Nikola Tesla bugün 164. doğum gününü kutluyor olurdu (10 Temmuz). İcatları günümüzün enerji ve iletişim kaynaklarına atalık etmiş olan Sırp-Amerikan bilim adamı parlak ve eksantrik bir dehaydı.
Thomas Edison, rakibi ve eski patronu, ikonik bir Amerikan mucidiydi. Kendisi ampulün, fonografın ve hareketli resmin bulucusuydu. Anlaşmazlık içinde olan iki deha kimin elektrik sistemi dünyanın güç kaynağı olacağına karar vermek için 1880’lerde birbirlerine karşı bir “Elektrik Savaşı” açtılar.
Tesla’nın alternatif akımı (AC), Edison’un doğru akımına (DC) karşı. (fonograf: Sesleri kayıt ve tespit ederek istenildiğinde tekrar edilmesini sağlayan aygıt..)
Bilim fanatikleri arasında çıkan tartışmalar Edison’la Tesla’yı birbirlerine kıyaslayan bazı tartışmalar büyüyebiliyor. Peki ikisi arasında en iyi mucit kimdi? Elbette biz kuşkusuz ♥TESLA♥ diyoruz.
İlginizi çekebilir: Nikola Tesla Kimdir? Hayatı, İcatları, Sözleri
Kişiliklerinin bariz farklarından kalıcı miraslarına kadar günümüzde bu iki mucitlerin karşılaştırılması şunlardır.
En Parlak Olan Kimdi?
Tesla eidetic hafızaya sahipti, yani kendisi sorunsuz bir şekilde görselleri ve cisimleri sorunsuz bir şekilde hatırlayabiliyordu. Bunun sayesinde üç boyutlu cisimleri rahatlıkla görselleştirebiliyordu, ve bunun sonucunda asgari ön çizim kullanarak çalışan prototipler yapabiliyordu.
“İcatlarını hayal gücünde çalıştırıyordu”
Tersi olan Edison daha çok eskiz yaparak ve tamir ederek sonuça ulaşıyordu.
Carlson, “Laboratuvara gidip onu iş yerinde izleyecek olsaydınız, tezgahın her yerinde bir şeyler olacağını görürdünüz: kablolar, teller ve bobinler ve çeşitli icatlar.” Dedi.
Lakin en sonunda, Thomas Edison Tarihi Milli parkına göre Edison adına tam 1,093 patent aldı. 2006’da Altıncı Uluslararası Nikola Tesla Sempozyumu’nda yapılan bir açıklamaya göre ise Tesla uluslararası olarak adına 300’den az patent almıştır. ( Tabi Edison’un patent almasına yardım eden daha çok asistanı vardı)
En İleri Görüşlü Olan Kimdi?
New Jersey’de bulunan Thomas Edison Milli ve Tarihi Parkında bir arşivci ve “Edison and The Rise of Innovations”(Signature Press, 2013) kitabının yazarı, Leonard DeGraaf yaptığı açıklamada şöyle özetlemiştir. “Ampul, Fonograf ve hareketli resimler Edison’un en önemli icatları olarak anılsa da başka insanlarda benzer teknolojiler üzerinde çalışıyordu”
“Eğer bu icatlar Edison tarafından bulunmasaydı, başkaları tarafından bulunurdu” (DeGraff)
Dar görüşlü bir harekette, Edison Tesla’nın Alternatif Akım (AC) fikrini pratik görmediği için hiçe saydı. Bunun aksine kendisinin basit fakat daha az verimli olan Doğru Akım(DC) sistemini ön ayak oldu.
Tam tersine, Tesla’nın fikirleri piyasa talebi olmayan çarpıcı teknolojilerdi. Ve Niagara Şelalesinde onun -türünün ilki olan bir enerji santrali- alternatif akım motoru dünyayı elektriklendirdi.
Aynı zamanda Tesla yıllarını ses, görsel ve hareketli resimlerin kablosuz bir şekilde iletilecek bir sistem yaratmak için harcamıştır.
Bu onun bir gelecekçi yapmakla kalmamış; aynı zamanda radyonun, telefonun, cep telefonunun ve televizyonun gerçek babası yapmıştır.
