Korku yıkıcı bir histir. Tabii bizi hayatta tutmak için de gereklidir. Fakat topluluk önünde konuşurken, ilk buluşmada veya bir iş görüşmesi sırada tam olarak işe yaramaz. Korkuyu hissettiğiniz bir dahaki sefer aklınıza korku araştırmacısı Mary Poffenroth ve RIA metodunu getirin.
Korku sadece bir uçurumun kenarında durduğunuzda veya aç bir aslana bakarken hissettiğiniz duygu değildir. Poffenroth korkunun iki ana biçimde ortaya çıktığını açıkladı: gerçek ve düşsel korku.
Gerçek korku, yaşamınız gerçekten tehlikeye girdiğinde ortaya çıkar. Eve hırsızın girmesi, hızlı bir arabanın size doğru gelmesi veya ormanda bir aslanla karşı karşıya kalmanız gerçek korkuya örnek olarak verilebilir.
Diğer yandan, düşsel korku gerçeğe dayansa da kafamızda oluşur. Örneğin; topluluk önünde konuşurken hata yapacağımızdan ve herkesin bize güleceğinden veya projeyi zamanında yetiştirememekten dolayı kovulacağımızdan ya da eşimizin başkasını bulup bizi terk edeceğinden korkarız.
Düşsel korku temel olarak iki sebepten dolayı ortaya çıkar: Ya kontrol bizde değildir ya da yeterli değilizdir. Korku kelimesi yerine endişeli, stresli, yetersiz, güvensiz kelimelerini kullansak da bunlar temelde korkuyu tanımlar.
Sorun şu ki beynimizin duygu yönetim merkezi amigdala, gerçek korku için verdiği tepkinin aynısını bu saydığımız düşsel korkulara da veriyor. Tehlikeli durumdan canlı çıkabilmemizi sağlamak için sindirim ve libido gibi zorunlu olmayan sistemleri kapatıyor. Fakat her günü stresli veya endişeli geçirdiğimizde vücudumuzu sürekli korkuya verilen tepkiye maruz bırakıyoruz.
Poffenroth “Benim odaklandığım nokta bu. Amigdalayı tetikleyen düşsel korkunun üstesinden nasıl geliriz ve bu korku tepkisine girmeyiz.”dedi.
RIA Metodu Nedir?
RIA; fark etmek, tanımlamak ve ele almak kelimelerini temsil ediyor. Başka bir deyiş ile korktuğunuzu fark edin, korkuyu tanımlayın ve üstesinden gelmenin bir yolunu bulun demek istiyor.
Fark Etmek
Ne hissettiğinizi düşünün. Kalbiniz hızlı atıyor mu? Sıcak mı hissediyorsunuz yoksa soğuk soğuk terliyor musunuz? Ağzınız kurudu mu yoksa sindirim sisteminizde sorun mu hissediyorsunuz? Bunların hepsi korkuya verilen tepkinin belirtileri. Ve bu ilk adım basitçe size şunu söyler: Ortada vücudunuzun korktuğunuza dair tepki vermesini gerektiren bir durum var.
Tanımlamak
Poffenroth “Üstesinden gelmek için korkunuza isim verin.”diyor. Gulyabani, Beterböcek ya da Voldemort gibi korkunuza isim vermek size onun üstesinden gelmek için de güç verir. Tamam, korktuğunuzu fark ettiniz.
Bu korkunuz gerçek mi yoksa düşsel mi?
Düşsel ise bu yetersiz olduğunuzdan mı yoksa kontrolün sizde olmamasından mı kaynaklanıyor?
Poffenroth “Korkuya isim verdiğimizde bile bu ona kısa devre yaptırabiliyor. Çünkü sadece bir şeylerin olduğunu fark etmeniz ve bunu tanımlamanız sizin sakinleşmeniz için yeterli olabiliyor.”diyor.
“Ayrıca kendimizi yalnız hissetmemizi sağlıyor. Beden bedence işini yapıyor. Bu bizim kendimizi düşündüğümüzden değil. Beyin de beyince işini yapıyor.” diyor.
Ele almak
Eğer ilk iki adımı yaptıysanız ve hala derin bir korku içerisindeyseniz, korkuyu ele almanın vakti gelmiştir. Eğer gerçek bir korku hissediyorsanız, kendinizi korumanın bir yolunu bulmanız gerekiyor. Diğer yandan korkunuz düşsel ise üstesinden gelmenin birçok yolu var.
Eğer ihtiyacınız olan tek şey korku tepkinizi sakinleştirmek ise dörtlü nefes alma tekniğini kullanın: dört saniye nefes alın, dört saniye nefesinizi tutun, dört saniye nefes alın, dört saniye tutun, gerektiği kadar tekrarlayın.
Ancak, sorunun kökenine ulaşmak için, korkunuzla yüzleşmeniz çok önemlidir. İlişkinizde güvensiz hissediyorsanız, eşinizle bunun hakkında konuşun. Konuşmanızı berbat etmekten korkuyorsanız olabilecek en kötü şeyi tanımlayın – muhtemelen bunun o kadar da kötü olmadığını fark edeceksiniz.
Son teslim tarihine kadar bir proje yapamayacağınızı düşünüyorsanız, yapılması gerekenler listesi yapın ve neyin bekletilebileceğini, başkalarına nelerin yaptırılabileceğini ve neyin tamamen terk edilebileceğini görün.
En önemlisi, sakın görmezden gelmeyin. Eğer korkmuyormuş gibi davranırsanız, vücudunuz sizinle veya sizsiz onunla savaşmaya devam eder ve bu çok daha fazla soruna neden olur.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Fobilerin Üstesinden Nasıl Gelinir? Dört Adımda Korkularını Fethet!
- En Sık Yaşanan 10 Fobi ve Psikolojik Nedenleri
- Tripofobi Nedir? Tripofobi’nin Nedenleri ve Belirtileri
- Psikoterapi, Sosyal Fobi’yi Tedavi Edebiliyor!
Çeviri: Zehra AYDIN
