Grand Forks, ts.— Felsefe doktorasını tamamlayan çoğu öğrenci bunu bir parti ile kutlar. Oysa, hep bir uzay meraklısı olan ben, bir uzay elbisesi giyindim. Uzay ile ilgili çeşitli tesislere ev sahipliği yapan North Dakota Üniversitesi ’nde (UND) 7 yıl uzaktan eğitim aldım.
Üç veya dört kişilik grupların, bir veya iki hafta boyunca astronot olarak yaşadığı, dışarıdan havalandırması bulunan basınçlı uzay giysilerinin içinde Inflatable Lunar ve Mars Habitat ’da, Nasa tarafından insanları Ay ve Mars ’a gönderme amaçlı yapılan Şişme Ay ve Mars Yaşam Alanı testlerinde, ekiplerle çalıştım.
Aylarca, sorunları çözmek ve bu sahada liderlik göstermeyi öğrenmek için bu yaşam alanında Dünya’ya bağlı simüle astronotları dikkatle dinledim.Ama hiçbir zaman bir uzay giysisi denemedim çünkü Kanada ‘daki evim uçak ve araba ile North Dakota Üniversitesi ‘nden en az bir gün uzaklıkta ve lisansım için çalışmaya harcadığım zamanın yanı sıra tam gün çalışıyorum.
Ancak tezimi başarılı bir şekilde savunmak için 31 Mayıs ‘ta North Dakota Üniversitesi’ne geldiğimde, gerçek bir uzay giysisinin nasıl bir his olduğunu görmek için, özel bir davet aldım.
Tez komitemin bir üyesi olan, ayrıca North Dakota Üniversitesi ’nin İnsanlı Uzay uçuşu Laboratuarı ’nı denetleyen Pablo de León, beni uzay giysisi laboratuarını ziyaret etmeye davet etti. Yıllarca uzay giysilerinin içinde faaliyet göstermenin zorlukları hakkında yazdım.
Şimdi, yaklaşık 25 yıl boyunca uzay hakkında okuduktan ve astronot olmayı hayal ettikten sonra, sonunda basınçlı bir uzay giysisini deneyimlemeyi elde edebilmiştim.
Uzay Giysisinin Uzay İstasyonu ’na Uygun Olmayışı
Ajans, yeni iptal edilen Constellation programı altında Ay ’a geri dönüşü planladığında, gelişme Nasa ’nın altında bağışı ile beraber başladı.(Nasa şimdi, 2024 ’e kadar Ay ’a geri dönmeyi ve insanları indirmeyi istiyor.) Uzay giysisi tasarımı, Uluslararası Uzay İstasyonu ‘nda gördüklerinizden farklıdır. Orada, astronotlar, altta tozluk, ortada bir gövde ünitesi ve kafalarında bir kask olmak üzere, esas olarak üç parçalı bir takım elbise giyerler. Fakat NDX-2, astronotların arkadan giyinecekleri tek bir parçadır. De León ‘a göre, Constellation programının buna benzer birsistem kullanması büyük bir ihtimaldir.
Tek parça sistemi, NASA ‘nın gövde ve tozlukları bağlamak için bir bel yastığına dayanan mevcut sisteminin zorluğuna işaret ediyor. Yastık, iyi bir bükülme hareketi sağlar ve astronotun ileri ve geri eğilmesine yardımcı olur. Ancak takım elbise daha ağırdır, daha pahalıdır ve yastıkta sızıntı yapabilir.
Simülasyon “astronotlar”, Habitat’ta (yaşam alanında) birbirini takip eden sekiz görev için NDX-2AT (AT “analog eğitim” anlamına gelir) olarak bilinen bir NDX-2 sürümünü kullandı.
Saatler süren kayıtların dinlenmesinden, o uzay giysisi içinde olmanın zor bir iş olduğunu söyleyebilirim, analog astronotlar görevlerini yerine getirirken çok fazla nefes alış-veriş ve efor sesi var. Uzay giysim NDX-2’nin laboratuvar versiyonuyken de León, sahadaki ay görevlerini simüle etmek için daha fazla değişiklik yapılabileceğini söyledi.
Teknik Zorluklar
De León, uzay giysisine girmeden önce bana güvenlik ön talimatını verdi.
Klostrofobi veya herhangi bir iletişim kaybı hissi yaşarsam ona söyleyecektim, güvenlik sinyali sol kolumu düz tutup yukarı kaldırmamdı. De León, kendinin ve o güne yardım eden lisansüstü öğrencilerinin (Joseph Clift ve Bradley Hoffmann) bir şey olursa saniyeler içinde beni çıkarabileceklerinin güvencesini verdi.
De León, ilerlememi denetlemeyi ve küçük bir telsiz dahili telefonu aracılığıyla benimle sürekli iletişimde kalmayı planlıyordu.
İçeri girdikten sonra, Clift prosedürlere yardımcı olmak için yanımda olacaktı, Hoffmann da giysilerin içindeki basıncı ayarlamak için bir hava kompresörünün yanında aynı odada kalacaktı.