“Nikola Tesla- Bir Dahinin Biyografisi”‘nin yazarı Marc Seifer’in dediğine göre:
“Tüm kitle iletişim sistemimiz, Tesla’nın sistemine dayalıdır.”
Maalesef, Tesla’nın büyük planı mali destekçisinin, J.P Morgan, yıllarca süren başarısızlıklardan bıkılmasıyla suya düşmüştür.
En Çok Etkisi Olan Kimdi?
DeGraaf’ın sözlerine göre “Edison’un kalıcı mirası özel bir patent veya bir teknoloji değil, yenilik sürecini küçük aşamalara bölerek bu aşamaların birlik işçiler tarafından üstlendiren ,onun icatlarının fabrikalarıydı.”.
Mesela, Edison hareketli kamera (ya da Kineteskop) fikrini fotoğrafçı Edward Muybridge ile konuşarak buldu.
(Kinetoskop, ilk film görüntüleme makinelerinden birisidir. Cihazın üstündeki bir gözetleme deliğinden filmler teker teker izlenebiliyordu. Ardaşık görüntüler barındıran film şeridini bir ışık kaynağı üzerinden geçirerek hareket yanılsaması yaratıyordu.)
Fakat deneme ve prototipleme sürecini asistanı William Dickso ve diğerlerine bıraktı. Çok sayıda patente ve paralel geliştirilen icatlara sahip olarak, Edison asistanlarının iyi mali duruma sahip olmalarını ve deney ile tasarım yapamaya devam etmelerini sağladı.
Tesla’nın icatları günümüzün iletişim ve enerji sistemlerinin temelidir, fakat kendisisin 20. yüzyılın sonralarında bilinmezliğe karıştı. Aynı zamanda çoğu patentlerine ve yeniliklerine lakin, çoğu icatları tarihte kaybolmuştur.
Tesla’nın icatları günümüzün enerji ve iletişim sistemlerinin belkemiğidir. Ancak 20. yüzyılın sonlarında icatlarının çoğunun tarihe karıştı ve belirsizliğe büründü. Ve birçok patentine ve yeniliğine rağmen Tesla 7 ocak 1943’de öldüğünde sefil durumdaydı.
En iyi akşam yemeği partisi konuğu kimdi?
Seifer’e göre, kariyerinin zirvesinde Tesla karizmatik, medeni ve espriliydi. Çok sayıda dil bilip, Mark Twain ve Rudyard Kipling gibi yazarların ve doğacı John Muir’in bilinen arkadaşlarıydı.
Seifer’e göre: “Kendisi yüksek çevrelerde takılıyordu”
Ancak Seifer’e göre, Tesla aynı zamanda kibirli olabiliyordu ve bilindik bir hijyen hastasıydı. Sonraki yıllarında takıntıları ile tikleri güçlenmeye başladı. (kadınların küpelerine olan korkusu gibi). Ve New York şehrinde bir otel odasında yalnız ve cebinde beş kuruş olmadan öldü.
Yine Seifer’e göre, aksi haline Edison birkaç arkadaşı olan, zor duyan ve içe dönük birisiydi. Edison’un Elektrik Savaşları sırasında Tesla’ya karşı şiddetli saldırıları onun kötüye olan eğilimini sergiliyordu. Aynı zamanda ilk elektrikli sandalyenin Doğru Akım(DC) kullanarak nasıl ilk elektrikli sandalyenin yapılacağı konusunda tavsiye verdi, yöntemini anlatırken de kanlı detaylara girmemekten kendini esirgemedi.
Kim En Şıktı?
Carlson’a göre, Tesla uzun, ince ve heybetliydi. Bununla birlikte etkiyeci bir bıyığa sahipti ve kusursuz bir tarza sahipti. Hatta şapkası ve kuyruklu ceketi Sırbistan’da müzede sergilenmektedir.
Buna karşılık olarak Edison biraz pasaklı biri olarak bilinirdi.
Carlson’un sözlerine göre,” Edison’un kılığı pek ilgimizi çekmiyordu çünkü akılda kalıcı bir şekilde giyinmiyordu”
Hatta Carlson’a göre, “Edison bağcıklarını çözmeden ayakkabılarını çıkarabilmek için ayakkabılarını hep iki beden büyük giyiyordu.”
Eren Cem Tezcan
