Yapılan bir çalışmanın bulgularına bakılırsa, reflü ve mide yanması tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir ilaç sınıfı, mide kanserine yakalanma riskini iki katından fazla olacak şekilde artırıyor.
Proton pompası inhibitörleri (PPI’ler), midede asit üretimini baskılamak için kullanılır ve dünyada en çok satılan ilaçlar arasındadır.
Ancak 2017’de yapılan bir araştırma, bu ilacın uzun süreli kullanımının mide kanserine yakalanma riskini neredeyse yüzde 250 oranında artırabildiğini ortaya koydu.
Bu risk durumu, dünya nüfusunun yarısından fazlasının taşıdığı, çoğunlukla zararsız bir şekilde insan vücudunda yaşamını sürdüren, ancak insanların küçük bir kısmında mide kanseri gelişmesine neden olabilen Helicobacter pylori adlı bir bakteri ile ilişkilendirildi.
İlgili: Bakteri Nedir? Bakteriler, İnsan Sağlığını Nasıl Etkiler?
Daha önce yapılan bir araştırmada; Helicobacter pylori enfeksiyonuna yakalanmış olan kişilerin PPI alarak, atrofik gastrit olarak adlandırılan ve mide kanserine öncülük eden bir hastalık geliştirme ihtimaline sahip olduğu bulundu.
Bu ihtimalin ortaya çıkma mekanizması tam olarak biliniyor olmasa da, çeşitli olumsuz etkilerle bağlantılı olan PPI’lerin alınmasından önce enfeksiyonun ortadan kaldırılmasının, mide kanserine yakalanma ihtimalini azaltabileceği düşünülüyor.
Ancak son araştırmalar bu tezin doğru olmayabileceğini gösteriyor.
University College London’dan araştırmacı Ian Wong,
“Proton pompası inhibitörleri (PPI’ler), Helicobacter pylori enfeksiyonuna karşı önemli bir tedavisi yöntemidir. Ayrıca kısa süreli kullanımı için güvenilirliği kanıtlanmıştır. Ancak, her ilaç gibi, gereksiz ve uzun süreli kullanımından kaçınılmalıdır.” Dedi .
Hong Kong sakinlerinin sağlık veritabanını analiz eden Wong ve diğer araştırmacılar, bir adet PPI ve Helicobacter pylori enfeksiyonunu tedavi etmekte kullanılan iki adet antibiyotik kullanarak, üçlü terapi kombinasyonu ile tedavi edilen 63.397 yetişkine ulaştılar.
Enfeksiyon ortadan kaldırıldıktan sonra, denekler 7.5 yıl boyunca izlendi. Bu sırada 3.271 kişi PPI almaya devam ederken (ortalama üç yıl), 21,729 kişi ise alternatif bir ilaç olan H2 blokerlerini kullanmaya başladı.
Başlangıçta üçlü tedavi terapisine giren 63.397 kişiden 153’ü mide kanserine yakalandı.
PPI alan hastaların kansere yakalanma olasılığı 2.44 kat daha fazlaydı fakat buna karşılık H2 blokerleri kullananlarda yüksek risk görülmedi. Bu çalışma sonucunda, aşırı sıklıkla PPI ve uzun süreli ilaç kullanımının kansere yakalanma riskini büyük ölçüde artırdığı görülmüştür.
Günlük PPI kullanımının, mide kanserine yakalanma riskini 4,55 kat artırdığı ve bu türden ilaçların üç yıldan daha uzun süreli kullanımın ise bu riski 8 e katladığı öne sürülüyor.
Araştırmacılar, bunun sadece gözlemsel bir çalışma olduğunun farkında (bu nedenle PPI’ lerin mide kanserine sebep olduğu kesin olarak ifade edilemiyor) Ama yine de bu, PPI’ ler hakkında, bilmediğimiz çok şey olduğunu gösteren endişe verici bir bulgu.
Avustralya’da yaşayan ve bu çalışmaya dahil olmayan, Hudson Tıbbi Araştırma Enstitüsü’nden gastrointestinal enfeksiyon araştırmacısı Richard Ferrero,
“Araştırmacılar, İlginç bir şekilde, mide kanseri riski ile diğer anti-bastırıcı ilaçlarla uzun süreli tedavi arasında bir ilişki bulamamışlardır. Ayrıca asit baskılanmasının mide kanseri üzerine etki eden tek faktör olmadığını öne sürmektedirler” dedi.
“ABD’de en çok satılan 10 jenerik ilaç arasında yer alan PPI’ lerin, mide yanması tedavisi için sıklıkla reçete edildiği yönünde önemli klinik veriler var.”
Bunun yanı sıra, yapılan araştırmalar sonucu mide kanserine yakalanma riskinin her ne kadar arttığı görülüyor olsa da, genel risk faktörünün hala çok düşük olduğunu da aklımızda tutmalıyız.
Uzun süreli kullanımlar
Yapılan çalışmada, PPI’ lerin uzun süreli kullanımının, her yıl yaklaşık on bin kişinin dördünün mide kanserine yakalanmasıyla ilişkili olduğu görülüyor. Bu bile hiç de küçümsenecek bir oran değil.
PPI’ lerin kullanımı ve mide kanserine yakalanma riski arasındaki bu ilişkiyi daha iyi anlamak için PPI’lerin uzun vadeli etkileri konusunda daha fazla araştırma yapılması gerektiği kesin. Ancak bu dönemde PPI’ lerin, kullanan hastalar için sorun oluşturabileceğini öne süren başka kanıtlar da mevcut.
Araştırmaya dahil olmayan, Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu’ndan, farmakoepidemiyolog Stephen Evans,
“Gözlem niteliğinde devam ettirilen bir çok çalışma PPI kullanımı ile mide kanserine yakalanma ihtimali arasında çok güçlü bağlantılar buldu” dedi.
Kısaca toparlamak gerekirse: Bu konuda, kanıtların tümünü kapsayan en makul açıklama; PPI kullanan ve özellikle de kullanmaya uzun süre devam eden bireylerin kullanmayanlara nazaran mide kanserine yakalanmaya, henüz kesin olarak bilinmeyen sebeplerden ötürü, daha eğilimli olmalarıdır.”
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Mide Ekşimesine Ne İyi Gelir? ‘Mide Ekşimesi ‘ni Önlemek İçin 28 İpucu!
- Kanser Riskini Arttıran 7 İlginç Şey (ve Sanılanın Aksine Kansere Sebep Olmayan Bir Şey)
- Büyük Beyinler veya Büyük Mideler: Birini Seçin
Çeviri: Yıldırım YILDIRIM
