Biliyoruz ki yüksek kalorili içeriklerinden dolayı cips, hazır pizza ve şekerli içecekler gibi abur cuburları daha az tüketmeliyiz. Diyetisyenlerin aşırı işlenmiş dediği bu yiyecekler çok yağlı ve şekerli ama kilo aldıran tek neden bu mu? Amerika Ulusal Sağlık Örgütü’nden (NIH) yeni önemli bir deney gösteriyor ki bu işte kalorinin dışında etmenler de var.
Çalışmalar abur cuburlar ile kilo alımı arasındaki bağlantıyı çoktan buldu ama bu bağlantı şu an klinik çalışmaların önemli standartlarından randomize kontrollü çalışma(RCT) ile hiç incelenmemişti. Sağlık Örgütünün bu çalışmasında parantez içinde (RCT) yaklaşık 30′ unda olan 20 yetişkin, gün boyu atıştırmalıkların yanında üç öğün yemek suretiyle ya aşırı işlenmiş ya da kontrol grubu olan işlenmemiş gıdalardan oluşan bir perhize sokuldu.Katılımcılar istedikleri kadar yemekte özgürdü.
[Bilime göre kilo almanın ve vermenin basit yolu]
Katılımcılar 2 hafta boyunca aynı yemekleri yedikten sonra diğer 2 hafta boyunca daha karşı tarafın yemeklerini de yedi. Bu çeşit çapraz çalışma her birey çalışmanın iki kolunda bulunduğu için sonuçların güvenilirliğini arttırıyor.
Çalışma işlenmemiş gıdaların yendiği zamana nazaran katılımcıların aşırı işlenmiş gıdaları yerken her gün ortalama 500 kalori aldığını buldu ve aşırı işlenmiş gıdaların yendiği zaman 1 kiloya yakın kilo aldılar. Aşırı işlenmiş gıdaların epey alışkanlık yapıcı olmasını bilmemize rağmen katılımcılar işlenmemiş gıdadan fazladan 500 kalori daha tüketmelerine karşın işlenmiş gıdalar ile aralarında büyük bir lezzet farkının olmadığını söyledi ve iki beslenme türünü de eşit derecede lezzetli bulduklarını belirtiler.
Aşırı işlenmiş gıdaların bilinçsizce tüketimi genelde atıştırmaya bağlanır ama bu çalışmada fazladan kalorinin çoğu atıştırmalık şeklinde değil kahvaltı ve öğle yemeği biçiminde tüketildi.
[Aşırı kilo Beyinde küçülmeye neden olabilir]
Yavaş Ye, Hazır Gıda Yeme
Aşırı işlenmiş gıdaların fazla kalori alımına neden olmasına ilişkin önemli bir ipucu katılımcıların onları daha hızlı tüketmesi,böylece her dakika daha çok kalori almaları olabilir. Bu vücudunda doyduğuna dair işaretlerin devreye girmeden önce fazladan kalori almasına sebep olabilir.İşlenmiş gıdalardaki dolgunluk faktörü ise posa.Çoğu işlenmiş gıda çok az posa içerir ( hepsi ya da çoğu işlenirken kaybolur) ve bu yüzden hızlı yenmesi daha kolaydır.
Bunu tahmin eden Sağlık Örgütü araştırmacıları aşırı işlenmiş Gıda kategorisinde içeceklere lif takviyesi yaparak lif miktarını eşitledilerfakat bu lif takviyesi işlenmemiş gıdalardaki lif gibi değildi. İşlenmemiş gıdadaki lif gıdanın yapısının ya da söylendiği gibi gıda matrisinin tamamlayıcı bir parçası ve işlenmemiş gıdanın yapısı kalorileri tüketme süremizi azaltıyor. Örneğin bütün birr portakalı işlenmemiş hali ile çiğnemek portakal suyunu mideye indirip eşit kaloriyi almaktan çok daha uzun sürüyor.
Bu ve bunun gibi çalışmalardan çıkan mesaj kalori alımını düzenlemek için, işlenmemiş yiyeceklerin doğal yapısı gibi, gıdaların yapısını bozmamalıymışız gibi görünüyor. Bu da bizi daha çok yemeden vücudun doygunluk mekanizmalarının devreye girmesine izin vererekten yavaş yemeğe zorluyor.
Bu mekanizma gıdanın yapısı üretim sırasında bozulduğundan işlenmiş gıdalar da çalışmıyor.İşlenmemiş gıdaların yavaş yendiği bir öğüne vakit bulmak pek çoğu için gerçek bir sorun olabilir ancak düzenli yemek yemenin önemi Fransa gibi birbirini takip eden küçük azıkların daha çok zamana yayılarak ve zevk alarak yemenin sağlandığı bazı ülkelerde sıkı sıkıya savunulan bir yaklaşım.
Veee bu Aşırı işlenmiş yiyeceklerden oluşan hızlı bir öğünü lüpletmeden kaynaklanan kilo alımına bir çare olabilir.
[Kilo kaybettiğinizde vücut yağına ne oluyor?]
Çeviren:Ahmet Can AKYOL
