Zaman kapsülleri, önceden belirlenmiş bir tarihte, gelecekte ortaya çıkarılması amaçlanan içlerine ilginç ve benzersiz eşyalar konmak üzere özel olarak oluşturulmuşlardır. Kapsülün açılması, kapsül gömüldükten yüzyıl veya daha fazla sonrası olabilir.
Kasıtsız zaman kapsülleri, çok nadir oldukları ve hiç beklenmedik zamanlarda ortaya çıktıkları için tamamen başka şeylerdir. Bunlar bir süreliğine kaybolan eşyalar ve yerlerdir. Ancak açığa çıkarıldıklarında, geçmişe ışık tutarlar.
2019’DA KEŞFEDİLEN 1957’DEN GELEN KAYIP EL ÇANTASI!
1957’de Patti Rumfola adlı bir kadın Ohio’daki Hoover Lisesi’ne kayıt olurken el çantasıını kaybetti. Rumfola’nın yaşadığı bu talihsizlik, el çantası 2019 yılında bir gardiyan tarafından bulunduğuna inanılmaz bir keşfe dönüştü. Ne yazık ki, bu Rumfola için birazcık geçti çünkü 2013 yılında 71 yaşındayken vefat etmişti. Yine de çanta bulunmuştu ve bir miktar internet araştırmasıyla orijinal sahibi bulundu.
Çanta, 62 yıllık geçmişte annesinin hayatına göz atma fırsatı yakalayan kızlarından birine verildi. Dolapların arkasına düşen çanta, 1957 yılında bir genç kızın çantasında olmasını düşündüğünüz şeylerle dolu kasıtsız bir zaman kapsülüne dönüştü. İçerisinde okulundaki futbol oyunları için birkaç eski bilet, bir çift kütüphane kartı, bir arkadaşının fotoğrafı, bir cüzdan ve az bir miktar nakit vardı. 5 çocuğundan her biri annelerinin anısına cüzdanından birer sent aldılar.
BODİE KASABASI, KALİFORNİYA!
Amerikan iç savaşının başlamasından kısa bir süre önce Sierra Novada dağlarının doğusunda altın keşfedildi. 1870’lerin sonunda, alan yaklaşık 10,000 sakini ile Bodie adında hızla gelişen bir yer haline geldi. 1915’e kadar altın tükendi ve insanlar bir daha dönmemek üzere kasabayı terketti.
Bodie, kasıtsız bir zaman kapsülü haline geldi çünkü deniz seviyesinden 2,500 metreden fazla yukarıdaydı. Yirminci yüz yılın başlarında kasabaya girmek ve çıkmak hiç de kolay değildi. Sonuç olarak, kasaba sakinleri eşyalarını orada bıraktılar çünkü kilometrelerce dağ patikalarında onları taşımak çok zor olacaktı.
1962’de Kaliforniya eyalet parkları, hayale kasabayı, Bodie tarihi eyalet parkı olarak kurmak için devreye girdi. Eyalet mevkuf bir şekilde korunmuştu, bu yüzden bir duvarın veya tavanın sağlam kalmasını sağlamak için ara sıra yapılan onarım dışında hiçbir şeye dokunulmadı.Burası insanların tam olarak hayalet kasaba olarak tanımlayabilecekleri bir yer.
YARIM ASIR SONRA KEŞFEDİLEN AYAKKABI MAĞAZASI
1940’lardan 1960’lara kadar, Fashion ayakkabı mağazası, biranne-baba mağazası olarak işletiliyordu. Fakat, kapatıldı. Yıllar sonra, mirascılardan biri bu mağazayı ziyaret eder. Mağaza zamanda atılmış bir gerim adımdı çünkü yıllar önce kapılarına kilit vurulduğu anki gibi gözüküyordu.
Terk edilmiş alanı boşaltmak yerine, yeni sahibi çok iyi korunmuş nostaljik ayakkabılardan oluşan hazineyi buldu. Ayakkabılar halâ kutularında oldukları için, tozdan, küften ve her türlü zarardan korunmuşlardı.Ayrıca, zaman kapsülü önceki çağlardan kalmış kılık kıyafetle doluydu.
Bu kadar iyi korunmuş koşullarda, eşyaların maddi değeri oldukça fazlaydı. Bunlara ek olarak mağazada, nostaljik kayıtlarla dolu Victoria Credenze kayıt cihazı, nostaljik bir soba ve mağaza 40 yıl önce kapatıldığında orda olan bir sürü inanılmaz şey vardı.
ONTORİO’DAKİ BİZİ GEÇMİŞE GÖTÜREN TERK EDİLMİŞ EV
Her terkedilmiş mülk, insanların kaçınması gereken bir harabe değildir. Bazen bir yer, şaşırtıcı bir şeye dönüşebilir. 2013 yılında bir şehir gezgini tarafından Ontorio’da bulunan eve olan da buydu.Ev iyi durumunda değildi. Ancak mülk terk edildiğinde nasıl yaşadıklarını gösteren gizli bir cevher gibiydi.
