Uykuya daldığımızda, beyinlerimiz sadece çevrimdışı değil, aynı zamanda yeni anılar da düzenlemekle meşgullerdir. Uyku sırasında beyin, uyanıkken yaşanan ve “çevrimdışı yeniden oynatma” olarak da bilinen sinirsel ateşleme kalıplarını yeniden oynatır. Bilim insanları, yeniden oynatmayı daha önce hayvanlarda gözlemlediler.
Ancak Massachusetts General Hospital’dan Jean-Baptiste Eichenlaub ve Brain Gate’de eski Araştırma Görevlisi Profesörü ve şu anda Neuro Pace’de Kıdemli Araştırma Bilimcisi olan Beata Jarosiewicz tarafından yürütülen çalışma, fenomenin insan beyninde de olup olmadığını test etti.
Ekip, iki katılımcıdan 80’lerin hit oyunu Simon’a benzer bir oyunu oynamadan önce ve sonra şekerleme yapmalarını istedi. Video oyunu, oyuncuların tekrarlaması için farklı sıralarda yanan dört renkli panele sahipti.
Ancak katılımcılar kollarını hareket ettirmek yerine oyunu zihinleriyle oynadılar. İmleci elleri ile farklı hedeflere birer birer hareket ettirerek, doğru renkleri mümkün olan en kısa sürede doğru sırayla vurmayı kafalarında canlandırdılar.
Katılımcılar dinlenirken, oyunu oynadılar ve sonra tekrar dinlendiler. Araştırmacılar sıkıca yerleştirilmiş bir çoklu elektrot dizisi yoluyla beynindeki büyük bireysel nöron gruplarının ani aktivitelerini kaydetti.
Ortak yazar Jarosiewicz,” bir kişinin beynine yerleştirilmiş çok elektrotlu bir diziye sahip olacağı, elektrotların bireysel nöronların ateşleme aktivitesini tespit edebilecek kadar küçük olduğu pek çok durum yok ” diyor. Parkinson hastalığı veya epilepsi tedavisi için onaylanmış elektrotlar, tekli nöronların ani aktivitelerini izlemek için çok büyüktür.
Eşi Benzeri Görülmemiş Bir Çalışma
Ancak Brain Gate pilot klinik çalışmalarında kullanılan elektrot dizileri, insan beyninde bu kadar ayrıntılı nöral kayıtlara izin veren ilk dizidir. “Bu yüzden, eşi benzeri görülmemiş bir çalışmadır bu” diyor. Brain Gate, Brown Üniversitesi, Massachusetts General Hospital, Case Western Reserve Üniversitesi ve Stanford Üniversitesi’ni kapsayan akademik bir araştırma konsorsiyumudur.
Bu çalışmada, ekip hem oyun döneminde hem de oyun sonrası dinlenme döneminde aynı nöronal ateşleme modellerini gözlemledi. Başka bir deyişle, katılımcılar uyuduktan sonra Simon oyununu oynamaya devam ettiler. Aynı kalıpları nöronal bir seviyede tekrarladılar. Bulgular, insan beynindeki öğrenmeyle ilgili tekrarlamanın doğrudan kanıtını sağladı.
Jarosiewicz,” bu, insanlarda, bu anıları pekiştirmeye yardımcı olabilecek öğrenmeyi takiben dinlenme sırasında yeniden oynatmayı gördüğümüz ilk doğrudan kanıttır” dedi. “On yıllardır hayvanlarda çalıştığımız tüm yeniden oynatma ilgili bellek birleştirme mekanizmaları aslında insanlar için de genelleme yapabilir.”
Bulgular ayrıca, tekrar oynatmanın bellek konsolidasyonunu mümkün kıldığı temel mekanizmayı anlamak isteyen daha fazla soru ve gelecekteki çalışma konularını da ortaya çıkarıyor. Bir sonraki adım, yeniden oynatmanın bellek birleştirme işleminde gerçekten bir soruna neden olan rolü olduğuna dair kanıt bulmaktır.
Bunu yapmanın bir yolu da, yeniden oynatmanın gücü ile uyuma sonrası bellek geri çağırma gücü arasında bir ilişki olup olmadığını test etmek olacaktır.
Bilim insanları öğrenme ve bellek konsolidasyonunun nasıl çalıştığını tam olarak anlamamalarına rağmen, bir hayvan ve insan çalışmaları, uykunun hayati bir rol oynadığını göstermiştir.
Jarosiewicz, “bir testten önce ve önemli görüşmelerden önce” iyi bir gece uykusu çekmek iyi bilişsel performans için faydalıdır, diyor. ” Bu süreçlerde uykunun çok önemli olduğuna dair iyi bilimsel kanıtlarımız var.”
Çeviri: Ayhan Mete Günay / K: Science Daily
