Seval ÖZGÜR
Önümüzdeki günlerde Avrupa ‘yı pişirmek üzere yoğun bir ısı dalgası oluşumu gözlenmektedir. İspanya’dan Polonya’ya kadar olan bir alanda normalin üzerinde en az 20 ile 30 derece Fahrenheit (11 ila 17 santigrat derece) sıcaklıklar görmesi bekleniyor. Gerçek sıcaklıklar ise yayılan bir alan üzerinde en az 95 ile 105 derece Fahrenheit’a (35 ila 40 santigrat derece) yükselmesi beklenmektedir. Özellikle asfalt ve betondan bir ısı adası şeklinde etkilenen bazı bölgelerde daha etkili sıcaklıklar görülebilir. Finlandiya’da bir meteorolog Mika Rantanen, Fransa’da Haziran ayı için duyulmamış olan ısısının yoğunluğu için bilgisayar modeli tahminlerini açıkladı.
‘Yaz başlarında oluşan sıcak hava dalgaları özellikle insanların ölümcül sıcaklıklara alışmaları için zamanları olmadığından ölümcül olabilir. Yaşlı yetişkinler, evsizler ve klimasız olanlar, sıcağa bağlı hastalıklara en yatkın olan kesimdir’. Potsdam Üniversitesi ‘nde iklim bilimcisi olan Stefan Rahmstorf, ‘Isı dalgaları sessiz katillerdir’ dedi. 2003 yılında Avrupa ısı dalgası yaklaşık 70.000 ölüme neden olmuştur. Ayrıca geçen yıl Almanya ’da en sıcak yaz mevsiminin yaşanması en az 1.000 aşırı ölüm ile sonuçlandığı tahmin edilmektedir. En yüksek sıcaklıkların batı ve orta Avrupa’da gerçekleşmesi olasıdır. İspanya ve Fransa ’nın en yüksek sıcaklıklarının Çarşamba ile Cuma günleri arasında üç gün boyunca en az 104 derece Fahrenheit (40 Santigrat) sıcaklık olarak görülmesi beklenmektedir. [Grönland’da antik ‘güneş kıyameti’ izleri bulundu]
İspanya’da bir meteorolog olan SilviaLaplana, paylaştığı twet ile ‘El infierno (cehennem geliyor’ yazdı. Termometrelerin Cuma günü Madrid’de 105 derece Fahrenheit’a (40.6 Santigrat) yaklaşacağı tahmin edilmektedir. Paris’te sıcaklıklar Çarşamba ile Cuma günleri arasında 100 derece Fahrenheit’a yaklaşabilir. Amerika Birleşik Devletleri ’nin Fransa’da aldığı Kadınlar Dünya Kupası, yüksek sıcaklık ve nem yüzünden zorlu koşullara neden olacağından, olumsuz şartların hafiflemesi için yerel saate göre 9 ’da yapılacaktır.
Paris, Fransa’nın yarısından fazlasıyla birlikte, ülkenin ısı skalasında kien yüksek ikinci seviye olan turuncu alarm altına alındı. Bu ölçek, 2003 yılında 15.000 ölümden sorumlu tutulan en sıcak yaz hava dalgası sonrasında kurulmuştur. Fransız meteorolog GillaumeWoznica salı günü paylaştığı twet ile 2003 yılında rekor olarak belirlenen en sıcak hava derecesinin 111 derece Fahrenheit(44.1 derece santigrat) olduğunu ama Cuma günü sıcaklığın bu dereceyi geçerek 113 dereceFahrenheit (45 derece santigrat) civarında yeni bir ulusal ısı rekoru kırabileceğini belirtti. İsviçre’de Cenevre’nin Çarşamba ve Perşembe günleri sıcaklığın yaklaşık olarak 98.6 dereceFahrenheit (37 derece santigrat) olması beklenmektedir.
