Federal halk sağlığı görevlileri, insanları yüzme havuzlarında ve su oyun alanlarında günlerce yaşayabilecekleri ve ciddi bağırsak sorunlarına neden olabilecek mikroskobik bir parazite karşı korumak için önlem almaya çağırıyorlar. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), geçen hafta fekal parazit Cryptosporidium’un neden olduğu ve “Crypto” olarak bilinen artmış salgınların sayısı hakkında bir rapor yayınladı. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki su ile ilişkili hastalık salgınlarının yaygın bir nedeni olan parazit, CDC’ye göre haftalarca sürebilen mide bulantısı, kusma ve “sulu ishal” ile karakterize bir hastalık olan kriptosporidiyoza neden olur.
Her ne kadar çoğu vaka tıbbi tedavi gerektirmese de, halk sağlığı uzmanları parazitin özellikle genç ve yaşlı olan veya bağışıklık sistemlerini tehlikeye atan ve “hayatı tehdit eden yetersiz beslenme” riski yüksek olan insanlar için daha büyük bir risk oluşturabileceği konusunda uyarıyorlar. Uyarı, son Morbidite ve Mortalite Haftalık Raporu ‘ndan geldi. Şöyle ki 2009 – 2017 yılları arasında her yıl kriptosporidiyoz salgınları ortalama yüzde 13’lük bir artışa işaret etmektedir.
CDC, geçtiğimiz on yılda ABD’de 400’den fazla salgının yaşandığını ve yaklaşık 7.500 kişinin hastalanmasına neden olduğunu belirtti. Bunlardan 200’den fazla kişi hastaneye kaldırıldı. Rapora göre hastalık yüzünden bir kişi de öldü. Araştırmacılar, salgınların en yaygın sebebinin eğlence yerlerindeki (oyun alanı gibi) kirli suların yutulması olduğunu söyledi.
Rapora göre, salgınların yaklaşık yüzde 35’inde, hastalıklar yüzme havuzları ve oyun alanlarıyla bağlantılıydı.Ayrıca enfekte insanlarla temas, yaklaşık yüzde 15 ve çocuk bakımı ortamlarında virüs bulaşmış insanlarla temas, yüzde 13 olarak açıklandı. CDC’nin Sağlıklı Yüzme Programına başkanlık eden Michele Hlavsa, geçtiğimiz hafta yayınlanan bir bültende; “küçük çocukların ciddi şekilde hastalanabileceğini ve Kripto ‘yu kolayca bulaştırabileceğini” söyledi.
Ayrıca, “Tuvaleti nasıl kullanacaklarını ve ellerini yıkamayı bilmiyorlar veya sadece nasıl yapmaları gerekir onu öğreniyorlar. Ama ebeveynler olarak, çocuklarımızın suda, hayvanların çevresinde sağlıklı kalmasına yardımcı olmak için çocuk bakımında adımlar atabiliriz.” dedi. CDC ‘ye göre, enfekte olmuş insanların ve hayvanların dışkılarında parazitin bir şeklini alan “Cryptosporidium”, bağırsaklarda yaşar.
Vektör kaynaklı Hastalıklar
Halk sağlığı uzmanları, ellerdeki veya mayolardaki bulaşmış fekal madde¹ miktarlarının yiyeceklere, içeceklere veya yüzme havuzlarını bile kirletebileceğini söylemektedir.( yutmuş olanlara da bulaşabileceği göz ardı edilmemelidir.) CDC ‘ye göre kriptosporidiyoz belirtileri genellikle enfeksiyonun vücuda alınmasından yaklaşık 2 ila 10 gün sonra ortaya çıkar.
İshal, bulantı ve kusmaya ek olarak, diğer semptomlar ateş, mide ağrısı, dehidrasyon ve kilo kaybıdır. Mayo Clinic’te Vektör kaynaklı Hastalıklar Laboratuar Hizmetleri’nin bir doktoru ve eş direktörü olan Bobbi Pritt, parazitin Amerika Birleşik Devletleri’ne endemik olduğunu ve yüzme havuzlarındaki insanları enfekte edebildiğini, çünkü parazitin, klorin ve bazı kimyasallara karşı direncinin arttığını söyledi. Bu sebeple arıtılmış sularda bile hayatta kalabilir.
İshali olanların havuza girmemesi gerektiğini ve havuzdakilerin de su yutmaktan kaçınmaları gerektiğini söyledi. Pritt, hayvancılığın parazitle de enfekte olabileceğini, bu nedenle hayvanat bahçelerini veya ilçe fuarlarını ziyaret eden kişilerin hayvanlarla temas sonrası ellerini iyice yıkaması gerektiğini sözlerine ekledi.
Diğer önlemler arasında, ishali olan hasta çocukları sudan ve ayrıca çocuk bakım tesislerinden uzak tutmak; El dezenfektanları ile değil de, sabunla el yıkama; ve CDC’ye göre, evinize girmeden önce çiftlik hayvanları ile temasta bulunduğumuz özellikle de ayakkabıların çıkarılması önem arz eder.
Fekal madde¹: Dışkı ile ilgili, dışkısal anlamına gelir. İnsanların dışkı bulaşmış şeyleri bir şekilde yutmaları ile meydana gelen bulaşıcı hastalıkların, meydana geliş nedenini tarif eden yol.
Çeviri: Aybike PİROL
KAYNAK: https://www.sciencealert.com/crypto-a-parasite-that-can-live-for-days-in-pools-has-garnered-cdc-warning
Habereriniz pdf formatında indirilemiyor. Bu güzel sitenin böyle bir eksikliği olması çok kötü. Umuyorum ki, buradaki bilimsel yayın unutulsun istemezsiniz. Şuna bir el atın. Help.