Devletler tüm dünyaya yayılan covid-19 virüsü ile başa çıkmak için bir dizi adım atıyor. Sosyal mesafe de virüsün yayılmasını engellemede bu planlarının merkezinde yer alıyor. Peki, sosyal mesafe nedir ve nasıl uygulanır?
Sosyal mesafe ne anlama geliyor?
Sosyal mesafe, enfeksiyonların yayılmasını engelleme amacıyla insanların davranışlarını bir süreliğine değiştirmesi demektir. Bu değişiklikler görünüşte sağlıklı bireylerin okul, iş gibi ortamlarda hastalığın iletimini geciktirmek ve bir salgının boyutunun büyümemesi amacıyla sosyal temasların kısıtlanmasını içerir.
Sosyal mesafe nasıl uygulanır?
Birey olarak diğer insanlarla temas oranınızı azaltarak enfeksiyon riskinizi azaltabilirsiniz. Özellikle katılımın çok olduğu sosyal toplanmalardan ya da kamu alanlarından kaçınmak koronavirüse olduğu gibi diğer bulaşıcı hastalıklara yakalanma olasılığınızı azaltacaktır. King’s College London’dan Stuart Neil, mümkünse evden çıkmaktan kaçınılması, yüz yüze değil de görüşmelerin internet üzerinden yapılması ve toplu taşıma araçlarının mecbur kalınmadıkça kullanılmaması gerektiğini söylüyor.
Neil, sosyal mesafe kuralına “makul ve rasyonel olarak yaklaşılmalıdır” diyor. Dünya Sağlık Örgütü, eğer olur da dışarıya çıkmak zorunda kalırsanız öksüren veya hapşıran kişilerle aranıza en az bir metre mesafe koymanızı öneriyor. Ayrıca tokalaşma, sarılmalar ya da öpme gibi bir araya gelindiğinde gerçekleştirilen fiziksel temaslardan kaçınmanız önerilir.
Sosyal mesafe ne kadar işe yarıyor?
1918 grip salgını, 2014 Ebola salgını ve diğer salgın simülasyonlarından elde edilen verilere bakılarak sosyal mesafenin enfeksiyonların yayılmasının sınırlandırılmasında önemli bir rol oynadığına dair kanıtlar mevcuttur. Yeni koronavirüsün nasıl yayıldığını tam olarak bilmiyoruz. Ancak benzer virüsler genellikle hasta bireylerin öksürdüğü yada hapşırdığı zaman ağızlarından ve burunlarından ortama yayılan ve insanların etraftaki nesneleri ellemeleriyle ellerine bulaşan damlacıklar yoluyla bulaşır.
Ülkeler sosyal mesafeyi nasıl uyguluyor?
Çin, koronavirüs’ün ilk tespit edildiği Hubei eyaletinde sıkı önlemler aldı. Çin hükümeti, bölgeyi karantina altına almanın ve izolasyon tesisleri inşa etmenin yanı sıra telefonlardan insanların hareketlerini izleyerek enfeksiyonlu kişilerin seyahat etmesini engelledi.
Virüs İtalya ‘yı şuan içinde bulunduğu duruma soktuğundan beri diğer birçok Avrupa ülkesi seyahat kısıtlamaları getirdi. Okul, restoran ve barlar gibi halka açık yerler de kullanıma kapatıldı. Avrupa Komisyonu, Avrupa Birliği sınırlarını kapatma ve Schengen bölgesinde bulunup aralarında sınır kontrolü olmayan ülkelerin zaruri olmayan tüm seyahatlerini kısıtlama planlarını öne sürdü İngiltere hükümeti, vatandaşlarına diğer insanlarla mecbur kalmadıkça tüm temasları kesmelerini tavsiye ediyor.
Sosyal mesafenin potansiyel olumsuz etkileri neler?
İnsanlar evlerinden çıkmadığı, mal ve hizmetlere olan talep düştüğü için küresel ekonomi kötü yönde etkilendi. Imperial College London’dan Kalipso Chalkidou, “Sosyal mesafe, hastalığın bulaşmasının engellenmesini hedefleyen toplumsal bir harekettir. Ve bunun da doğal olarak belirli ekonomik sonuçları olacaktır. Böyle durumlarda bazı şeylerden feragat etmek gerekir.” diyor.
Sosyal mesafe, özellikle covid-19’dan etkilenme riski yüksek olan yaşlı insanlar arasında artan yalnızlığa yol açabileceği yönünde endişeler çeşitli kişiler tarafından dile getirilmiştir.
Peki, birlikte yaşadığınız ya da bakımından sorumlu olduğunuz kişilerle sosyal mesafe ilkesini nasıl uygulayabilirsiniz?
Kendinizi mümkün olduğunca birlikte yaşadığınız insanlardan ayırmanız önerilir. Banyo veya tuvaleti paylaşmaktan kaçınamıyorsanız, bu alanları düzenli olarak temizleyin. Covid-19’unuz varsa ya da enfeksiyona sahip olduğunuzu düşünüyorsanız, özellikle virüsten etkilenme riski olan birisiyle ilgileniyorsanız, önceliğiniz hastalığı başkalarına iletmekten kaçınmak olmalıdır.
Çeviri: Kerem HACIOĞLU / newscientist
