Yorgun hissetmek herkesin yaşadığı bir histir. Sürekli Yorgun Hissediyorsanız Ciddi Sağlık Sorununuz Olabilir. Ancak,Arizona Üniversitesi Tucson’daki Uyku ve Sağlık Araştırma Programı Direktörü Michael Grandner, “sağlık uzmanları yorgunluk hakkındaki şikayetleri reddediyor çünkü semptomlar hem evresel hem de değerlendirilmesi zor”, diyor.
Yorgunluk geçici olsa bile uzmanlar bunun bir sağlık sorunu veya uyku bozukluğunun bir işareti olduğunu söylüyor.
İlgili: Uyku Hakkında Muhtemelen Bilmediğiniz 5 İlginç Bilgi
Grandner ,”uyku, kömür madenindeki bir kanarya gibidir ve vücudumuzdaki her şeye duyarlıdır, vücutta bir şeyler değiştiğinde, ‘bana neler oluyor’ diye sormak istersiniz” diyor. Uyuklamak ve yorgunluk terimleri konuşma esnasında birbirinin yerine kullanılır, ama tıbbi olarak tanımları birbirlerinden farklıdır.
Uyuklamak, araba kullanırken, çalışırken veya film izlerken uyanık kalmayı zorlaştıran bir uyku gereksinimidir. Yorgunluk ise, markete gitmek gibi fiziksel yada zihinsel olarak yapmak isteyip de yapamadığımız bir yetersizliktir.
Ne derseniz deyin, bunlar çok yaygındır.
Kar amacı gütmeyen Ulusal Uyku Vakfı’nın 2014 yılında yaptığı bir ankette, yetişkinlerin %45’inin bir hafta önceki uykusuzluklarından etkilendikleri söylendi. İnsanların %20’si aşırı uyku halinden şikayetçi. Bir Ulusal Güvenlik anketi 2017’de insanların %76’sının çalışırken yorgun hissettiklerini rapor etti.
Yorgunluk hissinden rahatsızsanız bunun en basit açıklaması yetersiz uyku’dur. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre Amerikalıların üçte biri iyi bir uyku için yedi veya daha fazla saat önerisini dinlemiyor. Fakat, ihtiyaçlar büyük ölçüde değiştiğinden, yedi saat bile birçok insan için yeterli değildir.
Grandner “Eğer rutin olarak 5-6 saat uyuyor ve kendinizi yorgun hissediyorsanız listeyi kontrol etmek sorunun ne olduğunu bulmak için kolay bir şeydir”diyor.
Uyku eksikliği sadece bir sıkıntı değildir. Araba kazası riskini arttırır ve Tip2 diyabet ve depresyonla da bağlantılıdır.
Seattle’daki Washington Üniversitesi Harbourview Uyku Kliniği müdürü Nathaniel Watson’a göre, uyku eksikliği ruh halini ve ilişkileri de etkiler. “Kimse yatakta olduğu süre boyunca sürekli uyumuyor” ,diyor Watson. Yani, yedi saatlik bir uyku için 8 saat boyunca yatakta olmak gerekir.
Uyku ataleti
Uyku ataleti adı verilen bir olgu, sıradan gece uyanmalarından sonra uykuya dalmanıza yardımcı olan şeydir. Bu da genellikle bir gecede birden çok kez gerçekleşir, diyor Grandner. Ancak uyku ataleti, alarm derin bir uyku evresinde çalarsa sabah kalkmayı zorlaştıracaktır.
Yaş, akılda tutulması gereken başka bir şey olsa da, kanıtlar biraz mantığa aykırıdır. Araştırmalar, yaşlandıkça uyku düzeninin de değiştiğini göstermektedir. Uykuya dalmayı zorlaştırabilir. Geceleri sık sık uyanır ve uyanık kalabilirsiniz. Menopoz, kesintili uykunun bir başka yaygın nedenidir.
Ancak uyku doygunluğu, yaş arttıkça düşmez. Grandner ve ekibinin çalışmaları, uyku ve yorgunluk ile ilgili şikayetlerin aslında erken yetişkinlikte bir zirveden sonra yaşla birlikte azaldığını bulmuştur.
“Yaşlanma, biraz daha yüzeysel ve biraz eksik, ancak daha az tatmin edici olmayan uyku ile ilişkilidir “diyor Grandner.
Her yaştan insan için, yorgunluk gününüzü zorlaştırıyorsa, uzmanlar bir durum değerlendirmesi için kliniğe gidilmesini öneriyor. Ancak randevu sinir bozucu olabilir. Watson, birçok doktorun uyku tıbbı konusunda eğitimsiz olduğunu söylüyor.
2017 yılındaki bir çalışmaya göre, doktorlar, uykusuzluk belirtilerini sık sık kaçırıyorlar ve etkisiz tedaviler uyguluyorlar. Grandner, davranışsal tedavilerin ilaçtan daha etkili olduğunu söylüyor.
Bir arkadaşım, sürekli yorgun olduğunu doktora söylediğinde doktorun ona güldüğünü söyledi. Anekdot olarak, doktor ziyaretleri her türlü durumu ortaya çıkarabilir.
Normal klinikten bir şey çıkmazsa, uyku apnesi taraması yapan bir uyku uzmanına gitmek gerekir. İnsanların uykularında nefes almasını durdurmasına neden olan rahatsızlık, yetişkinlerin yüzde 10’unu etkiler. Bu oran aşırı kilolu insanlar için daha yüksektir. Watson, uyku apnesi olan insanların yaklaşık yüzde 85’inin teşhis edilmediğini ve tedavi edilmediğini söylüyor.
Sonuç olarak, uzmanlar yorgunluğa dikkat edilmesi gerektiğini söylüyor. İyi haber şu ki, nedenler çoğunlukla tedavi edilebilir. Watson, “Sürekli uykulu hissediyorsanız , bunun normal bir şey olduğunu düşünmemelisiniz,” diyor. “Uykuyu önceliklendirirsek, kendimizin en iyi versiyonu olacağımızı fark etmeliyiz.”
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Bilim insanları, kronik yorgunluğu nasıl yenebileceğimizi açıkladı
- Aşırı aktif çalışmak kronik yorgunluk sendromuna sebep olabilir
- 24 Saatten Fazla Uykusuz Kalmanın Etkileri
Çeviri: Ayhan Mete GÜNAY
