Salgın Hastalıklar Bilimi. Epidemiyoloji Keşiflerinin Kronolojisi

Salgın hastalıkların ve epidemiyoloji biliminin doğasını ve ortaya çıkışını anlamak için tarihteki büyük bilim adamları ve araştırmaları.

1546 

Girolamo Fracastoro, bulaşıcı hastalık adı altındaki araştırmalarını, belirli bir enfekteden dolayı yayılan hastalıklar göz önünde bulunarak, naturalist bir çerçeve içinde ele almıştır. Bu hastalıklar arasında frengi, kuduz, kızamık ve uyuz da bulunur.

Frengi‘nin nedeni ve yayılması hakkında Girolamo Fracastoro’nun metni © Getty Images

1676

Thomas Sydenham, Medical Observations adlı kitabında, hastalık semptomlarının çok tekdüze olmasından mütevellit, doktorların hastalıkları sınıflandırmasının, bitkibilimcilerin bitkileri sınıfllandırmasından daha farklı olamayacağını savunur.

1854

John Snow, Londra kolera salgını zamanında enfeksiyon şablonlarını araştırırken, koleranin önceden enfekte olmuş olanların dışkısının suyu kirletmesi sonucu, ‘suyla‘ taşınan spesifik bir hastalık olduğu sonucuna varır.

İlginizi çekebilir: Epidemiyoloji: Hastalık Anlayışımızdaki 10 Kilit Bilim İnsanı

1876

Joseph Lister, ameliyattaki antiseptik sistemlerinin, yaralı konumu dezenfekte etmek amacıyla ellerinin, ameliyat aletlerinin ve kıyafetlerinin dahi karbolik asitle emilerek bu sayede kan zehirlenmesinin azalması sonucu ölüm oranının da azaldığını duyurur.

Joseph Lister (1827-1912), 1860’da antiseptik koşulların çalışma alanlarında uygulanmasının, hastada yüksek seviyede enfeksiyon dolayısı ile ölüm riskini azalttığını topluma duyurur. © Getty Images

1882

Robert Koch, verem bakterisinde yaptığı deneylerinin sonuçlarını açıklayarak, yüzyılın büyük katliamının yalnızca bir bakteri olduğunu paylaşır.

Robert Koch © Getty Images

1898

Mairus Beijerinck, tütün mozaik virüsü hakkında bir çalışmasını paylaşır. Kendi deyimiyle bu yaşayan bulaşıcı sıvının, yenilenmesi için başka bir hücreye ihtiyaç duyduğunu savunur. TMV elektron mikroskoplarıyla görülebilen ilk virüslerden biridir.

1898

Ronald Ross, bir kaç plasmodia türünün (bir grup tek hücreli parazit), dişi Anopheles sivrisineği aracılığıyla malaria yaydigini keşfeder.

1954

Jonas Salk’ın çocuk felci aşısı test edilir. Ardından Alfred Sabin tarafından geliştirilen canlı, daha hafifleştirilmiş bir virüs odaklı çocuk felci karşıtı kampanyayı domine eder, dünya çapındaki hastalıgın tamamen kökünü kurutma olayı ise halen bulunamamıştır.

İlginizi çekebilir: İnsanlık Tarihini Şekillendiren Yıkıcı Bulaşıcı Hastalıklar

1982

Stanley Prusiner, kuzudaki astinal adlı hastalığa, sığırda ‘BSE’ye ve insan sinir sisteminin çeşitli dejeneratif bozukluklarına neden olan materyalin sınıfını tanımak için ‘prion‘ adlı bir kelime uydurur (protein ve enfekteden gelmektedir).

1983

Rober Gallo (US Ulusal Sağlık Örgütü), Luc Montagnier ve Françoise Barre-Sinoussi (Paris Pasteur Enstitüsü) birbirinden bağımsız olarak AIDS’e neden olan virüsü izole etmişlerdir.

Cemre Zeynep GÜLTEKİN

osmanlı imparatorluğu

Tarihin Gördüğü En Büyük 10 İmparatorluk

Auroville-Bonfire

Auroville: Bu şehirde insanlar siyaset, din ve para olmadan yaşıyor