Zamanda 3,5 milyar yıl öncesine gitseydiniz, Mars nasıl görünürdü? Gezgin robot olan Curiosity Rover tarafından bir resim çekildi. Ve bu resim bilim insanları tarafından incelenmekte.
Curiosity’nin keşfettiği 150 kilometre genişliğinde antik bir havza olan Gale Krateri’nin zemininde benek benek olan göletleri hayal edin.
İlgili: Uzaya gönderilen bazı araçların özellikleri
Akarsular, dibine doğru akarak kraterin duvarlarıyla birleşmiş olabilir. Geçmişi hızlıca izleyelim. Bu su yollarının taştığını, ardından kuruduğunu ve bunun kendini milyonlarca kez tekrar eden bir döngü olduğunu göreceksiniz.
Nature Geoscience’ın 7 Eylül’de yayımlanan bir makalesindeki bilim insanları bu görüntüyü betimlediler. Yazarlar; gezgin robot tarafından keşfedilen tuzlu minerallerle zengin kaya parçalarını, taşma ve kuruma yaşamış dar, çok tuzlu göletlere kanıt olarak yorumluyor.
Aşırı yağışlardan dondurucu soğuklara geçen değişken iklim yüzünden katmanlar oluşmuş. Bu katmanlar filigran görevi görüyor.
Bilim insanları bu geçişlerin ne kadar sürdüğünü ve tam olarak ne zaman gerçekleştiğini anlamak istiyor.Bu son ipucu, Curiosity daha kuru bir ortamda oluşması beklenen “sülfat-içeren ünite” olarak adlandırılan bir bölgeye yönlendiğinde ortaya çıkan bulguların bir işareti olabilir. Bu, Curiosity’nin kalıcı tatlı su göllerinin kanıtını bulduğu dağın eteklerinden çok daha farklı bir bulgu.
Gale Krateri muazzam bir etkinin eski kalıntısıdır. Su ve rüzgârla taşınan tortu, krater tabanına tabaka tabaka dolmuş ve tortu sertleştikten sonra, rüzgâr katmanlı kayayı Curiosity’nin şuan tırmanmakta olduğu Mount Sharp’a dönüştürmüş.
Şimdi dağın yamaçlarında açığa çıkan her katman, Mars tarihinin farklı bir dönemini meydana çıkarıyor ve o sırada hüküm süren çevre koşulları hakkında ipuçları veriyor.
Caltech’in başyazarı William Rapin, “Değişen Mars’ın bu eşsiz kaydını koruduğu için Gale Kraterine gittik.” dedi. “Gezegenin ikliminin ne zaman ve nasıl evrimleşmeye başladığını anlamak için yapbozun başka bir parçası:
Mars mikrobiyal yaşama ne zaman ve ne kadar süredir elverişliydi?” dedi.
O ve ortak yazarlar, Curiosity’nin 2017’de ziyaret ettiği “Sutton Adası” adı verilen tortul kayaların 150 metre yüksekliğindeki bir bölümünde rastlanan tuzları inceliyor. “OldSoaker” olarak adlandırılan bir yerdeki çamur çatlamalarına dayanarak ekip, bölgenin aralıklarla kuru dönemler yaşadığını söylüyor. Ancak Sutton Adasındaki tuzlar, tuzlu suyun varlığını gösteriyor.
Genellikle, bir göl tamamen kuruduğunda, arkasında saf tuz kristalleri yığınları bırakır. Fakat Sutton Adası tuzları farklıdır: Birincisi, sofra tuzu değil mineral tuzlarıdır. Ayrıca, tortu ile karıştırılırlar ki bu muhtemelen çok tuzlu su ile doldurulmuş buharlaşan sığ havuzların altında ıslak bir ortamda kristalize olduklarını gösterir.
Dünya ve Mars’ın ilk günlerinde benzer olduğu göz önüne alındığında, Rapin, SuttonAdasının Güney Amerika’nın Altiplano’sundaki tuzlu göller ile benzerlik taşıyor olabileceğini iddia etti. Dağdan akan, kurak ve yüksek rakımlı platoda dizili akarsular ve nehirler, Mars’ın antik Gale Kraterine benzer kapalı havzaların oluşmasına yol açtı.
Rapin, “Kuruma dönemlerinde, Altiplano gölleri daha sığ hale gelir ve bazıları tamamen kuruyabilir. Bitki örtüsüz olmaları bile onları Mars’a biraz benzetiyor.”dedi
Kuruyan Mars’ın Belirtileri
SuttonAdasının tuzla zenginleştirilmiş kayaçları birkaç belirti arasından sadece bir tanesi. Ekip, Mars ikliminin nasıl değiştiğini anlamak için bu belirtileri kullanıyor.Curiosity’nin yaptığı tüm işleri bakıldığında bilim insanları, Mars’ta uzun yıllar boyunca nem ve kurumadan oluşan bir döngü olduğunu görüyor.
Ekip üyelerinden ChrisFero “Eğimli katmanların bulunuşu, alanın bir süresonra tamamen sular altında olmadığını gösteren büyük bir değişimi temsil ediyor.Derin göl dönemini geride bırakılmış olabilir.”dedi.
Curiosity, daha çok sülfat içeren ünitedeki eğimli katmanları inceledi.
Bilim ekibi önümüzdeki birkaç yıl içinde oraya gitmeyi ve birçok kaya yapısını araştırmayı planlıyor. Uzun süre devam eden daha kuru koşullarda oluşmuşlarsa, bu; kil içeren ünitenin Gale Krateri ‘nin sulu tarihinde farklı bir döneme açılan bir geçitaşamasını temsil ettiği anlamına gelebilir.
Fedo “Henüz kil içeren ünitede rüzgâr veya nehir birikintilerini görüp görmediğimizi söyleyemeyiz. Ancak rahatça söyleyebiliriz ki kesinlikle daha önce gelenlerle ya da ileride olanlarla aynı şey değil.” Dedi
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Mars’taki 7. Yılında Curiosity’nin Bize Gösterdiği 7 Muhteşem Şey
- Geçmişte olan ve gelecekte planlanan bütün “Mars görevleri”
- Mars’ta Keşfedilebilecek 8 Havalı Yer
- NASA yetkilisi: Dünya, Mars’ta yaşam olup olmadığını öğrenmeye hazır değil
- SpaceX Mars’ı kolonileştirmek için arazi keşif araştırmasına başladı. İşte 9 hedef noktası
- 1 Milyonluk Mars Kolonisini Nasıl Beslersiniz?
Çeviren: Zehra AYDIN
Bir yorum