Arecibo Gözlemevi (Porto Riko’da devasa bir teleskop; asteroitler ve yabancı yaşam için kozmosu taramakla ünlüdür), teleskobun reflektör çanağını parçalara ayıran yıkıcı bir kaza yaşadı.
10 Ağustos Pazartesi günü yerel saatle yaklaşık 02.45’te, Ulusal Bilim Vakfı’na bağlı Central Florida Üniversitesi tarafından yapılan açıklamaya göre; tesisteki metal bir kablo koptu, radar çanağını kesti ve yaklaşık 30 metrelik bir delik açtı. Kopan kablo, çanağı destekleyen başka kablo ve platformlara da zarar verdi.
Gözlemevi Yöneticisi Francisco Cordova, “Durumu değerlendiren uzmanlardan oluşan bir ekibimiz var. Odak noktalarımız; personelimizin güvenliğini sağlamak, tesis ve ekipmanları korumak ve tesisi mümkün olan en kısa sürede tam operasyona geri döndürmektir, böylece dünya çapında bilim adamlarına yardımcı olmaya devam edebilir.”
Dünya Dışı Canlı Yaşam Arayışı
Arecibo, 1963 yılında Porto Riko’daki doğal bir çukurun dibinden faaliyete başladı. Arecibo tamamlandığında, 305 metre çapında uzanan dünyanın en büyük tek çanak teleskobuydu. Teleskobu adıyla biliyor olmasanız da; 1997 yılında çıkmış ve kahramanı dünya dışı canlı yaşam ile temas kurmayı ümit eden Arecibo’da çalışan bir astronom olan, ‘İletişim (Contact)’ isimli film sayesinde görünümünü biliyor olabilirsiniz.
Arecibo, uzaylılardan gelecek bu destansı mesajı hâlâ bekliyor olsa da, 1970’lerden beri ‘Dünya Dışı Canlı Yaşam Arayışı’nda merkezî bir rol almıştır. 1974’te gökbilimciler, mesajın teknolojik olarak gelişmiş bir medeniyet tarafından algılanabileceğini umarak, 25.000 ışık yılı uzaklıkta yoğun bir yıldız kümesine çiftli bir kod iletmek için radyo teleskobu kullandılar. (İşe yaramadı.)
Dünya dışı canlı yaşam arayışı gözlemevinin gündeminin önemli bir parçası olmaya devam etti ve ediyor. Gezegensel savunma için de aynı şey geçerli: NASA’nın gezegen savunma programının bir parçası olan Arecibo Gezegen Radar Projesi, gezegenimiz için bir tehdit oluşturabilecek asteroitler gibi Dünya’ya yakın nesneleri tespit etmekten ve incelemekten sorumludur.
Bu proje de, diğer tüm Arecibo projeleriyle birlikte, hasar nedeniyle askıya alındı. Ancak Arecibo, depremler ve kasırgalar da dâhil olmak üzere daha önceki hasarlardan sonra kendini toparlayabildi ve umulur ki bu kaza bir istisna olmayacaktır.
Hümeyra DEMİRBAŞ
