‘Dünya’nın 8. kıtası’ diye de nitelenen Ay’a rağbet yeniden artıyor. Bugün ABD’den fırlatılan roket, İsrail’den Ay’a ilk aracı gönderdi. Bu, aynı zamanda tümüyle özel yatırımcıların desteklediği ilk Ay misyonu. ABD’nin Florida eyaletindeki Cape Canaveral’de bulunan uzay merkezinden bugün fırlatılan roketin taşıdığı İsrail’in ‘Beresheet’ uzay aracı, her bakımdan tarih yazdı: Bu, özel sektör finansmasnıyla Ay’a ilk gidiş. Bugüne dek sadece ABD, Rusya ve Çin’in devlet kurumları Ay yüzeyine araç indirebildi. Bu, aynı zamanda İsrail’den Ay’a ilk yolculuk.
Tevrat’ın Yaradılış bölümünün ilk sözü olan ‘başlangıçta’nın İbranicesi (Bereşit) ile adlandırılan uzay aracı, ABD’li mucit ve yatırımcı Elon Musk’ın SpaceX şirketinin Falcon 9 roketiyle uzaya gönderildi. 585 kilo ağırlığındaki uzay aracı, fırlatılmasından 34 dakika sonra Dünya’nın yörüngesine yerleşti. Uzayda 6.5 milyon km mesafe kat ettikten sonra 11 Nisan’da Ay’ın Dünya’ya yakın yüzeyine inmeye çalışacak. İnerse bunu başaran 4. ülke İsrail olacak. Tümüyle özel bağışçıların finanse ettiği 100 milyon dolarlık projenin aracını, İsrail devletinin Hava Uzay endüstrileri (IAI) ile İsrailli kar amacı gütmeyen kuruluş SpaceIL inşa etti. ‘Israel To The Moon’ isimli sosyal medya hesaplarından ‘Beresheet’in maceralarını paylaşan SpaceIL, “Çocuklarımızın ve İsrail devletinin geleceği ile her şeyin mümkün olabileceği inancı için bize katılın ve Beresheet’e Ay yolunda şans dileyin” mesajını yayımladı.
paceIL kurucularından Yonatan Winetraub Falcon 9’un ufukta yükseldiği an Cape Canaveral’da Ay’ın çıktığını belirtip “İsrail ilk aracını gönderirken Ay’ın çıkması son derece sembolikti” dedi. Aynı zamanda bir robot olan Beresheet, Ay’da fotoğraflar çekip Dünya’ya geri gönderecek ve manyetik araştırmalar yapacak. İnmeyi hedeflediği yer olan kuzey yarımküredeki Mare Serenitatis denilen lav ovasında daha önce manyetik anormallikler saptanmıştı. ‘Beresheet’ sadece birkaç gün sürecek kısa misyonunu tamamladığında kapatılacak ve Ay yüzeyinde insanlığın gönderdiği bir çöp gibi bırakılacak.
ABD, Rusya ve Çin’in başarılı misyonlarının dışında Hindistan, Japonya ve AB’ninkiler dahil diğer birçok Ay’a inme misyonu başarısızlığa uğramıştı. ‘Beresheet’ten 50 yıl önce, Ay’da insan yürüten tek ülke olan ABD, Apollo programıyla 1969-1972 arası 6 insanlı misyon gönderdi. ABD ile Rusya’nın onlarca robotlu misyonu da var. Çin’in ocak ayında gönderdiği Chang’e 4, Ay’ın karanlık yüzüne inen ilk uzay aracı oldu.Hindistan da bahar aylarında Chandrayaan-2 misyonuyla Ay’ı ziyaret eden 5. ülke olmayı planlıyor.
Japonya SLIM isimli araçla Ay’a inmek için 2020-2021 takvimlerini işaretledi. Donald Trump’ın başkanlığında ABD’nin Ay’a geri dönüşü de NASA’nın resmi politikası haline geldi. NASA yöneticisi Jim Bridenstine, geçen hafta “Bu kez Ay’a gittimizde orada kalacağız” diye konuştu. Ancak bu kez özel sektörle işbirliği yapacak. 2026’da Ay’ın yörüngesinde Gateaway adında uzay istasyonu inşa etmeyi planlayan NASA, takip eden on yılda Mars’a insanlı misyon tasarlıyor.
Kaynak: https://www.timesofisrael.com/israels-moonshot-kicks-off-with-a-successful-launch/ , https://news.yahoo.com/israeli-spacecraft-aims-history-landing-moon-175920202.html;_ylt=AwrXgSKLZG9czhMAFBPQtDMD;_ylu=X3oDMTEyaWw0MGZtBGNvbG8DZ3ExBHBvcwMxBHZ0aWQDQjY5NDZfMQRzZWMDc3I-