Yeni bir araştırmaya göre, Hint Okyanusu altındaki dev bir tektonik plaka yavaş yavaş ikiye ayrılıyor. Tektonik plakalar Dünya’yı yamalı bir yorgan gibi örter ve hareketleri yıkıcı depremleri tetikleyebilir. Hindistan-Avustralya-Oğlak tektonik plakasının yılda 0.06 inç(1.7 milimetre) hareket ettiği düşünülmektedir.
Bu hızda, parçaların bir mil uzaklaşması bir milyon yıl sürecek. Live Science’a göre, çalışma ortak araştırmacısı AurélieCoudurier-Curveur: “Hızlı hareket eden bir yapı değil, ancak diğer gezegen sınırlarına kıyasla hala önemli.”
Ayrılma şu ana kadar su altında gerçekleşiyor
Plaka çok yavaş bölünüyor ve şu ana kadar su altında gerçekleşiyor. Araştırmacılar olan biteni gözlemledi. Bununla birlikte, Hint Okyanusunda alışılmadık bir noktadan kaynaklanan iki güçlü deprem Dünya’nın kabuğunda bazı değişikliklerin meydana geldiğini gösterdi.
Bu depremler 11 Nisan 2012’de Endonezya yakınlarındaki okyanusun altında meydana geldi. Bilim insanları, depremlerin birbirine sürtünen iki tektonik plakadan değil, bir plakanın ortasından kaynaklandığını fark ettiler.
Hindistan-Avustralya Capricorn tektonik plakası her zaman uyumlu bir yapı olmadığından bu sürpriz değildi. Coudurier-Curveur Live Science’a şunları söyledi: “Bu bir bulmaca gibi. Tek tip bir tabaka değil. Az çok birbirine bağlı ve birlikte aynı yönde hareket eden üç plaka var.”
Son zamanlarda yapılan bir araştırma, depremin ortaya çıktığı yer olan Wharton Havzası olarak bilinen bir bölüme baktı.
Yüzeyin altındaki manzarayı haritalamak için ses dalgalarının okyanus tabanından sıçramasının ne kadar sürdüğünü ölçen bir teknik kullandılar. Verilere geri baktıklarında, bir plaka üzerinde birbirlerini yatay hareketlerle kaydırarak depremlere neden olabilecek “çek-ayır havza” veya “doğrultu atımlı fay” olduklarını fark ettiler.
Bu, yumruklarınızı bir araya getirip ileri geri kaydırarak görselleştirilebilir. Ekip, 217 mil uzunluğundaki haritalanmış bir kırık/yarık bölgesi boyunca bu ayrılabilir bölgelerin 62’sini buldu. Bu alanların bazıları çok büyüktü, beş mil uzunluğunda ve 1.8 mil genişliğinde.
Diğerlerinin 120 metre derinliğinde olduğu düşünülmektedir. Bilim insanları bu boşlukların yaklaşık 2.3 milyon yıl önce 2012 depremlerinin merkez üslerinden geçen bir çizgi üzerinde oluşmaya başladığını düşünüyor. Çalışmaya dahil olmayan bir sismolog William Hawley, şunları söyledi: “Henüz tam olarak oluşturulmuş bir plaka sınırı gibi görünmüyor.”
Eğer bu ayrık alanlar tam bir kırılmaya dönüşürse, araştırmacılar kırık bölgesinin 20.000 yıl boyunca başka bir depremle sonuçlanmayacağını düşündüğünden paniğe gerek yoktur.
Ancak bu güçlü depremler, kırılma devam ettikçe her 20.000 yılda bir meydana gelebilir. Ayrımın tamamlanması on milyonlarca yıl alacaktır.
İlginizi çekebilir: Gelgitlerin Depreme Neden Olma Sebebi Sonunda Bulundu!
Muhammed Ragıb ÇALIK
Yorumlar 1