Daha sonra, De León ve öğrenciler beni görevime tanıttılar, yerdeki bazı nesneleri almak için kullanılan simüle astronot aletlerini (bir kepçe ve kıskaç) takdim ettiler. Elbiseye girmeden önce bile, halıya dağılmış kayaları ve oyuncakları almak için kıskaç kullanmanın çok fazla el gücü gerektirdiğini fark ettim.
Kepçe kullanımı daha kolaydı, ancak nesneleri kepçe kasesinin içinde güvenli bir şekilde hareket ettirmek için biraz el becerisi gerekiyordu. Bir sonraki zorluk, kolayca giysinin içine girmek oldu. Arka giriş bölmesi yerden yüksekti, giysiye girmek için bir merdivene ihtiyacım vardı. Elbisenin üstünde bir demir çubuk tuttum ve tozluk içine ittim.
Bacaklarımı soktuğumda, çabucak başka bir sorun ortaya çıktı, sol ayağım sıkıştı, o kadar acı bir şekilde sıkışıp kaldım ki, sol ayak tırnağım plastiği kazıyordu.
Hoffmann ve Clift benim sıkıştığımı görebiliyorlardı ve konuyu teşhis etmek için birkaç dakika harcadık. Ayağımı oynattım. Öğrenciler ayağımın ve parmağımın topuğunu bulmaya çalıştılar ve ardından uzay giysisi malzemelerini hareket ettirirler.
Uzun dakikalar boyunca tek hissettiğim kumaştı, nihayet topuğumun altında bir boşluk hissettim.Botun nerede olduğunu biliyordum. “Çok yakınım!”Öğrencilere, ayağımı sola, boş alana doğru salladığımı söyledim.
Dikkatli yardımları ve biraz gayretleriyle, sonunda bota bastım. Şimdi teste hazırdım.De León kulaklığımı taktı, hava tüpünü uzay giysime koydu ve sonra (öğrencilerin yardımı ile) arkasını kapattı.
Kar Kıyafeti Hissi
Uzay giysisinin içinde iki asıl duyuyu hissetmiştim; yüzüme doğru esen soğuk hava ve vücudumun ısısı ter ve nem yaratıyordu. Elbisenin içine girmem için uzun pantolon, uzun kollu üst ve hatta eldiven giymem istendi. Bu yüzden de León test sırasında zamanımı alarak aşırı ısınmayı önlemek için birkaç kez beni çağırdı.
Neyse ki, daha sıcak ortamlardan zevk alıyorum ve süre boyunca rahat hissettim. Giysinin içindeki hava basıncı değişiklikleri oldukça kademeli ve yumuşaktı, kesinlikle uçakların içinde daha kötü bir deneyimler yaşamıştım.
De León bağırdı, böylece sesini çıkan havanın gürültüsünün üzerinden duyabilecektim. Ve sonra bana bazı esneklik testleri yapmanın zamanı olduğunu söyledi. Kollarımı yukarı, aşağıya doğru kaldırıp indirdim, sonra ellerimi esnettim.
İçinde durmak kocaman bir kar kıyafeti içinde olmak gibiydi, içinde hareket etmenin ve hatta ayak parmaklarımı görmenin zor olduğu bir kar kıyafeti. De Leon, uzay aracındaki araçları kullanmamı istediğinde, birkaç dakika sonra bu problem ortaya çıktı.
Göremedim! Ayaklarımın yanına baktığımda, uzay giysisi kumaşı görüşümü kesti ve kaskın camı zaten az görebildiğim şeyi engelledi.
Daha da kötüsü
Daha da kötüsü, kollarımın yerdeki aletlere ulaşamayacak kadar çok kısa olduğunu anladım. Kollarımı uzay giysisinin önündeki bir destek çubuğunun altından oynatmayı denedik, ama bunun faydası olmadığı kararına vardım, kollarımı daha çok uzatmam gerekirdi.
Test dakikalar içinde tamamlandı. De León elbisenin arkasını açtı ve Clift benden bacaklarımı bisiklet pedalı hareketi yaparak tozluktan kurtarmaya çalışmamı istedi. Demir çubuğu tutup çektim ama üst bedenimde bacaklarımı çekecek kadar güç yoktu.
Hoffmann ve Clift çabucak adapte oldular, tekerlekli bir ofis koltuğu buldular ve ayaklarımı emniyete almak için tekerleklere karşı sertçe bastırdılar.
Kısa bir süre sonra sandalyeden kurtulduğumuzda tek bir fişle kendimi çıkardım. Terli, yorgun ve şu an düzenli olarak uzay giysisi giyen astronotların dehşeti içinde, NDX-2 ‘nin yanında durdum.
Takım elbise giyerken yaşanan birçok teknik soruna rağmen, çok memnundum.
Birkaç dakika boyunca kendimi gerçek bir astronot gibi hissettim, deneyler yapan, problemleri çözen ve hepsinden öte, mühendisliğin sınırlarını keşfeden.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
İnsanlar Uzayda Doğum Yapsaydı . . .
Uzay yolculuğu insan vücudunu nasıl etkiler?
Uzay Yolculuklarının Önündeki Çözmemiz Gereken En Büyük 10 Problem
Çeviri: Nurgül Özden
Kaynak: https://www.space.com/space-writer-tries-on-prototype-spacesuit.html
