Torunlarımız kendi çocuklarına sahip olduğunda biz insanlar, 56 yıl boyunca rakipsiz kalmış bir iklim rekoru kırmış olacağız. Yeni yapılan bir araştırma, insanların atmosferin içine dünyanın son büyük ısınma olayı olan Palaeosen-Eosen Termal Maksimum (PETM) sırasında yayılandan 10 kat daha fazla karbondioksit pompaladığını ortaya çıkardı.
Eğer karbon salınımı gelecekte de artmaya devam ederse matematiksel modellerle tahmin edildiği üzere birkaç yüz yıl içerisinde yeniden PETM benzeri bir olayla karşılaşmamız olası.
Başka bir deyişle, yakın gelecekte Dünya, Kuzey Kutbu’nun buzsuz, timsahlar ve palmiyelerle kaplı olduğu geçmişine dönebilir. Michigan Üniversitesinde paleoclimate araştırmacısı olan Philip Gingerich ise şu uyarıda bulundu, ‘’Sen ve ben 2159’da burada olmayacağız fakat bu tarih bizden sadece 4 kuşak ötede. Çocuklarını, torunlarını ve büyük torunlarını düşünmeye başladığında, anlıyorsun.’’
PETM sıklıkla mevcut küresel ısınma için bir ölçüt olarak kullanılır. PETM süresince, hızlı iklim değişiklikleri, okyanuslarda asitleşme ve tükenen canlı sayısında artış görüldü. Bu sürecin ardından dünyanın iyileşmesi 150000 yıldan fazla zaman aldı fakat o zaman yaşananlarla şimdinin hiçbir alakası yok.
PETM sırasındaki küresel sıcaklıklar, bugünün ortalamasından yaklaşık 7 santigrat derece (13 derece Fahrenhayt) yüksek bir seviyeye ulaşmıştı. Yeni bir çalışma, eğer hiçbir şey değişmezse 140 yıl içinde insanların, bütün PETM boyunca yayılan kadar sera gazı yayabileceklerini gösterdi.
Vanderbilt Üniversitesi’ndeki paleontolog Larisa DeSantis konu hakkındaki endişelerini şu sözlerle dile getirdi, ‘’ PETM e benzer bir ısınmaya gelece yıllarda ulaşılabileceği gerçeği çok korkutucu.’’
Korkutucu olmasının nedeni ise yoldan çıkıyor olmamız. Bugün iklim bilimcileri, PETM’i küresel ısınmanın gezegenimize neler yapabileceği ve bu değişikliklerin ne zaman gerçekleşeceği ile iligli bir örnek olay olarak kullanıyorlar.
Bu ne kadar faydalı olsa da bugün farklı bir dünyada yaşıyoruz. PETM’in bir kuyruklu yıldız veya volkandan oluştuğu düşünülse de, şu anki iklim felaketimiz, dünyanın iklim kaydında görünmeyen bir oranda ve genellikle insanlar tarafından besleniyor.
Aynı zamanda bu dünyanın farklı ekosistemlerle ve türlerle dolu olduğu bir zamanda soğuğa doğru olması beklenen bir eğilim sırasında gerçekleşiyor.
Tüm bu değişken faktörlerle birlikte, yeni araştırma PETM’in mevcut ısınma için bir gösterge olarak kullanılmasının gelecekte pek de faydalı olamayacağını öne sürüyor.
Utah Üniversitesi’nden bir jeofizikçi olan Gabriel Bowen ise konu hakkındaki düşüncelerini şu sözlerle belirtiyor, ‘’Geleceğe yönelik bir varsayım yapıldığında, bugün gerçekleşmekte olan karbon salınımı, PETM gibi bir olay göz önünde bulundurulduğunda bile, şimdiye dek görülmemiş bir orandır.
Elimizde dünyanın bu tür bir karmaşıklığa karşı nasıl bir tepki vereceğini anlayabilmek için yeterli jeolojiik veri de bulunmamakta.’’Görünüşe güre torunlarımız kendi başlarının çaresine bakmak zorunda kalacak.
Bu çalışma Paleoceanography and Paleoclimatology‘de yayınlandı.
Editör / Yazar: Zeynep BİROL