Fransa’ya ek olarak sıcaklık rekoru kırılabilecek diğer ülkelerin Haziran ayı ulusal kayıtları Avusturya (101.5 derece Fahrenheit), Almanya (101.3 derece Fahrenheit) ve İsviçre (99.1 derece Fahrenheit) başta olmak üzere diğer birkaç ülkeyi içermektedir. Birleşik Krallık ve İrlanda’da ki sıcaklıkların güneyde olduğu kadar yoğun olmadığı tahmin edilmektedir. İsveç’in güneyindeki doğuda ve komşu Danimarka’da bazı noktalar 90 derece Fahrenheit’e yaklaşabilir. Sıcak hava dalgası sebebinin büyük bir kısmı güçlü bir yüksek basınçlı sistem çiftidir. Bunlardan biri Grönland’ın yanında, diğeri kuzeydoğu Avrupa ’nın üzerinde bulunmaktadır. Güneyindeki alçak basınç sistemi, Avrupa’ya daha soğuk bir hava çekiyor olup deniz aşırı soğuk alçak basınç bölgesi ile birlikte yüksek basınç bölgeleri, ana kara Avrupa ve Birleşik Krallık ‘taki bir ‘İspanya dalgasını’ yönlendirecektir. İspanya ve Sahra’daki çöllerden kaynaklanan sıcak hava dalgaları Fransa, İngiltere ve Almanya’ya yayılacaktır. Bunun sebebi kaydedilen şiddetli fırtınalar olabilir. [Grönland Buz Kalıbının Altında Büyük Bir Jeolojik Sürpriz Keşfedildi]
Erken Sıcaklık Dalgası
Almanya, ülkenin kuzeydoğusundaki Potsdam şehri ile en sıcak Haziran ayına girerken rekor bir sıcaklık yakaladı. Ancak daha batıda, bu sıcaklık saldırısı bir model değişikliğini temsil ediyor. BBC (British Broadcasting Corporation), ‘Bugüne kadar bu yaz sık sık soğuk geçti ve sık sık yağmur yağdı’dedi. Bu erken sıcaklık dalgası, son yıllarda bir dizi tarihi ısı bölümünün sonuncusudur.Geçen yaz, kıta, alışılmadık kuru şartlarla birleştiğinde rekor sıcaklıklar görmüş. Böylece kuraklık ve orman yangınları da çok yaygın bir şekilde yaşanmıştır. Rahmstorf, Avrupa’da MS 1500 yılından bu yana yaşanan en sıcak yaz mevsimleri 2018, 2010, 2003, 2016 ve 2002 yıllarında yaşanmıştır dedi. [91 Metre Yüksekliğe Sahip Bir Buz Dağı Grönland’a Çok Yakın Bir Bölgeden Geçiyor]
Bu sıcak hava dalgasının ardındaki daha geniş hava rejimi, Haziran ortasındaki büyük Grönland erime olayından sorumlu durgun yüksek basınçlı bölgeyle bağlantı kuruyor. Hem Grönland eriyiği hem de bu ısı dalgası, kuzey enlemlerinde yer yer sıkışıp kalabilen ve aşırı hava koşullarına neden olabilecek büyük ve yüksek basınçlı bölgelerden oluşan bir “bloklama düzenine” bağlıdır. Bu modeller ısınma dünyasında daha yaygın hale gelebilir. Mevcut sıcaklık dalgası bu hafta sonunda zirveye ulaşırken, normalden sıcak koşulların batı ve orta Avrupa’nın çoğunda daha uzun sürdüğü görülebilir. Belirgin derecede soğuk olan havanın, şu an için İskandinav devletlerinin yakınında ve Asya’da ortalanmış olarak kalması muhtemel görünüyor. BBC-Birleşik Krallık’ta kraliyet beratı altında ve devletin parasal desteğiyle çalışan yayın.
çeviri: Seval ÖZGÜ
Kaynak: https://www.sciencealert.com/meteorologist-warns-of-potentially-devastating-european-heatwave-hell-is-coming