Evin içi müzil enstrümanları, bir tıraş seti, bir ayakkabı parlatıcısı kiti, bir sürü müzik albumü, son tüketim tarihleri çoktan geçmiş yiyecek kutuları, kitaplar, saatler, televizyon, gramafon, piano, takılar, iki koltuk ve ağırlıklarına değecek iki set cilalı gümüş eşya da dahil 1960’lar ve daha öncesine ait eşyalarla ile doluydu. Evin neden içindeki eşyalarıyla birlikte terk edildiği bilinmiyor ancak mülk tekrar bulunmadan önce orada 50 yıldan fazla yaşamış insanları gözümüzde canlandırmamıza yardımcı oluyor.
LANCASHIRE’DAKİ ÜSTÜ 30 YILDIR TAHTALARLA KAPLI DÜKKAN
Genellikle, bir mağaza iş yapmayı bırakınca içindekiler satılır, bina boşaltılır ve mağaza bir başkası tarafından devralınır. Ancak nadiren gerçekleşen bir durum Ekim 2008’de Lancashire, Accrington’da ortaya çıktı. İşçiler çalışırken 30 yıldır tahtalarla kaplı olan mağazayı açığa çıkardılar. Çökmüş boş bir alan yerine, çok iyi bir şekilde korunmuş bir köşe başı dükkânı ve dondurma salonu buldular.
Mağaza 1920’lerdeki günlerinden 1970’lerin başına kadar uzanan ürünlerle doluydu. İçerisinde 1950’lerden kalma sigara reklamları, Prenses Elizabet’in 1938’de Avusturulya’da yaptığı geziye gün gün anlatan bir dergi, eski moda şirin kavanozlar ve dondurma kaşıkları vardı.
Mağazanın orijinal sahipleri 30 yıldan daha fazla önce içindeki hiçbir eşyayı çıkarmadan gitmişlerdi. Dükkânda 80 yıldan daha eski evraklar bulundu. Kuruluşun birkaç nesil boyunca Boyd ailesine ait olduğunu bulundu. Bina yenilendi, ancak bulanan dükkan eşyalar ile birlikte korunmaya alındı.
SOMERSET KÖYÜNDE 80 YILDIR SAKLI KALAN VİKTORYA ÇAĞI ECZANESİ
1800’lerin başlarında John Wellington Petherton, Somerset’de bir kimyager dükkânı açtı. Bakkaliye ürünleri de satıyordu. 1845’te John vefat ettikten sonra dükkânı 40 yıldan fazla bir süre ailesine kaldı. Daha sonra 1887 yılında W.C. White’a satıldı.
White, 1909 yılında ölene kadar dükkânın kimya kısmını çalıştırdı. Daha sonra onun oğlu ve varisi olan Charles White bakkaliye kısmını çalıştırdı. Charles ilaç üretme konusunda nitelikli değildi bu yüzden dükkânın kimya kısmı kilit arkasında kaldı.
Birkaç farklı sahibi olmuş olmasına rağmen 1987 yılına kadar bu şekilde kaldı. 1987 yılında dükkan satıldı ve kilitli kapı sonunda açıldı. İçinde tam olarak 78 yıl önce mühürlendiğinde göründüğü gibi duran bir kimyager dükkanı vardı.
Viktorya dönemi eczanesi tamamen Cornwall’daki Flambards Tema Parkı tarafından satın alındı. Dükkan neredeyse bir asır önce göründüğü gibi taşındı ve yeniden kuruldu. Bazı öğeler taşınmadı ama zarar gördükleri için değil.Bazı kimyasallar artık tehlikeli ve ölümcül olarak görülüyor. Bu yüzden İngiliz İçişleri Bakanlığı tarafından el konuldu. Ancak diğer her şey mükemmel bir şekilde korunmuş ve korunmakta.
UZUN ZAMANDIR UNUTULMUŞ BİR DOLAP, İÇ SAVAŞ ESERLERİNDEN OLUŞAN SAHİPSİZ HAZİNEYİ ORTAYA ÇIKARDI
2010 yılında, Teksas, San Antonio’dakieski Carnegie Kütüphanesi, tadilat sırasından işçiler 1950’lerin başlarında duvarla çevrili bir dolap buldular. İçeride, ABD İç Savaşı’ndan kalma bir sahipsiz hazine keşfettiler .Dolapta 200’den fazla eşya bulundu. Çoğu İç Savaş döneminden kalma eşyalardı, bulunanlardan en eskisi Londra’da basılan 1615 Kral James İncilinin paha biçilmez bir kopyasıydılar.
