Klasik Disney filmlerindeki karakterlerden bile daha hızlı mı aşık oluyorsunuz? Tebrikler, siz de bir “emofili” olabilirsiniz.
Birçok insan, Pamuk Prenses ve Prens’in birbirlerine aşık olma hızına ya da Küçük Denizkızı Ariel’in sadece birkaç saniye gördüğü bir adam için şüpheli bir sözleşme imzalamasına şaşırır. Ancak Jack ve Rose, Romeo ve Juliet veya Bella ve Edward gibi aşk hikayelerini kendinize yakın buluyorsanız, bunun nedeni emofiliye sahip olmanız olabilir. Emofili, halk arasında “şıpsevdi” veya “ayran gönüllü” olarak da bilinen, hızla ve sık sık aşık olma eğilimidir.
Emofili Nedir?
İlk görüşte aşk kavramı, insanlık tarihi kadar eski olmasına rağmen, “emofili” terimi nispeten yenidir. Nevada Reno Üniversitesi’nde doçent olan Daniel Jones, bu terimi 2011 yılında tanıttığında beklenmedik bir tepkiyle karşılaştı. Jones, PsyPost ile yaptığı bir röportajda, “İlk şaşkınlığım, bulgularımdan ziyade, romantik ilişkiler alanında aldığım geri tepkilerle ilgiliydi,” dedi. “Birçok kişi, emofilinin sadece kaygılı bağlanmanın bir formu olduğunu ve benzersiz bir bireysel farktan ziyade düzensiz bir davranış çalıştığımı iddia etti.”
Jones’un 2024 yılı Nisan ayında yayınladığı bir makalede, emofili “ihtiyaç değil, istek süreci” olarak tanımlanıyor. Bu eğilime sahip kişiler, yeni bir romantik ilişki kurmanın getirdiği heyecan ve coşkuyu severler. Yalnız kalmaktan korkmazlar veya birine bağımlı olmayı arzulamazlar. Emofili ile kaygı arasında belirli bir geçişkenlik olsa da, Jones ve bu alandaki diğer araştırmacılar, emofilinin farklı bir durum olduğunu savunuyorlar.
Bu alan yeni olduğu için, konu hakkında çok fazla bilimsel literatür bulunmuyor. Ancak Jones’un makalesi, bu alandaki araştırmaların artması gerektiğini vurguluyor. Skandinav ülkelerinde yapılan başka bir çalışma da, “Gelecek araştırmalar, emofilinin psikolojik ve davranışsal yönlerini daha iyi anlamayı hedeflemelidir,” diyor.
Emofilinin Riskleri Var mı?
Bu okuduklarınız size tanıdık geliyorsa, bunun gerçekten önemli olup olmadığını merak ediyor olabilirsiniz. Sonuçta, bazı insanlar diğerlerinden daha hızlı aşık olur, büyük mesele mi?
Emofili intrinsik olarak “yanlış” bir şey olmasa da, bazıları bu durumun insanları riskli durumlara sokabileceğinden endişe ediyor. Psychology Today’e göre, “aşık olmayı seven” kişiler, potansiyel partnerlerindeki tehlike sinyallerine karşı daha az dikkatli olabilirler. Jones ve işbirlikçileri tarafından yapılan önceki araştırmalar, emofilik kişilerin, Machiavellianizm, psikopati ve narsisizm gibi karanlık üçlü (Dark Triad) özelliklere sahip bireylere daha fazla çekildiğini gösteriyor.
Skandinav çalışması ayrıca, emofilik kişilerin ilişkilerde aldatma eğiliminde olabileceğini buldu, ancak araştırmacılar bu konuda nedensel bir bağlantı kuramadı. Yine de, kalıcı bir ilişki arzulayan biri için, hızlı ve sık aşık olma eğilimi bu hedefi zorlaştırabilir.
Genel olarak, emofili ile yaşam daha çalkantılı olabilir; birçok iniş ve çıkış yaşayabilirsiniz. Jones’un bir araştırması, emofilik kişilerin daha genç yaşta evlendiklerini, ancak daha sık boşandıklarını öne sürüyor.
Ancak, bazı önlemler alabilirsiniz. Psikolog Mark Travers, Forbes için yazdığı bir makalede, net ilişki kriterleri belirlemenin (ve bunlara sadık kalmanın), arkadaş ve aileden gelen uyarılara kulak vermenin ve duyguların akışına kapılmak yerine daha pragmatik bir yaklaşım benimsemenin, emofilik eğilimlere sahip birinin daha istikrarlı bir aşk hayatına sahip olmasına yardımcı olabileceğini söylüyor. Pratikte, bu, günlük tutma, önceki ilişkilerdeki davranışlarınızı ve duygularınızı takip etme ve genel olarak daha öz farkındalık kazanmaya çalışmak anlamına gelebilir.
Travers, “Bu, uzun vadeli hedefleriniz ve değerlerinizle uyumlu sürdürülebilir seçimler yapmanızı ve daha sağlıklı ve tatmin edici ilişkiler kurmanızı sağlayacaktır,” diyor.
Sonuç olarak, aşık olma süreci kişiden kişiye değişir. Jones, “Uzun vadede, bu özellik hakkında farkındalık yaratmak ve insanlara çok hızlı ve sık sık aşık olmanın veya çok yavaş ve nadiren (hatta hiç) aşık olmanın doğal olduğunu anlatmak istiyorum,” diyor.
Merak ediyorsanız, Jones’un araştırma grubunun web sitesinde [buraya tıklayın] kendi emofili skorunuzu öğrenebileceğiniz kullanışlı bir anket de bulunuyor.