Buffalo Üniversitesi’nden biyolog Vincent Lynch, evrimsel bir bakış açısıyla insan hamileliği oldukça garip, diyor. Lynch ve meslektaşı Mirna Marinic, kadınların hamiliğinin devamına yardımcı olan bir genin evrimini araştırmaya başladı: progesteron reseptör geni.
Hamilelik için kritik olan bir gen hakkında beklenmedik bulgular
Geçmişte yapılan araştırmalar, progesteron reseptör geninin insanlarda hızlı bir evrim geçirdiğini göstermiştir ve bazı bilim insanları, bu hızlı değişikliklerin, genin işlevini geliştirdikleri için meydana geldiğini ileri sürmüşlerdir. Buna pozitif seçilim denir.
Ancak Lynch ve Marinic’in 17 Nisan’da PLOS Genetics dergisinde online olarak yayınlanan çalışması farklı bir sonuç çıkarıyor.
Araştırmaları, progesteron reseptör geninin insanlarda hızla gelişmesine rağmen, bunun olduğu fikrini destekleyen hiçbir kanıt olmadığını, çünkü bu değişikliklerin avantajlı olduğunu bulmuştur. Aslında, seçimin evrimsel gücü o kadar zayıftı ki, gen insanlarda geliştikçe birçok zararlı mutasyon biriktirdi.
Sonuçlar 115 memeli türünün DNA’sının analizinden elde edilmiştir. Bunlar, modern insanlardan ve nesli tükenmiş Neandertallerden maymunlara, lemurlara ve lorislere, filler, pandalar, leoparlar, suaygırları, manatlar ve morslar gibi primat olmayan memeli türlerini içeren çeşitli primatları içeriyordu.
Bulgular bir sürprizdi, diyor Lynch.
“Çok farklı bir şey bekliyorduk.” diyor. “Progesteron reseptör geninin progesterona daha iyi yanıt vermek, bizi daha uzun süre hamile tutmak için enflamasyonu veya kasılmaları bastırmak için daha iyi olmak için evrimleşeceğini düşündüm.
Tam tersi gibi duruyor: İnsan hamileliğinde inanılmaz miktarda progesteron var ve yine de gen işini yapmakta daha az iyi. Bunun bizi prematüre doğum gibi diğer hayvanlarda yaygın olmayan şeylere yatkın hale getirip getiremeyeceğini merak ediyorum. ”
Progesteron reseptör geni hamilelik için çok önemlidir, çünkü hücrelere progesteron reseptörleri adı verilen küçük yapıların nasıl oluşturulacağı konusunda talimatlar sağlar.
İnsan hamileliği sırasında, bu reseptörler, hamile kadınların ve plasentanın zaman içinde çeşitli noktalarda ürettiği bir anti-enflamatuar hormon olan progesteron varlığını tespit eder. Progesteron mevcut olduğunda, reseptörler harekete geçer ve uterusun kasılmasını önleyerek, uterus enflamasyonunu azaltarak ve fetüsün maternal bağışıklık yanıtını baskılayarak kadınların hamile kalmasını sağlayan süreçleri tetikler.
Evrim, insanlarda progesteron reseptörlerinin işlevini değiştirdi
Progesteron reseptör geninin evrimsel tarihini keşfetmenin yanı sıra Lynch ve Marinic, genin insan versiyonundaki mutasyonların işlevini değiştirip değiştirmediğini test etmek için deneyler yaptılar. Cevap evet.
Bilim insanları makalelerinde yazdığı gibi, “Progesteron reseptörünün atalarının formlarını yeniden dirilttik ve bir hedef geni düzenleme yeteneklerini test ettik. İnsan progesteron reseptör formlarının işlevinde değiştiğini, progesteron tarafından düzenlenen eylemlerin de farklı olabileceğini önerdik. Sonuçlarımız, hayvan modellerinden elde edilen bulguların, insanların progesteron biyolojisine uygulamaya çalışırken dikkatli olunmasını önermektedir. ”
Çeviri: Ülkü Güngör / Kaynak: Eurekalert