Kütüphane sözcüsü Beth Graham bunu yaklaşık 400 yaşında olduğu için şaşırtıcı derecede de iyi durumda olarak nitelendiriyor.İçlerinden en az bir belge 1861 yılına aitti. Graham’a göre New Mexico valisinin milisleri Teksas’tan bölgeye gelen konfederasyon akıncılarını geri püskürtme bildirgesiydi.
1952 tarihli birkaç dergi, binanın 1960’ların sonlarında Hertzberg Sirk Müzesi’ne ev sahipliği yapmadan önce dolabın duvarla kapatıldığını gösteriyor. Kütüphane personeli materyalleri katalogladı ve San Antonio Halk Kütüphanesinde sergiledi.
2010 YILINDA KEŞFEDİLEN 70 YILDIR EL DEĞMEMİŞ PARİS APARTMANI
1942’de Naziler Paris’i işgal ederken, oyun yazarı, Madame Marthe de Florian’ın torunu Solange Beaugiron şehirden kaçtı. Beaugiron evini geride bıraktı ancak neredeyse 70 yıl sonra 91 yaşında ölene kadar kirayı ödemeye devam etti.Beaugiron’un 1942 ile 2010 yılındaki ölümü arasında hiç geri dönmediğine inanılıyor. Yani apartman kapalı kaldı.
Başlangıçta Marthe de Florian’ın evi, gösterişli mobilya ve resimlerle doluydu. Hepsi hiç dokunulmamış kaldı.1940’ların Paris yaşamının şaşırtıcı bir kasıtsız zaman kapsülü olmasına rağmen, aynı zamanda birçok değerli eser içeriyordu. Bu öğelerden biri Giovanni Boldini’nin de Florian portresiydi. Müzayedede 3 milyon Euro’ya satıldı, ki bu sanatçı için bir rekor.
Dairede ünlü sanatçıların diğer resimleri, süslü mobilyalar,bir piyano, bir fonograf ve çok daha fazlası ortaya çıkarıldı. Bir şekilde, her şey içeride mühürlendiği gibi, ev II.Dünya Savaşı’ndan bir çizik dahi olmadan kurtuldu.
ANTARTİKADAKİ BİR İKMAL KULÜBESİNDE FOTOĞRAFLAR BULUNDU
1914’te Ernest Shackleton, Antarktika’da bir keşif gezisi organize eder. Keşif gezisini belgelemek üzerine ekibe bir fotoğrafçı olan Arnold Patrick Spencer Smith de katılıdı. Ne yazık ki Spencer Smith yolculuk sırasında öldü. Ama ikmal kulübelerinden birinde istemeden bir zaman makinesi bıraktı.
2013 yılında, Yeni Zelanda Antarktika Miras Vakfı üyeleri Spencer Smith’in film rulosunu buldular. Bir buz bloğu içinde donmuş olmasına rağmen, film Shackleton’un talihsiz keşif gezisinin Spencer Smith’in hayatına mal olmasından yaklaşık 100 yıl sonra kurtarıldı.
Negatifler, keşif gezisinin görüntülerini ve tarih yazmak için donmuş kıtayı çok uzaklara seyahat eden adamları ortaya çıkarmak için özenle restore edilen 22 fotoğrafı ortaya çıkardı.
LASCAUX MAĞARASI
Belki de en kasıtsız zaman makinesi Fransa’da Paleotik resimlerin bulunduğu bir mağaradır. Lascaux mağarası içerisinde mağara resimleri olan tek mağara değil. Fakat, duvarlarının her tarafında bulunan inanılmaz sanat eserleriyle tartışmasız en ünlü ve dikkate değer olanıdır.
Mağara, 1940 yılında Robot adındaki köpeğini arayan 18 yaşındaki Marcel Ravidat tarafından keşfedildi. Köpek, Ravidat’ın tarihteki en önemli Paleolitik buluntulardan birini ortaya çıkarmasına neden olan bir deliğe düşmüştü. Ravidat üç arkadaşıyla geri döndü ve mağarayı gördüklerini not alarak ve illüstrasyonlar yaparak incelediler. Mağara 1948’de halka açıldı.
Ne yazık ki, mağaradaki insan faaliyetleri mantar ve liken büyümesini artırdı bu yüzden tablolar zarar gördü. Sonuç olarak, mağara 1963’te kapatıldı.
Mağaraların eski sakinleri muhtemelen 17.000 yıl sonra evlerini ortaya çıkaracaklarını hiç hayal etmediler ama mağaralar onların hayatlarının ve yerli hayvanların enstantanesinin korunmasına yardımcı oldu. Sonuç olarak, bu şimdiye kadar bulunan en önemli kasıtsız zaman kapsülüdür. Bugün Lascaux, UNESCO Dünya Mirası Listesi olarak korunmaktadır.
Hacer Sezgin