Artemis 1, gelecekteki Ay keşfi ve ötesinin temellerini atacak.
Artemis 1, Artemis programının bir parçası olarak insanları aya göndermek için tasarlanmış bir dizi görevin ilk aşamasıdır.
NASA, Artemis 1’i 16 Kasım 09:47 (Türkiye saati ile) başarıyla NASA’nın Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’ndeki Launch Complex 39B’den fırlattı.
NASA’nın Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketi, Artemis 1 Orion modülünü, SLS roketini ve Kennedy Uzay Merkezi’ndeki yer sistemlerini test etmek amacıyla mürettebatsız bir derin uzay keşif sistemidir.
Artemis 1’in Aya Uçuşu
İki devasa katı roket güçlendiricisi ve 2.8 milyon litre itici gazla dolu bir çekirdek aşaması, Orion’u Dünya’nın atmosferi boyunca yörüngeye oturtacak. Geçici Kriyojenik Tahrik Aşaması (ICPS) olarak bilinen SLS üst aşaması, Orion’u aya doğru göndermek için ateşlenecektir.
ICPS ateşlendikten sonra başka bir diğer görevi de vardır: Artemis 1’de bekleyen 10 küçük küp uyduyu konuşlandırmak.
Artemis 1’in amacı gelecekteki Artemis görevlerinde uçtuklarında astronotları güvende tutmaya yönelik önemli bilgiler sağlayacak olan radyasyon seviyelerini ve canlı organizmalar üzerindeki etkilerini incelemektir.
ICPS’den ayrıldıktan sonra Orion, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından inşa edilen Avrupa Hizmet Modülü tarafından itilecek ve güçlendirilecektir. ESA’nın modül için proje koordinasyon yöneticisi Phillippe Berthe, “Servis Modülü ayrıca su ve oksijen dahil olmak üzere gelecekteki mürettebat için sarf malzemeleri sağlayacaktır” dedi.
Artemis 1, 26 ile 42 gün arasında yok olacak.
Orion, bu yörüngede 6 ila 19 gün arasında kalacak. Ardından, 9 ila 19 günlük Dünya yolculuğuna güç sağlayıp başka bir yörüngeye gitmek için aya doğru geri yollanacak.
Artemis 1 Mürettebatı
Artemis 1 ile hiçbir insan uçmayacak olsa da, görev hala etkileyici bir ekibe sahip.
Komutan koltuğunda, radyasyona karşı korunmaya yardımcı olmak için tasarlanmış özel bir giysi olan (Orion Mürettebat Hayatta Kalma Sistemi) adı verilen kıyafeti Komutan Moonikin Campos giyecek.
İki radyasyon sensörü, Artemis 1 uçuş sırasında radyasyon seviyelerini izleyecektir. Moonkin Campos, adını Apollo 13 görevini güvenli bir şekilde Dünya’ya geri getirmede önemli bir oyuncu olan elektrik mühendisi Arturo Campus’tan almıştır.
Campos’a, Alman uzay ajansının (DLR) araştırması sayesinde, diğer Artemis 1 Orion koltuklarını alacak olan iki simüle edilmiş kadın astronot katılacak. Deney mankenlerinden biri olan Zohar, StemRad adında radyasyondan koruyucu bir yelek giyecek. Helga ise, korumasız gidecek.
Mankenler bağlanacak, ancak ağırlıksız ortamın da test edilmesi gerekiyor.
NASA’dan yapılan açıklamaya göre Artemis 1 içerisinde ikonik turuncu bir NASA tulumu giymiş sevimli Snoopy oyuncağı “sıfır yerçekimi göstergesi” olarak görev yapacak.
Çizgi roman karakterinin ay keşfiyle uzun bir ilişkisi vardır; Apollo 10 mürettebatı, ay modüllerine Snoopy adını verdi.
Artemis 1 ekibine ayrıca herkesin favori stop-motion (çizgi film ismi) koyunu Shaun da katılıyor. Peluş bebek formundaki zeki Shropshire kuzusu, görev için güç sağlayan hizmet modülünü inşa eden Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) düzenlemesi sayesinde Artemis 1 Orion uzay aracında aya uçacak.
Artemis 1 ekibini tamamlayan dört Lego minifigürü Kate, Kyle, Julia ve Sebastian. Oyuncakların uçuşu, uzay ve STEAM’deki ilgili konular (bilim, teknoloji, mühendislik, sanat ve matematik) hakkında 10 haftalık dijital içerik içeren “Build to Launch: A STEAM Exploration Series” konulu NASA ile yapılan işbirliğinin bir parçasıdır.
Sıradaki Görev Ne?
Artemis 1‘den sonra, her şey planlandığı gibi giderse, ikinci bir görev olan Artemis 2, fırlatılacak ve 2024’te astronotları ayın çevresine taşıyacak ve geri getirecek. Ardından 2025 veya 2026’da, Artemis 3 astronotların ayın güneyine yakın aya indiğini göreceğiz.
Sonunda, Dünya ile Ay arasındaki boşluk, malları ve astronotları ileri geri taşıyan uzay araçlarıyla dolup taşabilir. Amazon’un ve uzay uçuşu şirketi Blue Origin’in kurucusu Jeff Bezos, ayın ağır sanayimizi koyabileceğimiz bir yer olabileceğini öne sürdü.
Bunu yapmak, Dünya’daki yaşam alanını serbest bırakacak ve atmosferi kirleten altyapımızı atmosferin bile olmadığı bir yere taşıyacaktır.
Uzmanlar, ayın daha derin güneş sistemi keşfi için ideal bir evreleme noktası olduğunu söylüyor. SLS’nin boyutu ve ölçeği, Dünya’nın yerçekimi pençelerinden kaçmak için ne kadar çok çalışmamız gerektiğini gösteriyor.
Ay’ın bizimkinden altı kat daha zayıf olan yer çekiminden kaçmak oldukça kolaydır. Ay’da da çok miktarda su var. Su H2O olduğundan, bu bol miktarda oksijen kaynağı anlamına gelir.
Araştırmacılar, ayın üst tabakasının tek başına 8 milyar insanı 100.000 yıl boyunca nefes almaya yetecek kadar oksijene sahip olduğunu hesapladı. Sıvı oksijen aynı zamanda roket yakıtıdır, bu nedenle ay madenciliği, yolculuk yapan uzay gemilerinin tanklarını doldurabilecekleri Dünya dışı “benzin istasyonlarının” kurulmasına yardımcı olur dedi.
