Koronavirüsün bir kutuya ya da koliye yerleşip posta kutunuza kadar girip size hastalık bulaştırması mümkün mü? Telefonunuza gizlenmiş bu mikrop telefon hoparlörünü ağzınıza götürmeniz için sizi bekliyor olabilir mi?
Bu sorulara doğrudan yanıt veren herhangi bir araştırma olmasa da bu yeni virüsün çeşitli yüzeyler üzerinde ne kadar hayatta kalacağıyla ilgili birkaç araştırma var. Bu konudaki en açıklayıcı çalışmalardan birisi olan ve diğer çalışmalarla aynı doğrultuda yürütülen araştırma The New England Sağlık Dergisi’nde yayımlandı.
Bilim insanları SARS-CoV-2 virüsünü 2000’li yılların başında ortaya çıkan SARS virüsüne olan genetik benzerlikleri sebebiyle inceleme altına aldı. Virüsün havada, ev ya da hastane ortamı gibi oda sıcaklığı yaklaşık 21-23°C olan yerlerdeki dört farklı yüzeyde saptanabilmesi üzerine araştırmalar yapıldı. Virüsün havada ne kadar kalabileceğinin yanı sıra plastik, paslanmaz çelik, bakır ve karton gibi materyaller üzerinde ne kadar kalabileceği de incelendi.
Ekip, temas hali gerçekleştikten sonra virüsün bakır üzerinde dört saate kadar, kartonun üzerinde yirmi dört saate kadar, plastik ve paslanmaz çeliğin üzerinde yaklaşık iki veya üç güne kadar kalabileceğini tespit etti.
UCLA’da evrimsel biyolog ve çevrebilim profesörü olan, ayrıca çalışmanın ortak yazarlığını yürüten James Lloyd-Smith bir açıklamasında;
“Eğer son zamanlarda başkalarının eline geçmiş bir nesneye dokunuyorsanız mikroplu olabileceğini göz önünde bulundurun ve ellerinizi yıkayın.” dedi.
Yani, teoride, koronavirüs karton kutuların üzerinde bir güne kadar, plastik akıllı telefon kaplarında birkaç güne kadar kalabiliyor.
Kargo Paketini Alırken Ne Yapmalıyız?
Ancak bu, konuya balıklama girmek olur. Birincisi, koronavirüsün kuru bir nesnenin üzerinde üç gün kaldıktan sonra ne kadar bulaşıcı olabileceği kesin değil.
İkincisi, virüsün yüzey üzerinde kalma süresi sıcaklık gibi birçok faktöre bağlı olabilir. Eğer virüs gece boyunca soğuk bir posta kutusunun üzerinde kaldıysa ya da tüm gün boyunca sıcak bir verandanın üzerinde durduysa hayatta kalma ihtimali oda sıcaklığında rahatça yaşamasına nazaran daha da zor olacak.
Teslimatınızın nerelerden geçtiğini veya teslim eden kişinin paketinizi nereye bıraktığını kestirmek kolay olmadığı için riski tam anlamıyla bilmek neredeyse imkansız.
Yapacağınız en doğru şey paketi alır almaz onu dikkatlice açmak ve başka bir yere dokunmadan önce hemencecik ellerinizi yıkamak olacak. Telefonunuza gelince, ellerinizi temizlemeden önce kullanmaktan kaçının. Her zaman mümkün olmasa da alkollü temizleyicilerle telefonlarınızı silebilirsiniz (sadece donanıma zarar vermeyeceğinizden ve garanti belgenizi geçersiz kılmayacağınızdan emin olun).
