Uluslararası bir araştırma ekibi, yaklaşık 3.600 yıl önce, şu anda Bodrum’a 260 km mesafedeki Santorini Adası’nda bulunan bir yanardağ olan Thera patIamasının yarattığı bir tsunami tarafından öIen genç bir adamın kalıntılarını buldu. Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayınlanan makalelerinde grup, kalıntıların nasıl bulunduğunu ve Thera tsunami kυrbanına ait olduklarının nasıl belirlendiğini anlatıyor.
Önceki araştırmalar Thera patIamasının önemli bir olay olduğunu göstermişti. Bu, o kadar güçlü ki Minos uygarlığının Girit adasındaki düşüşünden sorumlu tutuldu. Önceki araştırmalar, patIamanın M.Ö 1500’lerden 1600’lere kadar bir zamanda meydana geldiğini de göstermiştir.
Santorini, Doğu Akdeniz’de, Girit’in kuzeyinde, güney Yunanistan ile güney Türkiye arasında yer almaktadır. Ve patIama bölgesinin etrafındaki alanlarda göklerden düşen külün kanıtları bol olsa da, tsunamiye dair çok az kanıt var.
Bunun nedeni, tsunamilerin kıyıda kanıtlar bırakmak yerine enkazı ve cesetleri denize geri çekme eğiliminde olmasıdır. Ve bu nedenle, Thera tsunamisinin kυrbanlarının kalıntıları şimdiye kadar tek bir ceset bile bulunamamıştı. Kazılar, bir istinat duvarı tarafından denize geri çekilmesi engellenen kül ve enkaz katmanları, tsunaminin kalıntılarını ortaya çıkardı.
Genç adamın kalıntıları Çeşme-Bağlararası olarak bilinen bir kazı alanında bulundu. Kazı alanı, Türkiye’nin batısındaki Çeşme Körfezi’nde bir kıyı şeridinde yer alıyor. Kazı alanında birkaç yıldır Geç Tunç Çağı eserleri de bulundu.
Araştırmacılar, genç adamın kalıntılarına ek olarak bir köpeğin kalıntılarını da buldular. Kanıtlar ayrıca bölgenin Thera patIamasıyla ilgili birkaç tsunami tarafından vurulduğunu gösterdi.
Kalıntıları çevreleyen malzemelerin radyokarbon tarihlemesiyle, MÖ 1612’den daha erken olmayan bir zamana ait olduğunu gösterdi. Araştırmacılar ayrıca hasarlı duvarlar, moloz, tortu ve kül buldular, bunların hepsi birden fazla tsunaminin kanıtıydı.
Ayrıca, muhtemelen tsunami vurduktan kısa bir süre sonra kυrban arayan insanlar tarafından oluşturulmuş, şekilsiz çυkurlar olarak tanımladıkları şeylere dair kanıtlar da vardı.
İleri Okuma: “Volcanic ash, victims, and tsunami debris from the Late Bronze Age Thera eruption discovered at Çeşme-Bağlararası (Turkey),” PNAS (2021). DOI:
10.1073/pnas.2114213118 www.pnas.org/content/119/1/e2114213118
