Titan; hidrokarbon denizlerine, nehirlerine, yüzey sularından oluşan bir okyanusa ev sahipliği yapmakta hatta belki de hayata…
Satürn’ün en büyük uydusu Titan bekli de Güneş sistemindeki en esrarengiz cisimlerden biridir. Ne olduğuna bir bakın: hidrokarbon nehirleri, donmuş buzlu kabuk, bir gezegeninki kadar kalın bir atmosfer, kim bilir çekirdeğinde neler oluyor.
İlgili: Güneş sistemimizdeki gezegenler ve gezegenler sıralaması
Cassini görevi Satürn sistemini detaylı şekilde araştırmak için gönderilen tek görevdi ve Huygens sondası, Titan yüzeyine intihar gibi indirilmiş ve kısa süre yaşamış olsa da bilimsel olarak kullanışı bir görevdi. Gelecek yıllarda, NASA ve ESA Titan ’ı araştırmak için cesurca planlara sahip (quadcopterler, roverlar ve daha bilim kurgu görünümlü harika araçlar gibi). Neler öğrenmeyi umuyorlar? Titan’ın en büyük gizemlerinden bazılarını öğrenmek için okumaya devam edin.
Titan ’ın koca atmosferi
Uydunun kalın, ağır, puslu atmosferinin büyük kısmı; -180 derece sıcaklıkta tutulan,biraz metan ve nitrojendenoluşmaktadır. Titan’ın Güneş’e olan aşırı uzaklığına rağmen Güneş radyasyonunun sıcaklığın korunmasında önemli bir rolü vardır. Zayıf ama sürekli ultraviyole ışınlar ve Güneş rüzgârları, atmosferin en üst katmanlarında metan ve nitrojen ile karışır. Burada Titan’ın karakteristik puslu havasına sebep olan, ilginç kombinasyonlardaki yağışlar oluşur ve yüzeye doğru çiseleyebilirler.
Ayrıca metan ve nitrojen yalnız değillerdir. Oksijen (moleküler arkadaşları karbondioksit ve su ile birlikte) de Titan atmosferinde dolaşır. Ne kadar? Bilmiyoruz, sadece oralarda bulunduğunu biliyoruz.
Daha alçak atmosferde yayılan puslu aerosollerin oluşumundaki rolü ne?
Bilmiyoruz. Peki ya ısının taşınması? Oksijen ve karbondioksit UV ışınları absorbe edebilir ve böyle buz gibi bir gezegende bir sera gazı etkisi yapabilir. Peki orada işler daha ne kadar karmaşık hal alabilir?
Atmosferin nelerden oluştuğu sorusu hala gizemini koruyor. Titan’ın rüzgarları oldukça tehlikeli hızlara sahip, gezegen çapında hız 1,255 km/h hıza ulaşıyor. Titan bu korkunç rüzgarlar için gerekli enerjiyi nereden sağlıyor?
Eğer kutupsal girdaplar nedeniyle oluşan sıcaklıklardaki dalgalanmaları sevmiyorsanız bu uydu pek size göre değil çünkü burası da hala bilmediğimiz bir süreç nedeniyle Dünya ile aynı atmosferik dengesizliğe sahip.
Ve bulutlar hakkında konuşmuyoruz bile…
Titan ’ın yüzey sırları
Titan’ın kum tepecikleri olduğu gibi gölleri, nehirleri, akarsuları ve hatta tam hidrolojik döngüleri vardır. Tabii burada “hidro” su gibi değil daha çok metan gibi maddeleri ifade ediyor. Aynı Dünyadaki gibi burada da akan sıvılar yerde oyuklar açıyor ve yeri şekillendiriyor.
Titan’ın gölleri ne kadar geniş?
Nehirleri ne kadar durgun?
Titan’da Ne sıklıkta yağış görülür?
Orada mevsimsel değişiklikler var mı?
Titan sadece Dünya ’nın düşük sıcaklıktaki hali mi yoksa daha tuhaf bir yer mi?
Şimdi şu kum tepeciklerine geri dönelim. Atmosferdeki büyük ölçüde bilinmeyen süreçlerle oluşmuş karmaşık moleküller küçük tanecikler halinde yüzeye iniyor ve bazı bölgelere yığılıyorlar. Daha sonra süper hızlı rüzgarlar dahil oluyor ve bu yığınları, Mars gibi kurak gezegenlerde de görebileceğimiz benzer çöl manzaralarına dönüştürüyor.
Bu tepeciklerin büyüklüğü –birkaç kilometre genişlik ve 100 km uzunluk– dışında pek bir şey bilmiyoruz. Ne içeriklerini ne de rüzgarlarla ilişkisini. Bu oldukça karmaşık görünüyor.
Titan aynı zamanda kraterlere sahip. Bir gezegen ne kadar çok kratere sahipse o gezegen o kadar yaşlıdır. Ama Titan, kendisini genç yapacak rüzgar, yağmur gibi yüzeyi aşındırabilecek süreçler de geçiriyor. Peki Titan’ın yüzeyi ne kadar yaşlıdır?
Titan’ın yüzey altı daha da ilginçleşiyor. Buzlu dış katmanının altında gömülü, küresel genişlikte bir okyanusa ev sahipliği yapıyor gibi görünüyor.
Eğer Titan buz ve sudan oluşan volkanlara sahipse, orada molekülleri atmosferin tepesinden anakaraya ve tekrar atmosfere taşıyabilecek tam bir sistem de bulunabilir. Eğer Titan tektonik olarak da aktif ise daha şaşırtıcı sorulara kapı açacak ilginç kimyasal olaylar da yaşanıyor olabilir.
Titan yaşam barındırabilir mi?
Titan’da yaşayan bir şeyler var mı? Eğer burada yaşam oluşabilseydi bu Dünyadakinden oldukça farklı olurdu. –dünyalı herhangi bir canlının o sıcaklıkta ve boğucu kalın hidrokarbon atmosfer altında yaşayabilmesi mümkün değil. Ayrıca orada sıvı su bulunmasına rağmen yeraltında. Yüzeyde ise sıvı olarak metan ve diğer hidrokarbonlar var– Orada yaşayanlar su yerine hidrokarbonları kullanabilir miydi? Ya da yaşamı mümkün kılan tek sıvı H2O mu?
Ama canlılık için su ve hidrokarbonlar yeterli değil. Gerçek bir yaşam formu organik moleküllerce zengindir. Fakat bu moleküllerin çoğu üst atmosferde veya muhtemelen okyanus dibinde üretiliyor. Peki bu hayati bileşenlerin ne kadarı saf yapı taşlarından gerçek hayatı oluşturabilecek moleküllere dönüşebilecekleri okyanuslara ulaşabiliyor? Kim bilir.
Belki de hem yüzeyde hem de yüzey altı okyanusunda yaşam vardır. Belki bu yaşamlar birbirinden nefret ediyor ve sürekli devam eden bir savaş içerisindelerdir. Belki kendimi aşıyorumdur. Ama bunları Titan’a gidene kadar öğrenemeyeceğiz gibi görünüyor.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
NASA mühendisi, insanlığın gelecekte bir gün Titan’ da yaşayabileceğini söyledi
Gökbilimciler erken evrende kozmik bir Titan buldular
2019 uzay takvimi: gökyüzü olayları, görevler ve daha fazlası
Uzay Yolculuklarının Önündeki Çözmemiz Gereken En Büyük 10 Problem
Çeviri: Ş. Firdevs Er
Kaynak: https://www.space.com/saturn-moon-titan-secrets.html
Yorumlar 1