Bir Uzmanın Beyni İle Bir Aceminin Beyni Arasındaki Fark!
- Beyinle İlgili Bilinen 10 Yanlış
Çeviri: Can Sonkaya
Yorumlar 2