26 Haziran 1931’de, psikolog olan Winthrop Niles Kellogg ve karısı, eve yeni gelen bir bebek şempanzeyi bebekleri Donald’ın yanında büyütmeyi planlıyorlardı. Böylece insan ve maymun arasındaki uyum farkını anlamak için bir araştırmaya koyuldular.
Kellogg ve eşi Luella, bir şempanzenin 10 aylık oğulları ile büyütüldüğünde ve diğer insanlarla kaynaştığında insan gibi davranıp davranmayacağını görmek istediler. Bu yüzden Küba’dan 7.5 aylık bir şempanze evlat edindiler.
Kendileri için bu araştırma tuhaf bir tez olacaktı. Kellogg, eşi ve diğer araştırmacılar, dokuz ay boyunca iki bebeği titizlikle gözlemlediler ve kayda aldılar. Bu etik olmayan deney, bukünkü bilim adamlarını, hayvan hakları aktivistlerini ve çocuk koruma servislerini alarma geçirecek bir deney.
Çocuk şempanze prosedüründen iki yıl önce Kellogg, Columbia Üniversitesi’nden psikoloji doktorasını almış ve öğretmenlik yapmaya başlamak için mezun olduğu Indiana Üniversitesi’ne dönmüştü. Kariyerinin başlarında vahşi çocuklardan büyülenmişti. “Giysi olmadan, insan dili olmadan ve kendi türünden başkalarıyla ilişki kurmadan büyüyen bireyin doğası nasıl olurdu?”
Kellogg ailesi 1933 tarihli Maymun ve Çocuk adlı kitabında şunu sordu.
Bir bireyin hayatını şekillendirmede doğa mı yoksa yetiştirme mi daha önemli?
O dönemlerde, ormandan çıktığı iddia edilen birkaç vahşi çocuk vakası vardı, ancak bu vakalar o zamanlar psikolojideki önemli bir sorunu yanıtlamak için bilimsel olarak yeterli değildi.
Kellogg’lar Donald ve şempanzeye iyi şekilde davrandıklarını iddia etseler de, ebeveynler onlara her zaman sevgiyle davranmıyordu. Kafataslarının sesindeki farkı duymak için Donald’ın ve şempanzenin kafalarına kaşıkla vurdular; kimin daha hızlı tepki vereceğini görmek için yüksek sesler çıkardılar; Şempanzenin ağzına bir kalıp sabun sokarak sabun köpüğü yememeye ikna etmeye çalıştılar; ve Donald ağlamaya başlayana kadar mama sandalyesinde döndürdüler. Onlara göre, bahsi geçen olayların hepsi bilim adınaydı.
Johns Hopkins Berman Biyoetik Enstitüsü’nden Jeffrey Kahn, “Kendi çocuklarınız üzerinde deney yapmak son derece sorunlu bir davranış” diye açıklıyor. “Kendi aileniz ve kendi hayatınız üzerinde ne zaman bir deney yapsanız, bu bir laboratuvar çalışması kadar bilimsel değildir.”
Kellogg, bebek şempanzenin dokuz ay boyunca ne kadar öğrendiğini ve ne kadar insani nitelikler geliştirdiğini açıkladı: Dik yürüdü, çatal kullandı ve insan benzeri yüz ifadeleri vardı.
Şempanzelerin Dilini Anlamak kitabının yazarı, Andrew R. Halloran, “Bu, bir şempanzeye konuşmayı öğretip öğretemeyeceğinizi görmek için son bir şanstı” diyor. Türün fizyolojisi ve beyin gelişimi, insan iletişimine izin vermiyor! diye ekledi.
Halloran, “Çocukların ve şempanzelerin arkadaşlık kurmak için can attığına dair ilginç bir psikolojik çalışma olabilirdi” diyor. Tıpkı insanların arkadaşa ihtiyacı olduğu gibi şempanzelerin de arkadaşa ihtiyacı var.”
Ancak Luella Kellogg’un deneyi sona erdirmesine sebep olan başka endişeleri vardı, Donald’ın şempanze ile ilişkisinden dolayı, insandan çok maymunlar gibi davranma olasılığını artırmıştır.
Evrim onları farklı bir kadere teslim etti ve şempanzeler insan olarak yetiştirilemezler.
Şempanze ve Donald, bebeklerin etkileşiminden çok şempanze oyununa benzeyen bir şekilde güreştiler. Şempanze, Donald’a kapıların ardındaki insanları nasıl gözetleyeceğini öğretti. Donald insanları ısırmaya başladı. Donald, yürümeye başladıktan sonra bile şempanzeler gibi emekledi ve yemek istediğinde şempanze gibi homurdanmaya ve havlamaya başladı.
Bu araştırma bittikten sonra, başka bir deneyin konusu olması için bebek şempanze bir araştırma merkezine gönderildi ve aylar sonra zatürreden öldü. Donald ise yetişkinliğe ulaştı, doktor oldu ve 42 yaşında intihar etti. Ayrıca, Donald’ın neden intihar ettiği ve intihar sebebinin deneyle ne kadar ilişkili olduğu bilinmiyor.
